Premier Mateusz Morawiecki zauważył, że w historii Polski miasta odgrywały kluczową rolę.
 

Wiele z dzisiejszych wsi, które dzisiaj stają się miastami, zostało ukaranych przez cara za powstanie styczniowe. Miasta takie jak między innymi Cegłów, ale także Bolimów czy Lutomiersk to przykłady, że zmieniamy wektory historii. Oznacza to także aspiracje i wzrost ambicji lokalnych społeczności

- powiedział szef rządu.

Wiceminister Paweł Szefernaker podkreślił, że dzisiejsza uroczystość to efekt wieloletnich dążeń lokalnych społeczności, żeby otrzymać status miasta. 

Wszystkim, który dołożyli starań, aby status miast uzyskać, gratuluję. Status miasta to nie tylko prestiż i ambicje, to nowe szanse rozwojowe, które przed Państwem stoją. Życzę Państwu, żebyście we współpracy z mieszkańcami, te szanse wykorzystali

- mówił do przedstawicieli nowych miast.

 

Sekretarz stanu w MSWiA podziękował też samorządowcom za współpracę z rządem.
 

Chciałbym podziękować samorządowcom pracującym nad tym, aby współpraca samorządu z rządem była jak najlepsza. Ostatnie lata i czas pandemii pokazały, że ta współpraca jest możliwa

- podkreślił wiceminister Paweł Szefernaker.

O nadaniu statusu miasta decyduje m.in. stopień urbanizacji danego terenu. Wszystkie nowe miasta wykazują cechy funkcjonalno-przestrzenne, które przesądzają o ich miejskim charakterze. Ponadto większość mieszkańców utrzymuje się z działalności pozarolniczej. Ważne jest również dobre skomunikowanie miasta, tj. bliskość linii kolejowej, dogodne połączenia drogowe.

Nowe miasta w Polsce od 1 stycznia 2022 r.

Na podstawie rozporządzenia Rady Ministrów 1 stycznia 2022 r. status miasta otrzymają:

• Pruszcz - w gminie Pruszcz, w powiecie świeckim, w województwie kujawsko-pomorskim,
• Izbica - w gminie Izbica, w powiecie krasnostawskim, w województwie lubelskim,
• Lutomiersk - w gminie Lutomiersk, w powiecie pabianickim, w województwie łódzkim,
• Bolimów - w gminie Bolimów, w powiecie skierniewickim, w województwie łódzkim,
• Cegłów - w gminie Cegłów, w powiecie mińskim, w województwie mazowieckim,
• Nowe Miasto - w gminie Nowe Miasto, w powiecie płońskim, w województwie mazowieckim,
• Kaczory - w gminie Kaczory, w powiecie pilskim, w województwie wielkopolskim,
• Jedlnia-Letnisko - w gminie Jedlnia-Letnisko, w powiecie radomskim, w województwie mazowieckim,
• Olsztyn - w gminie Olsztyn, w powiecie częstochowskim, w województwie śląskim,
• Iwaniska - w gminie Iwaniska, w powiecie opatowskim, w województwie świętokrzyskim.

W przypadku siedmiu miejscowości zmiana jest przywróceniem praw miejskich utraconych w wyniku represji carskich po powstaniu styczniowym. Dotyczy to miejscowości: Izbica, Lutomiersk, Bolimów, Cegłów, Nowe Miasto, Olsztyn, Iwaniska.

Kolejna miejscowość, która odzyskała prawa miejskie to Pruszcz. Pruszcz był miastem przez 500 lat (od 1367 roku, a prawa miejskie odebrali miejscowości w 1867 roku Prusacy). Jednak po ponad 150 latach Pruszcz odzyska prawa miejskie.

Warto też wspomnieć, że najdłuższe tradycje bycia miastem ma Lutomiersk, który posiadał prawa miejskie w latach 1274-1869, a więc przez prawie 600 lat. Również pozostałe miejscowości mają długą historię bycia miastem - Bolimów 500 lat,  Iwaniska - 466 lat, Nowe Miasto - 449 lat, Olsztyn - 382 lata, Cegłów - 248 lat i Izbica - 119 lat. Dwie miejscowości nie posiadały wcześniej praw miejskich. To Jedlnia-Letnisko w powiecie radomskim, w województwie mazowieckim oraz Kaczory w powiecie pilskim, w województwie wielkopolskim.

