W instytucjach i organach Unii Europejskiej, w przypadku eskalacji sytuacji kryzysowej do poważnego kryzysu, uruchamiany jest złożony system koordynacji kryzysowej. Jego głównymi elementami są:

• ARGUS (instrument Komisji Europejskiej),
• IPCR (instrument Rady),
• CRM (instrument Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych).

ARGUS to system koordynacji kryzysowej Komisji, utworzony w 2005 r. i obejmujący wszystkie służby Komisji, a także tytułowy system informatyczny szybkiego ostrzegania, dostępny również dla ESDZ i agencji UE.

ARGUS ma dwie fazy:

• Faza I (wymiana informacji podczas wczesnej fazy kryzysu lub kryzysu na mniejszą skalę, która jest aktywowana i prowadzona przez służby najbardziej dotknięte kryzysem i wspomagana przez ERCC);
• Faza II może zostać uruchomiona przez przewodniczącego Komisji i uruchamia wielosektorową koordynację z udziałem wszystkich odpowiednich służb UE, a także gabinetów w Komitecie Koordynacji Kryzysowej (CCC).

Przykładami Fazy II są: rosyjska agresja na Ukrainę (2022), COVID-19 (2020), kryzys migracyjno-uchodźczy (2015), wybuch wulkanu na Islandii (2011), potrójna katastrofa w Fukushimie (2010) oraz pandemia H1N1 (2009).

IPCR - mechanizm zintegrowanego reagowania na sytuacje kryzysowe na szczeblu politycznym, którym kieruje rotacyjna prezydencja Rady (przy udziale służb Komisji i ESDZ). IPCR ma dwa tryby aktywacji: „wymiana informacji” i „pełna aktywacja” W przypadku aktywacji w trybie „wymiany informacji” służby Komisji i ESDZ sporządzają raporty i analizy sytuacyjne (ISAA), które są udostępniane właściwym podmiotom (poprzez dedykowaną IPCR stronę internetową). Natomiast „pełna aktywacja” oznacza zwołanie nieformalnych konsultacji (tzw. okrągłych stołów) z udziałem zainteresowanych państw członkowskich, instytucji UE i innych odpowiednich zainteresowanych stron. Do tej pory doszło do trzech pełnych uruchomień IPCR: wojna na Ukrainie (2022), pandemia COVID-19 (2020) oraz kryzys migracyjno-uchodźczy (2015).

Mechanizm reagowania kryzysowego (CRM) Europejskiej Służby Działań Zewnętrznych (ESDZ), zarządzany jest przez Centrum Reagowania Kryzysowego ESDZ (ESDZ CRC) i zawiera rozwiązania zapewniające skoordynowaną reakcję na zewnętrzne kryzysy i sytuacje nadzwyczajne, które mogą mieć potencjalny lub rzeczywisty wpływ na interesy bezpieczeństwa UE, zwłaszcza w kontekście bezpieczeństwa personelu UE oraz udzielania wsparcia państwom członkowskim w przypadku kryzysu konsularnego. W ramach CRM można organizować spotkania kryzysowe, aby zapewnić wspólną świadomość sytuacyjną i wymianę informacji między kadrą kierowniczą wyższego szczebla z ESDZ, służb Komisji i Rady. 

Unijna koordynacja kryzysowa jest wspierana przez następujące całodobowe struktury:

• Centrum Koordynacji Reagowania Kryzysowego (ERCC) Komisji, które jest największym i najszybszym unijnym instrumentem koordynacji operacyjnej, który wspiera UE w przypadku każdego rodzaju kryzysu. Centrum działa 24 godziny na dobę, 7 dni w tygodniu i koordynuje mobilizację zdolności reagowania kryzysowego w formie pomocy rzeczowej, zasobów Unijnego Mechanizmu Ochrony Ludności (UMOL) oraz funkcjonującej w jego ramach strategicznej rezerwy zdolności reagowania rescEU. ERCC jest połączone z szeroką gamą systemów monitorowania i ostrzegania, które dostarczają danych, które ERCC przekształca w informacje na potrzeby strategicznego przewidywania, a także planowania operacyjnego i podejmowania decyzji. Umożliwia to wspólne i międzysektorowe operacje UE. ERCC działa również jako centralny punkt kontaktowy dla mechanizmu IPCR.
   
• Centrum reagowania kryzysowego ESDZ (CRC) służy jako stała jednostka reagowania kryzysowego w ESDZ. Celem CRC jest zapewnienie całodobowej świadomości sytuacyjnej, aby umożliwić podejmowanie decyzji w ESDZ i instytucjach UE przed, w trakcie i po kryzysach, zapewnienie bezpieczeństwa personelu UE w delegaturach UE na całym świecie oraz ułatwienie ochrony konsularnej UE obywateli borykających się z kryzysami za granicą poprzez wspieranie państw członkowskich UE.