Serwis Służby Cywilnej

Wynagrodzenie zasadnicze członka korpusu służby cywilnej jest ustalane z zastosowaniem mnożnika kwoty bazowej. Wysokość kwoty bazowej określa ustawa budżetowa na dany rok¹. Natomiast poziom mnożnika musi mieścić się w przedziałach przewidzianych dla danej grupy stanowisk. Przedziały te określa załącznik nr 2 do rozporządzenia „stanowiskowo-płacowego”².

Przy ustalaniu poziomu mnożnika kwoty bazowej, a tym samym poziomu wynagrodzenia zasadniczego, należy w szczególności uwzględnić:

• wynik wartościowania stanowiska pracy,
• ocenę pracy, w tym poziom kompetencji i wyniki pracy,
• uwarunkowania rynku pracy³.

Ponadto poziom wynagrodzenia zasadniczego powinien być ustalany z uwzględnieniem zasad wynikających z Kodeksu pracy, w szczególności równego traktowania oraz niedyskryminacji pracowników⁴, a także przepisów o płacy minimalnej⁵.

1. Art. 87 ust. 1 ustawy o służbie cywilnej.

2. Rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów w sprawie określenia stanowisk urzędniczych, wymaganych kwalifikacji zawodowych, stopni służbowych urzędników służby cywilnej, mnożników do ustalania wynagrodzenia oraz szczegółowych zasad ustalania i wypłacania innych świadczeń przysługujących członkom korpusu służby cywilnej.

3. Zarządzenie nr 3 Szefa Służby Cywilnej w sprawie standardów zarządzania zasobami ludzkimi w służbie cywilnej (Załącznik, cz. IV Motywowanie).

4. Art. 18^3a Kodeksu pracy.

5. Ustawa o minimalnym wynagrodzeniu za pracę.

Wynik wartościowania stanowiska pracy to ważny, ale nie jedyny czynnik, który kształtuje poziom wynagrodzenia zasadniczego. Członkowie korpusu służby cywilnej mogą otrzymywać różne wynagrodzenie zasadnicze, pomimo że zajmują stanowiska pracy, które w wyniku wartościowania uzyskały taką samą ilość punktów. Różnice te mogą być wynikiem m.in.:

• różnego poziomu doświadczenia i kompetencji¹, które posiadają poszczególni członkowie korpusu służby cywilnej,
• zróżnicowanej oceny pracy wykonywanej przez członków korpusu służby cywilnej,
• uwarunkowań rynku pracy.

Różnice w poziomie wynagrodzenia zasadniczego pomiędzy stanowiskami pracy, które wynikają z hierarchii stanowisk, powinny zostać ustalone w taki sposób, aby motywowały pracowników do awansowania i rozwoju.

Zatem - co należy jeszcze raz podkreślić - wynik wartościowania stanowiska pracy jest jednym z elementów mających wpływ na ustalenie poziomu wynagrodzenia zasadniczego członka korpusu służby cywilnej, a nie elementem determinującym samodzielnie wysokość tego wynagrodzenia.

1. Wiedza, umiejętności i postawa, które pozwalają realizować zadania na odpowiednim poziomie.

Choć nie wynika to z przepisów, to logiczną konsekwencją procesu wartościowania stanowisk pracy powinno być przyporządkowanie zakresów mnożników kwoty bazowej do poszczególnych przedziałów punktowych. Pracodawca ma natomiast obowiązek określić liczbę i zakres przedziałów punktowych wartościowania. Podział na przedziały punktowe powinien m.in. umożliwiać wyraźne ustalenie hierarchii stanowisk pracy w ramach urzędu. Liczba punktów uzyskanych w wyniku wartościowania jest podstawą do zakwalifikowania stanowiska pracy do odpowiedniego przedziału punktowego¹.

