Minister Mariusz Kamiński podczas konferencji prasowej w okolicach miejscowości Nomiki w województwie podlaskim podkreślił, że potrzebę budowy zapory fizycznej i elektronicznej wymusiły agresywne działania Białorusi i Federacji Rosyjskiej. 

Dziś otwieramy pierwszy odcinek zapory elektronicznej. To właśnie zapora elektroniczna i zapora inżynieryjna są niesłychanie istotnymi instrumentami do skutecznego przeciwdziałania nielegalnej migracji motywowanej względami politycznymi, której celem jest destabilizacja sytuacji w regionie

– powiedział minister.

Szef MSWiA zaznaczył, że postawienie zapory na granicy polsko-białoruskiej spowodowało znaczny spadek liczby odnotowywanych zdarzeń związanych z presją migracyjną. 

Minister przekazał także, że na pierwszym z odcinków bariery dobiegły końca prace związane z instalacją i kalibracją urządzeń perymetrycznych, które umożliwiają obserwację najdrobniejszych ruchów w pobliżu granicy państwowej z Białorusią. Przypomniał też dramatyczne wydarzenia z ubiegłego roku, które stanowiły element wojny hybrydowej.

Rok temu właśnie tu, na tym odcinku granicy z Białorusią miały miejsce dramatyczne wydarzenia. Tysiące nielegalnych migrantów, niezwykła agresja, rzucanie kamieniami, ranni funkcjonariusze Straży Granicznej i Policji. Sceny, których chcielibyśmy uniknąć, a które zafundował nam reżim białoruski. Tak naprawdę była to akcja przygotowująca wojnę na Ukrainie. Akcja destabilizująca w tej części Europy

– mówił minister spraw wewnętrznych i administracji.

Szef MSWiA powiedział, że ukończona na tym odcinku zapora inżynieryjno-elektroniczna w pełni zabezpiecza newralgiczną część granicy RP, a zarazem granicę zewnętrzną Unii Europejskiej. Czujniki ruchu, kamery dzienne, na podczerwień i termowizyjne – to narzędzia w jakie m.in. wyposażono zaporę elektroniczną. Wzdłuż całej granicy zbudowano też infrastrukturę drogową, aby Straż Graniczna mogła szybko i sprawnie interweniować w przypadku niepożądanych zdarzeń.

Straż Graniczna uzyskała niesłychanie nowoczesne, profesjonalne narzędzie nadzoru nad granicą polsko-białoruską.  Oddajemy dziś pierwszy odcinek. W najbliższych tygodniach będą oddawane kolejne odcinki. Także, myślę, że na koniec roku powinniśmy już mieć całość zapory elektronicznej

– zaznaczył minister Mariusz Kamiński. 

Zabezpieczenie granicy z Federacją Rosyjską

Podczas briefingu Minister Spraw Wewnętrznych i Administracji poinformował również o postępach w budowie bariery na granicy z obwodem kaliningradzkim. Podkreślił, że wczoraj w przetargu wyłoniono wykonawcę bariery na tym odcinku granicy państwowej. 

Sekretarz stanu w MSWiA Maciej Wąsik przedstawił natomiast szczegóły tej inwestycji prowadzonej na granicy z Federacją Rosyjską oraz złożył podziękowania wszystkim służbom podległym MSWiA za ofiarną służbę przy ochronie granic i dbaniu o bezpieczeństwo polskich obywateli.

Zespół zaopiniował pozytywnie propozycję wyłonienia firmy Telbud SA z Poznania, która będzie budowała zaporę perymetryczną na granicy z obwodem kaliningradzkim. Kwota inwestycji to ponad 350 mln zł na 200 km granicy

– zaznaczył.

Oprócz tradycyjnych podziękowań dla Straży Granicznej, Policji, wojska chciałbym uwzględnić niezwykły udział straży pożarnej przy obsłudze wszystkich zdarzeń, które się tutaj dzieją. Straż pożarna, zarówno zawodowa, jak i miejscowi ochotnicy udzielają wielkiej pomocy strażnikom granicznym. Podziękowania także dla samorządu, który wspiera na co dzień Straż Graniczną w jej pracach, w tym ogromnym dziele utrzymania porządku na granicy z Białorusią

– zaznaczył wiceminister Maciej Wąsik.

Komendant Główny Straży Granicznej gen. dyw. SG Tomasz Praga podkreślił zaangażowanie funkcjonariuszy służb mundurowych i żołnierzy.

Kolejny raz w tym właśnie miejscu składam serdeczne podziękowania funkcjonariuszom Policji, żołnierzom Wojska Polskiego, strażakom Państwowej Straży Pożarnej, a także Ochotniczej Straży Pożarnej i najbliższym mojemu sercu strażnikom Straży Granicznej za ich codzienną, trudną, niebezpieczną służbą. To oni udowadniają każdego dnia, że służba naszej ukochanej Najjaśniejszej Rzeczypospolitej, jest naszym prawdziwym powołaniem

– powiedział komendant.

