Współponoszenie kosztów zakwaterowania i wyżywienia

Nowa ustawa zakłada, że od 1 marca 2023 r. uchodźcy, których pobyt w ośrodkach zbiorowego zakwaterowania przekroczył 120 dni, będą pokrywać 50 proc. kosztów pomocy. Będzie to jednak nie więcej niż 40 zł za osobę dziennie. Z kolei od 1 maja 2023 r. uchodźcy, których pobyt przekroczy 180 dni, będą pokrywać 75 proc. kosztów, ale nie więcej niż 60 zł dziennie na osobę.

Jednocześnie przewidziano szereg wyjątków od tej reguły. Chodzi o to, aby osoby, które nie mają możliwości na usamodzielnienie się, mogły nadal bezpłatnie korzystać z pomocy. W kosztach związanych z zamieszkaniem i wyżywieniem nie będą partycypować m.in. osoby niepełnosprawne, osoby w wieku emerytalnym, kobiety w ciąży, a także opiekujące się dziećmi do pierwszego roku życia, czy sprawujące opiekę nad minimum trójką dzieci. W szczególnych przypadkach wojewoda oraz inne organy przewidziane w ustawie będą mogły wyłączyć z ponoszenia kosztów osoby znajdujące się w trudnej sytuacji życiowej. 

W ramach nowych rozwiązań wprowadzono także zapis dotyczący uzależnienia możliwości korzystania ze zbiorowego zakwaterowania – w okresie dłuższym niż 120 dni od przybycia do Polski – od posiadania numeru PESEL.

Dookreślenie zasad wypłaty świadczeń rodzinnych dla uchodźców

Nowelizacja uszczelnia także przepisy dotyczące świadczeń, z jakich mogą korzystać uchodźcy z Ukrainy, tj. „500+”, „300+” czy Rodzinny Kapitał Opiekuńczy. 

W ustawie zapisano, że Zakład Ubezpieczeń Społecznych będzie otrzymywał dane z rejestru Straży Granicznej dotyczące daty każdorazowego wjazdu i wyjazdu z Polski obywatela Ukrainy. Dzięki temu rozwiązaniu ZUS będzie mógł wstrzymać wypłatę świadczeń wobec osób, które opuściły Polskę.

Kontynuowanie wsparcia finansowego dla samorządów

Ustawa zakłada również kontynuowanie wsparcia finansowego dla samorządów w zakresie dodatkowych zadań oświatowych związanych z edukacją dzieci z Ukrainy w naszym kraju. Chodzi m.in. o koszty związane z kształceniem, wychowaniem i opieką nad dziećmi, uczniami oraz zapewnieniem korzystania z wychowania przedszkolnego. Wsparcie finansowe będzie także dotyczyło publicznych szkół policealnych, szkół dla dorosłych oraz branżowych szkół II stopnia, w których kształcą się słuchacze z Ukrainy, przybyli do Polski w związku z wojną.

Ustawa wejdzie w życie w dniu następującym po ogłoszeniu z wyjątkiem części zapisów, które zaczną obowiązywać w innych terminach. Obowiązek partycypacji w kosztach pobytu dla obywateli Ukrainy, którzy przebywają w Polsce w ośrodkach zbiorowego zakwaterowania, wejdzie w życie 1 marca 2023 r.