Zakresy mnożników kwoty bazowej mogą być przypisane do poszczególnych przedziałów punktowych na przykład w formie tabeli. Tabela taka ma charakter pomocniczy. Wspiera ona pracodawcę w kształtowaniu polityki wynagradzania w urzędzie, a tym samym ustalaniu poziomu wynagrodzenia zasadniczego. Sposób wprowadzenia tabeli nie jest określony, zatem decyzja w tym zakresie należy do pracodawcy. Tabela może zostać określona w dokumencie o charakterze wewnętrznie obowiązującym w danym urzędzie, np. w zarządzeniu. Wówczas ma ona charakter wiążący przy ustalaniu poziomu wynagrodzenia zasadniczego członków korpusu służby cywilnej.

Przyporządkowanie mnożników kwoty bazowej do poszczególnych przedziałów punktowych powinno uwzględniać następujące wytyczne:

• przedziały mnożników nie mogą być niższe lub wyższe od mnożników określonych w rozporządzeniu „stanowiskowo-płacowym”²,
• przedziały mnożników powinny być dostosowane do możliwości finansowych danego urzędu,
• przedziały mnożników powinny być określane z zachowaniem zasady, że im wyższy przedział punktowy, tym wyższe wartości minimalne i maksymalne mnożników kwoty bazowej.

Należy pamiętać, że przedziały punktowe wyników wartościowania muszą być rozłączne³ (np. 1-100, 101-200, ale nie 1-100, 80-200). Natomiast przedziały mnożników przyporządkowane do kolejnych przedziałów punktowych nie muszą być rozłączne. Przykładowo zakres mnożników dla przedziału 1-100 punktów może wynosić 1,5-2,0, a dla przedziału 101-200 punktów – 1,8-2,5.

1. § 26 i § 27 ust. 1 zarządzenia nr 1 Prezesa Rady Ministrów w sprawie zasad dokonywania opisów i wartościowania stanowisk pracy w służbie cywilnej.

2. Załącznik nr 2 do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie określenia stanowisk urzędniczych, wymaganych kwalifikacji zawodowych, stopni służbowych urzędników służby cywilnej, mnożników do ustalania wynagrodzenia oraz szczegółowych zasad ustalania i wypłacania innych świadczeń przysługujących członkom korpusu służby cywilnej.

3. § 27 ust. 1 pkt 3 zarządzenia nr 1 Prezesa Rady Ministrów w sprawie zasad dokonywania opisów i wartościowania stanowisk pracy w służbie cywilnej.

Nie, pracodawca nie ma takiego obowiązku. Obowiązujące przepisy¹ wymagają jedynie, aby pracodawca w uzgodnieniu z zakładową organizacją związkową ustalał i zmieniał regulaminy nagród i premiowania. Dotyczy to również zasad podziału środków na wynagrodzenia dla pracowników zatrudnionych w państwowej jednostce sfery budżetowej. Określenie mnożników przyporządkowanych do poszczególnych przedziałów punktowych nie mieści się w żadnej z kategorii spraw wymienionych powyżej.

1. Art. 27 ust. 3 ustawy o związkach zawodowych.

Nie ma takiej konieczności. W rozporządzeniu „stanowiskowo-płacowym”, mnożniki kwoty bazowej, które są wartościami granicznymi przedziałów, zostały określone z dokładnością do jednego miejsca po przecinku¹. Nie oznacza to jednak, że należy dokonać zmiany (zaokrąglenia) wysokości mnożników, które zawierają się w granicach poszczególnych przedziałów.

1. Załącznik nr 2 do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie określenia stanowisk urzędniczych, wymaganych kwalifikacji zawodowych, stopni służbowych urzędników służby cywilnej, mnożników do ustalania wynagrodzenia oraz szczegółowych zasad ustalania i wypłacania innych świadczeń przysługujących członkom korpusu służby cywilnej.

Tak. Może to jednak nastąpić nie wcześniej niż po upływie okresu trzech miesięcy następujących po miesiącu, w którym został on przeniesiony na nowe stanowisko¹.