Historia nowych miast

Na terenie Pruszcza zachowały się do dzisiaj budowle wzniesione na przełomie XIX i XX wieku, ujęte w ewidencji zabytków województwa kujawsko-pomorskiego, m.in.: dom parafialny z 1886 r., pozostałość zespołu dworca kolejowego z początku XX w., młyn przy ulicy Dworcowej z końca XIX w.

Jedlnia-Letnisko do 1917 r. funkcjonowała pod nazwą Mokrzec Swoboda. W okresie międzywojennym w Jedlni-Letnisku zaczęły powstawać pierwsze domy letniskowe, stawiane na wzór podwarszawskich willi w stylu świdermajer. Dziś jest to miejscowość turystyczna, która przyciąga ciekawą historią, zabytkową architekturą drewnianą oraz wyjątkowym klimatem.

Rozwój Kaczor związany jest z otwartym w 1851 roku odcinkiem Pruskiej Kolei Wschodniej (Preußische Ostbahn), łączącej Berlin m.in. z Bydgoszczą i Królewcem. Po I wojnie światowej Kaczory stały się miejscowością graniczną – w okresie międzywojennym w miejscowości stacjonowała placówka polskiej Straży Granicznej.

Izbica to kolejne miasto, któremu przywrócono prawa miejskie utracone wcześniej w wyniku represji carskich po powstaniu styczniowym. Miejscowość ta posiadała prawa miejskie w latach 1750-1869.

Prawa miejskie odzyskał też położony w pobliżu Łodzi Lutomiersk, który posiadał prawa miejskie w latach 1274-1869. Ważnym miejscem dla mieszkańców Lutomierska jest Klasztor Księży Salezjanów. Mieści się tu kościół poreformacki p.w. Niepokalanego Poczęcia NMP, w którym odbywa się Festiwal Kolory Polskie – letnia propozycja Filharmonii Łódzkiej dla melomanów, którzy chcą połączyć słuchanie muzyki w najlepszym wykonaniu ze zwiedzaniem zabytków regionu łódzkiego.

Cegłów posiadał prawa miejskie od 1621 do 1869 roku. W miejscowości zachował się historyczny układ urbanistyczny. W centrum miejscowości znajduje się kościół Parafii Rzymskokatolickiej pw. Św. Jana Chrzciciela i Andrzeja Apostoła, kościół Parafii Starokatolickiej Mariawitów pw. Św. Jana Chrzciciela oraz parki rekreacyjne.

Nowe Miasto w powiecie płońskim szczyciło się prawami miejskimi od 1420 roku. Miejscowość położona jest nad rzeką Soną. Urząd Gminy organizuje cyklicznie „Jarmarki Nowomiejskie - od przeszłości do teraźniejszości”, które odbywają się nad Zalewem Nowomiejskim i nawiązują tematyką do różnych epok historycznych.

Położony w powiecie skierniewickim Bolimów posiadał prawa miejskie od 1370 do 1870 roku. Miejscowość położona jest w sąsiedztwie puszczy o tej samej nazwie, a także przy autostradzie A2. Centrum miejscowości stanowi zespół dawnego rynku (ulica Rynek Kościuszki) i kościoła wraz z historycznym rozplanowaniem miasta. Zachowany układ został wpisany do rejestru zabytków i objęty ścisłą strefą konserwatorską.

Olsztyn w województwie śląskim utracił uzyskane w 1488 roku prawa miejskie w wyniku represji carskich. Miejscowość jest najbardziej znana z lokalizacji na Szlaku Orlich Gniazd. Nad miejscowością góruje wzgórze, na którym znajdują się ruiny XIV-wiecznego zamku.

Iwaniska w województwie świętokrzyskim posiadały prawa miejskie w latach 1403-1869. Przez miejscowość przebiega droga wojewódzka nr 757 Opatów-Iwaniska-Staszów-Stopnica oraz droga wojewódzka nr 758 Iwaniska-Klimontów-Koprzywnica-Ciszyca, przy której w miejscowości Ujazd znajdują się ruiny Zamku „Krzyżtopór”.

W 2021 r. do MSWiA wpłynęło 21 wniosków samorządów gminnych dotyczących ustalenia granic niektórych gmin i miast oraz nadania niektórym miejscowościom statusu miasta oraz jeden wniosek dotyczący ustalenia granic powiatów.

Według danych GUS, (stan na dzień 1 stycznia 2021 roku) były w Polsce 954 miasta. Zaliczono do nich 302 gminy miejskie oraz 652 miasta położone w gminach miejsko-wiejskich.