Serwis Służby Cywilnej

Analiza danych zastanych była punktem wyjścia do realizacji całego badania. Została przeprowadzona w zakresie dokumentów zawierających dane i informacje kontekstowe dla diagnozy. Objęła w szczególności:

• Konstytucję Rzeczypospolitej Polskiej – Artykuł 153,
• Ustawę z dnia 21 listopada 2008 r. o służbie cywilnej,
• Zarządzenie nr 70 Prezesa Rady Ministrów z dnia 6 października 2011 r. w sprawie wytycznych w zakresie przestrzegania zasad służby cywilnej oraz w sprawie zasad etyki korpusu służby cywilnej,
• sprawozdania SSC o stanie służby cywilnej i o realizacji zadań tej służby,
• rekomendację Rady Organizacji Współpracy Gospodarczej i Rozwoju (OECD), dotycząca uczciwości w służbie publicznej,
• inne materiały dostępne w Serwisie Służby Cywilnej w zakładce „Etyka w urzędzie” (m.in. Zalecenia szefa służby cywilnej dotyczące promowania kultury uczciwości, standardów pracy doradcy i aktywności w Internecie, informacje o pracach zespołu doradców ds. etyki, FAQ).

W ramach badań jakościowych zastosowano technikę indywidualnych wywiadów pogłębionych IDI (ang. Individual In-depth Interview) oraz zogniskowanych wywiadów grupowych FGI (ang. Focused Group Interview). Przeprowadzono łącznie 46 wywiadów,  wszystkie w formule online.

Wywiady IDI (ang. Individual In-depth Interview), w tym:

30 wywiadów z członkami korpusu służby cywilnej, którzy nie zajmują wyższych stanowisk w służbie cywilnej

Zagadnienia poruszane w wywiadach z członkami korpusu służby cywilnej, którzy nie zajmują wyższych stanowisk w służbie cywilnej:

• znajomość i stosowanie zasad służby cywilnej i zasad etyki korpusu służby cywilnej,
• ocena działań dyrektora generalnego/ kierownika urzędu (będącego członkiem korpusu) w zakresie wspierania pracowników, co do właściwego rozumienia i przestrzegania tych zasad, w tym:
  • uwzględniania kwestii przestrzegania zasad służby cywilnej i zasad etyki korpusu w procedurach zarządzania zasobami ludzkimi (w tym przy ocenie okresowej, przyznawaniu nagród i awansów, rekrutacji do służby cywilnej, powołania na wyższe stanowiska),
  • zapewnienia i funkcjonowania procedur przeciwdziałania naruszeniom zasad i wspierania członków korpusu we właściwym rozumieniu i przestrzeganiu zasad, jak powołanie doradcy ds. etyki w urzędzie, mężów zaufania, procedura antymobbingowa, antydyskryminacyjna, antykorupcyjna itp.,
  • skuteczności działań ww. procedur i mechanizmów w sytuacji podejrzenia naruszenia zasad służby cywilnej i zasad etyki korpusu,
  • dostępu do szkoleń z zakresu etyki (w tym w ramach służby przygotowawczej),
• występowania zjawisk niepożądanych,
• postrzeganego poziomu kultury uczciwości w organizacji i w całym korpusie.

16 wywiadów z dyrektorami generalnymi/ kierownikami urzędów (członkami korpusu służby cywilnej)

Zagadnienia poruszane w wywiadach IDI z dyrektorami generalnymi / kierownikami urzędów (członkami korpusu służby cywilnej):

• znajomość i stosowanie zasad służby cywilnej i zasad etyki korpusu służby cywilnej;
• ocena zakresu i skuteczności wdrażania działań:
  • zapewnienia przestrzegania zasad służby cywilnej w podległym sobie urzędzie,
  • kierowania się zasadami służby cywilnej przy wydawaniu zgody na dodatkowe zatrudnienie członka korpusu służby cywilnej lub podjęcie zajęć zarobkowych przez urzędnika służby cywilnej lub osoby zajmującej wyższe stanowisko w służbie cywilnej,
  • uwzględnienia zasad służby cywilnej w przygotowywanych programach zarządzania zasobami ludzkimi,
  • uwzględnienia zasad służby cywilnej przy ustalaniu zakresu służby przygotowawczej (włączanie szkolenia z etyki, jako obligatoryjnego elementu tej służby),
  • udostępnienia członkom korpusu informacji nt. przestrzegania zasad służby cywilnej oraz o stosowaniu wytycznych w zakresie przestrzegania zasad służby cywilnej w podległym urzędzie jednocześnie z przekazaniem szefowi służby cywilnej sprawozdania z realizacji ustawy za rok ubiegły,
  • przedstawiania informacji o przestrzeganiu zasad służby cywilnej w sprawozdaniu z realizacji zadań wynikających z ustawy za rok ubiegły,
  • zapewnienia przestrzegania zasad służby cywilnej podczas prowadzenia kontroli i audytu wewnętrznego w urzędzie,
  • upowszechniania w sposób przyjęty w urzędzie zasad służby cywilnej wśród członków korpusu zatrudnionych w urzędzie,
  • zapewniania przeszkolenia członków korpusu służby cywilnej zatrudnionych w urzędzie w zakresie przestrzegania zasad służby cywilnej;
• oceny skuteczności tych działań w zakresie wspierania pracowników co do właściwego rozumienia i przestrzegania tych zasad;
• postrzeganego poziomu kultury uczciwości w organizacji i w całym korpusie.

W wywiadach IDI wzięli udział członkowie korpusu w podziale na kategorie reprezentowanych urzędów, z uwzględnieniem zajmowanego stanowiska oraz płci.

W ramach badania ilościowego zastosowano technikę wywiadu internetowego CAWI (ang. Computer Assisted Web Interview). Bazą do opracowania ankiety był kwestionariusz do anonimowej samooceny kultury uczciwości.

Zrealizowano 4931 efektywnych wywiadów ankietowych. Dzięki zastosowaniu wag analitycznych, pozwalających prawidłowo odzwierciedlić strukturę korpusu i co za tym idzie, stanowić reprezentatywne źródło wyników badań, wszystkie wyniki analizowane w raporcie końcowym są reprezentatywne dla całej służby cywilnej.

Zagadnienia poruszane w badaniu ankietowym:

• znajomość zasad służby cywilnej i zasad etyki korpusu służby cywilnej,
• kierowanie się tymi zasadami w rozwiązywaniu dylematów etycznych, jak i w bieżącej realizacji obowiązków służbowych przez członków korpusu, ich bezpośrednich przełożonych i kierownictwo urzędu (ang. tone from the top),
• uwzględnianie kwestii przestrzegania zasad służby cywilnej i zasad etyki korpusu w procedurach zarządzania zasobami ludzkimi (w tym przy ocenie okresowej, przyznawaniu nagród i awansów, rekrutacji do służby cywilnej, powołania na wyższe stanowiska),
• występowanie zjawisk niepożądanych,
• zapewnienie i funkcjonowanie procedur przeciwdziałania naruszeniom zasad i wspierania członków korpusu we właściwym rozumieniu i przestrzeganiu zasad, jak powołanie doradcy ds. etyki w urzędzie, mężów zaufania, procedura antymobbingowa, antydyskryminacyjna, antykorupcyjna itp.,
• skuteczność działań ww. procedur i mechanizmów w sytuacji podejrzenia naruszenia zasad służby cywilnej i zasad etyki korpusu,
• dostęp do szkoleń z zakresu etyki (w tym w ramach służby przygotowawczej),
• postrzegana ocena uczciwości urzędu.