1. Art. 62 ust. 2 ustawy o służbie cywilnej.

Nie. Dodatkowe składniki wynagrodzenia (dodatki) przysługują członkom korpusu służby cywilnej niezależnie od ustalonego wynagrodzenia zasadniczego¹. Jeżeli na danym stanowisku nie nastąpiła zmiana rodzaju, ilości pracy oraz wymagań określonych w opisie stanowiska pracy, przyznanie dodatku nie powinno skutkować obniżeniem wynagrodzenia zasadniczego. Praktykowanie takich działań może pozostawać w sprzeczności z celem ustanowienia dodatków, np. wykonywaniem dodatkowych zadań, posiadaniem statusu urzędnika służby cywilnej. Działania takie mogą także stanowić naruszenie zasady równego traktowania w zakresie wynagradzania².

1. Załącznik do zarządzenia nr 3 Szefa Służby Cywilnej w sprawie standardów zarządzania zasobami ludzkimi w służbie cywilnej (część IV. Motywowanie, ust. 2).

2. Art. 18^3c Kodeksu pracy.

Wynagrodzenie zasadnicze za pracę oraz dodatek za wieloletnią pracę w służbie cywilnej i dodatek służby cywilnej powinny być ustalone w wysokości proporcjonalnej do wymiaru czasu pracy, który obowiązuje danego pracownika¹.

1. Art. 78 § 1 Kodeksu pracy, w związku z art. 9 ust. 1 ustawy o służbie cywilnej.

Pracownik, który posiada odpowiedni staż pracy nabywa prawo do dodatku za wieloletnią pracę w służbie cywilnej niezależnie od tego, czy pracodawca posiada udokumentowaną wiedzę o faktycznym stażu pracy pracownika. Pracodawca ma obowiązek wypłaty pracownikowi przysługującej mu kwoty dodatku od momentu, kiedy faktycznie osiągnął on staż pracy uprawniający do dodatku lub jego wyższej stawki. Niemniej warunkiem przyznania i wypłaty dodatku jest udokumentowanie przez pracownika prawa do tego dodatku¹.

W związku z powyższym od momentu udokumentowania przez pracownika prawa do dodatku za wysługę lat lub prawa do wyższej stawki dodatku, pracodawca powinien wypłacić pracownikowi dodatek za wysługę lat oraz wyrównanie dodatku do wysokości ustalonej na podstawie uzupełnionych przez pracownika dokumentów. Pracodawca ma obowiązek wypłaty wyrównania tego dodatku również w sytuacji dostarczenia przez pracownika dokumentów po ustaniu stosunku pracy. Należy jednak pamiętać o 3 letnim okresie przedawnienia roszczenia o to świadczenie, wynikającym z art. 291 § 1 Kodeksu pracy. Okres ten jest liczony od dnia, w którym z mocy prawa członek korpusu służby cywilnej nabył dodatek stażowy w wysokości zgodnej z ustawą.

Należy podkreślić, że dodatek za wieloletnią pracę w służbie cywilnej stanowi element składowy wynagrodzenia członka korpusu służby cywilnej. Wynagrodzenie jako całość oraz osobno każdy ze składników wynagrodzenia jest prawem o charakterze osobistym, którego pracownik nie może się zrzec². Prawo do wynagrodzenia należy traktować jako nabywane z mocy prawa i niezbywalne, niezależnie od działań i zaniechań pracownika o charakterze formalnym.

1. § 4 ust. 5 i 6 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie określenia stanowisk urzędniczych, wymaganych kwalifikacji zawodowych, stopni służbowych urzędników służby cywilnej, mnożników do ustalania wynagrodzenia oraz szczegółowych zasad ustalania i wypłacania innych świadczeń przysługujących członkom korpusu służby cywilnej.

2. Art. 84 Kodeksu pracy.

Jeśli członek korpusu służby cywilnej jest zatrudniony u tego samego pracodawcy w ramach dwóch stosunków pracy, to uprawnienia pracownicze powinny być ustalane odrębnie w ramach każdego ze stosunków pracy. Okres zatrudnienia w ramach trwającego stosunku pracy nie wlicza się do okresu, który uprawnia do dodatku za wieloletnią pracę w służbie cywilnej z tytułu nawiązanej później umowy o pracę.