Za miesiąc święta, mam prośbę do Państwa, abyśmy zasiadając przy wigilijnym stole, pamiętali o tych, którzy między innymi w tak trudnych warunkach, jak dzisiaj będą pełnić służbę, po to, abyście te święta mogli spędzać w rodzinnym gronie, w spokoju i czuć się bezpiecznie. A będziecie czuć się bezpiecznie, bo oni będą strzegli granic naszej ojczyzny

– dodał.

Generał podkreślił, że zapora przyniosła oczekiwane skutki znacznie utrudniając białoruskim służbom prowadzenie działań wymierzonych w bezpieczeństwo na granicy państwa. 

W pierwszej kolejności powstała bariera fizyczna, która tak naprawdę uchroniła nas przed kolejną falą nielegalnych imigrantów. Ponadto po powstaniu bariery fizycznej praktycznie ustały ataki funkcjonariuszy białoruskich i nielegalnych imigrantów na nasze patrole pełniące służbę na granicy

– powiedział komendant główny SG.

Centrum nadzoru granicy polsko-białoruskiej

Przed konferencją minister Mariusz Kamiński oraz wiceminister Maciej Wąsik spotkali się w siedzibie Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej z komendantem tej jednostki gen. bryg. SG Andrzejem Jakubaszkiem. 

Komendant Podlaskiego Oddziału Straży Granicznej przedstawił kierownictwu MSWiA informacje dotyczące postępów w realizacji bariery elektronicznej na terenie województwa podlaskiego oraz zaprezentował nowopowstałe centrum monitoringu bariery na granicy polsko-białoruskiej. Dzięki nowym możliwościom technicznym zapory elektronicznej funkcjonariusze Podlaskiego Oddziału SG mogą na bieżąco monitorować wszelkie ruchy w pasie przygranicznym z Białorusią. 

Centrum nadzoru i monitoringu jest kluczowym elementem systemu wczesnego reagowania na ewentualne zdarzenia niepożądane takie jak m.in. próby nielegalnego przekroczenia granicy. Informacje z umieszczonych na granicy czujników pozwalają na natychmiastową reakcję funkcjonariuszy SG oraz oszacowanie stopnia zagrożenia. 

Zabezpieczenie granicy państwowej

Wykonanie bariery elektronicznej powierzono firmie ELEKTROTIM S.A. Bariera obejmie całą granicę lądową z Białorusią. Wartość inwestycji to ok. 343 mln zł.
Długość zapory wynosi ok. 206 km. Jest ona podzielona na 11 odcinków funkcjonalnych. Realizacja całej inwestycji przewiduje ustawienie 2100 słupów kamerowych, około 3000 kamer (dzienno-nocnych i termowizyjnych), około 400 km kabli detekcyjnych (na ogrodzeniu i pod powierzchnią gruntu), 200 km kabli zasilających, 200 km kabli transmisyjnych oraz 11 kontenerów kabli teletechnicznych. 

Zapora fizyczna powstała natomiast na długości około 187 km, wzdłuż granicy z Białorusią. Wykonanie przęseł stalowych zostało powierzone konsorcjum trzech podmiotów – POLIMEXOWI MOSTOSTAL SA, który jest liderem konsorcjum oraz firmom: MOSTOSTAL Siedlce Sp. z o.o. i Węglokoks SA. Za roboty budowlane odpowiedzialni byli dwaj wykonawcy – BUDIMEX SA (odc. nr 1 o długości 54,82 km i nr 2 o długości 50,73 km) oraz konsorcjum firm UNIBEP SA (lider konsorcjum) i BUDREX Sp. z o.o. (odcinek o nr 3 i nr 4 o długości 36,73km i 43,97 km).

Fizyczne zabezpieczenie granicy wynosi 5,5 m wysokości. Wykonane jest z paneli stalowych o wysokości 4,5 m, zwieńczone zwojem z drutu (concertina). Podstawowymi elementami, które były wykorzystane do budowy zapory, są stalowe przęsła. Do budowy zabezpieczenia zostało wykorzystanych około 49 tys. ton stali.

Zapora fizyczna jest wyposażona w specjalne przejścia dla zwierząt - analogicznie, jak przy budowie autostrad. Graniczne rzeki, cieki wodne, nie są zagrodzone. Na tych odcinkach zostały zastosowane inne systemy ochrony granicy, co umożliwi dzikim zwierzętom jej swobodne przekraczanie.

Ustawa o budowie zabezpieczenia granicy państwowej zaczęła obowiązywać 4 listopada 2021 r. Określa ona zasady realizacji budowy zabezpieczenia granicy państwowej, będącej zarazem zewnętrzną granicą Unii Europejskiej. Rozwiązanie stworzyło podstawy prawne umożliwiające szybkie i efektywne zrealizowanie tej inwestycji.