Należy jednak pamiętać, że w służbie cywilnej zasadą powinno być zatrudnianie członka korpusu służby cywilnej na jednym stanowisku pracy, w ramach jednego stosunku pracy u danego pracodawcy. Zawarcie drugiej umowy o pracę z tym samym członkiem korpusu służby cywilnej można uznać za dopuszczalne tylko w szczególnie uzasadnionych okolicznościach. Przedmiotem drugiego stosunku pracy powinno być wykonywanie zadań o charakterze odmiennym od zadań wynikających z pierwszego stosunku pracy. Zawarcie drugiej umowy o pracę nie może także naruszać przepisów o czasie pracy członków korpusu służby cywilnej (zwłaszcza przepisów ochronnych).

Członek korpusu służby cywilnej może otrzymać dodatek zadaniowy za wykonywanie dodatkowych zadań, które powierzy mu pracodawca. Dodatek jest przyznawany na okres wykonywania tych zadań. Wypłaca się go ze środków na wynagrodzenia¹.

Przyznanie dodatku zadaniowego należy poprzedzić analizą zadań, które wykonuje pracownik, aby ustalić, czy są to zadania dodatkowe. Są to zadania inne niż te, które określa opis stanowiska pracy lub zakres obowiązków. Zadaniami dodatkowymi mogą być również zadania tożsame z tymi, które są w opisie stanowiska pracy lub zakresie obowiązków, ale są czasowo wykonywane w zwiększonej ilości. Sytuacja taka może wystąpić, gdy trzeba zastąpić nieobecnego pracownika lub wykonać zadania, które są przypisane do innego, nieobsadzonego czasowo stanowiska pracy.

Decyzja o tym, czy dodatek zadaniowy zostanie przyznany i w jakiej wysokości należy do pracodawcy. Jest ona uzależniona w szczególności od możliwości finansowych urzędu oraz sytuacji kadrowej danej komórki organizacyjnej. Pracodawca decyduje także o tym, na jak długo dodatek zadaniowy jest przyznany. Jest to uzależnione od długości okresu, przez jaki pracownik będzie wykonywać dodatkowe obowiązki.

Więcej informacji na temat dodatków zadaniowych w służbie cywilnej zawiera dokument pn. „Analiza wybranych zasad przyznawania dodatków zadaniowych członkom korpusu służby cywilnej oraz dobre praktyki rekomendowane przez Szefa Służby Cywilnej”

1. Art. 88 ustawy o służbie cywilnej.

Nie. Dodatek zadaniowy przysługuje za dodatkowe zadania o charakterze urzędniczym, powierzane osobom zatrudnionym na stanowiskach urzędniczych. Katalog stanowisk urzędniczych w służbie cywilnej określają przepisy prawa¹.

1. Załącznik nr 1 do rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie określenia stanowisk urzędniczych, wymaganych kwalifikacji zawodowych, stopni służbowych urzędników służby cywilnej, mnożników do ustalania wynagrodzenia oraz szczegółowych zasad ustalania i wypłacania innych świadczeń przysługujących członkom korpusu służby cywilnej.

Tak. Decyzja zarówno o przyznaniu, jak i cofnięciu przyznania dodatku zadaniowego stanowi wyłączną kompetencję pracodawcy. Decyzja taka nie może jednak dotyczyć okresu, który minął (tj. w którym pracownik wykonał już pracę oraz otrzymał za nią dodatek).

Przyznanie dodatku zadaniowego powinno zakończyć się w dniu, w którym upływa okres wskazany w decyzji o przyznaniu tego dodatku lub w dniu, w którym ustała przyczyna przyznania dodatku. Okolicznością taką może być np. obsadzenie wakatu lub zakończenie nieobecności zastępowanego pracownika. Powodem, który uzasadnia cofnięcie dodatku jest także długotrwała nieobecność pracownika, któremu powierzono dodatkowe zadania.

Tak. Pracownikowi, który pracuje w porze nocnej (tj. między 21:00 a 7:00) przysługuje dodatek do wynagrodzenia za każdą godzinę pracy w porze nocnej. Wynosi on 20% stawki godzinowej, która wynika z minimalnego wynagrodzenia za pracę¹. Dodatek za pracę w nocy przysługuje członkowi korpusu służby cywilnej niezależnie od rekompensaty w postaci czasu wolnego, który otrzymuje w zamian za pracę w godzinach nadliczbowych.

1. Art. 151⁸ § 1 Kodeksu pracy, w związku z art. 9 ust. 1 ustawy o służbie cywilnej.

Utworzenie i dysponowanie funduszem nagród w urzędzie należy do kompetencji pracodawcy. Obowiązkowa wysokość zaplanowanego funduszu wynosi 3% planowanych wynagrodzeń osobowych. Może być ona podwyższana w ramach posiadanych środków na wynagrodzenia¹.

Obowiązek utworzenia funduszu nagród oraz możliwość jego podwyższania nie oznacza konieczności wydatkowania środków z tego funduszu.

1. Art. 93 ustawy o służbie cywilnej.

Nagrody z funduszu nagród są przyznawane za szczególne osiągnięcia w pracy zawodowej¹. Oznacza to, że nagroda jest wyróżnieniem. Powinni ją otrzymać pracownicy, którzy w danym okresie osiągnęli w pracy ponadprzeciętne wyniki, wykazali się szczególnym zaangażowaniem, postawą, itp. Brak nagrody nie powinien być traktowany jako kara dla pracowników, którzy wykonywali obowiązki w sposób zgodny z oczekiwaniami, ale nie wykazali się szczególnymi osiągnięciami.

Przyznanie nagrody oraz określenie jej wysokości jest kompetencją pracodawcy, który dysponuje funduszem nagród. Nagroda ma charakter uznaniowy. Pracownik nie ma roszczenia o jej przyznanie.

Szczegółowe zalecenia dotyczące określania zasad oraz kryteriów przyznawania nagród w urzędzie formułują standardy zarządzania zasobami ludzkimi w służbie cywilnej². Natomiast katalog inspirujących rozwiązań oraz dobrych praktyk w zakresie nagradzania, które rekomenduje Szef Służby Cywilnej zawiera "Analiza wybranych zasad przyznawania nagród członkom korpusu służby cywilnej".

1. Art. 93 ust 1. ustawy o służbie cywilnej.

2. Zarządzenie nr 3 Szefa Służby Cywilnej w sprawie standardów zarządzania zasobami ludzkimi w służbie cywilnej (Załącznik, cz. IV Motywowanie, ust. 5 i 6).

Nie. W służbie cywilnej nie ma możliwości nagrodzenia pracownika w taki sposób. Za szczególne osiągnięcia w pracy zawodowej członkowie korpusu służby cywilnej mogą otrzymać nagrodę z funduszu nagród¹. Pracodawca może natomiast przewidzieć w uregulowaniach wewnętrznych nagradzanie pracownika za wzorowe wypełnienie obowiązków np. pochwałą na piśmie czy wyróżnieniem.

1. Art. 93 ust. 1 ustawy o służbie cywilnej.

Tak. Członkowi korpusu służby cywilnej, który jest zatrudniony u więcej niż jednego pracodawcy, nagroda jubileuszowa przysługuje u każdego z tych pracodawców. Warunkiem jest posiadanie stażu pracy, który uprawnia do tej nagrody¹. Uprawnienia pracownicze powinny być ustalane odrębnie w ramach każdego z równolegle trwających stosunków pracy.

1. Art. 91 ustawy o służbie cywilnej.

Nie. Nagroda jubileuszowa jest wypłacana po przepracowaniu 20, 25, 30, 35, 40 i 45 lat w wysokości odpowiednio 75%, 100%, 150%, 200%, 300% i 400% miesięcznego wynagrodzenia¹. Wyjątkiem jest sytuacja, w której pracownik przechodzi na rentę z tytułu niezdolności do pracy lub emeryturę i brakuje mu mniej niż 12 miesięcy do nabycia prawa do nagrody jubileuszowej. W takim przypadku nagrodę wypłaca się w dniu ustania stosunku pracy w związku z przejściem na rentę lub emeryturę².

1. Art. 91 ust. 1 ustawy o służbie cywilnej.

2. § 6 ust. 4 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie określenia stanowisk urzędniczych, wymaganych kwalifikacji zawodowych, stopni służbowych urzędników służby cywilnej, mnożników do ustalania wynagrodzenia oraz szczegółowych zasad ustalania i wypłacania innych świadczeń przysługujących członkom korpusu służby cywilnej.

Tak, ale tylko w przypadku, gdy rozwiązanie stosunku pracy nastąpiło w związku z przejściem na rentę z tytułu niezdolności do pracy lub emeryturę. Nagrodę jubileuszową wypłaca się wtedy w dniu ustania stosunku pracy¹.

1. § 6 ust. 4 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie określenia stanowisk urzędniczych, wymaganych kwalifikacji zawodowych, stopni służbowych urzędników służby cywilnej, mnożników do ustalania wynagrodzenia oraz szczegółowych zasad ustalania i wypłacania innych świadczeń przysługujących członkom korpusu służby cywilnej.

Jeżeli w dniu, w którym pracownik udokumentował prawo do nagrody jubileuszowej upływa okres uprawniający go do dwóch lub więcej nagród, wypłaca się tylko jedną nagrodę – najwyższą.

Jeśli udokumentowany okres jest dłuższy niż wymagany do nagrody jubileuszowej danego stopnia i w ciągu 12 miesięcy upłynie okres, który uprawnia pracownika do nabycia nagrody wyższej, wypłaca się nagrodę niższą w pełnej wysokości. W dniu nabycia prawa do nagrody wyższej wypłaca się wtedy różnicę między kwotą nagrody wyższej a kwotą nagrody niższej¹.

Jednocześnie należy pamiętać, że zgodnie z art. 291 § 1 Kodeksu pracy roszczenia ze stosunku pracy ulegają przedawnieniu z upływem 3 lat od dnia, w którym roszczenie stało się wymagalne.

1. § 6 ust. 5 i 6 w związku z § 6 ust. 7 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie określenia stanowisk urzędniczych, wymaganych kwalifikacji zawodowych, stopni służbowych urzędników służby cywilnej, mnożników do ustalania wynagrodzenia oraz szczegółowych zasad ustalania i wypłacania innych świadczeń przysługujących członkom korpusu służby cywilnej.

Nie. Rozwiązując stosunek pracy w związku z przejściem na emeryturę pracownik skorzystał z uprawnienia do wcześniejszej wypłaty nagrody jubileuszowej danego stopnia¹. Zatem nie będzie mu przysługiwało prawo do tej nagrody, gdy ponownie podejmie pracę w służbie cywilnej i osiągnie faktyczny staż pracy, który uprawnia do tej nagrody.

1. § 6 ust. 4 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie określenia stanowisk urzędniczych, wymaganych kwalifikacji zawodowych, stopni służbowych urzędników służby cywilnej, mnożników do ustalania wynagrodzenia oraz szczegółowych zasad ustalania i wypłacania innych świadczeń przysługujących członkom korpusu służby cywilnej.

Nagrody są uwzględniane przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego i chorobowego wówczas, gdy pracownik nie zachowuje do nich prawa i nie są wypłacane w okresie pobierania tego zasiłku¹.

Te same zasady obowiązują w przypadku wliczania dodatku zadaniowego do podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego i chorobowego. Przepisy² nie przewidują możliwości wypłacania tego dodatku za czas, w którym praca nie jest wykonywana, np. w okresie pobierania zasiłku macierzyńskiego i chorobowego. Z tego względu dodatek zadaniowy powinien zostać wliczony do podstawy wymiaru tego zasiłku.

W przypadku dodatku zadaniowego należy jednocześnie zaważyć, że jest on przyznawany na okres wykonywania dodatkowych zadań. Dodatek zadaniowy jest więc składnikiem wynagrodzenia, który przysługuje i jest wypłacany czasowo – do określonego terminu. Z tego względu dodatku tego nie będzie uwzględnić się w podstawie wymiaru zasiłku macierzyńskiego przysługującego po terminie, do którego wypłacano dodatek zadaniowy³.

1. Art. 41 ust. 1 w związku z art. 47 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

2. Ustawa o służbie cywilnej, rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów w sprawie określenia stanowisk urzędniczych, wymaganych kwalifikacji zawodowych, stopni służbowych urzędników służby cywilnej, mnożników do ustalania wynagrodzenia oraz szczegółowych zasad ustalania i wypłacania innych świadczeń przysługujących członkom korpusu służby cywilnej.

3. Art. 41 ust. 2 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

Tak. Dodatek służby cywilnej powinien być uwzględniany przy ustalaniu podstawy wymiaru świadczeń z tytułu niezdolności do pracy − zasiłku chorobowego i macierzyńskiego.

Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego i macierzyńskiego nie uwzględnia się składników wynagrodzenia, do których pracownik zachowuje prawo i które są wypłacane w okresie pobierania tych zasiłków¹. Obowiązujące przepisy² nie przewidują możliwości wypłacania dodatku służby cywilnej za czas, w którym praca nie jest wykonywana, np. w okresie pobierania zasiłku chorobowego i macierzyńskiego. Z tego względu dodatek ten jest wliczany do podstawy wymiaru ww. zasiłków.

1. Art. 41 ust. 1 i art. 47 ustawy o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa.

2. Ustawa o służbie cywilnej, rozporządzenie Prezesa Rady Ministrów w sprawie określenia stanowisk urzędniczych, wymaganych kwalifikacji zawodowych, stopni służbowych urzędników służby cywilnej, mnożników do ustalania wynagrodzenia oraz szczegółowych zasad ustalania i wypłacania innych świadczeń przysługujących członkom korpusu służby cywilnej.

Nie. W obecnym stanie prawnym okres prowadzenia działalności gospodarczej i wykonywania umowy cywilnoprawnej nie jest wliczany do okresów pracy, od których zależy wysokość dodatku za wieloletnią pracę w służbie cywilnej oraz prawo do nagrody jubileuszowej.

Działalność gospodarczą przedsiębiorca wykonuje we własnym imieniu i na własny rachunek. Zatem nie jest ona okresem pracowniczego zatrudnienia w rozumieniu przepisów prawa pracy, w tym pragmatyk pracowniczych, do których stosuje się przepisy prawa pracy. W ustawie o służbie cywilnej pojęcie „okres zatrudnienia”, który jest uwzględniany do ustalenia wysokości dodatku za wieloletnią pracę¹, oznacza okres pozostawania w stosunku pracy. Może być on nawiązany na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę.

Okresem pracowniczego zatrudnienia w rozumieniu przepisów prawa pracy nie jest również okres wykonywania umowy cywilnoprawnej, np. umowy o dzieło.

Brak jest również podstaw prawnych do uznania okresu prowadzenia działalności gospodarczej oraz wykonywania umowy cywilnoprawnej za „inny udowodniony okres”, który z mocy odrębnych przepisów jest wliczany do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze.

1. Art. 90 ust. 2 ustawy o służbie cywilnej.

Tak, udokumentowane okresy pracy za granicą, są zaliczane do okresów pracy w służbie cywilnej w zakresie uprawnień pracowniczych¹.

Przepisy prawa pracy nie określają, jakie dokumenty pracownik powinien przekazać pracodawcy, aby potwierdzić okres zatrudnienia za granicą. Dopuszczają jednak możliwość przedstawienia zarówno świadectwa pracy, jak również innych dokumentów, które potwierdzają okresy zatrudnienia. Weryfikacja autentyczności, kompletności i przydatności dokumentów do ustalenia okresów zatrudnienia oraz uprawnień pracowniczych należy do pracodawcy.

1. Art. 86 ust. 1 ustawy o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy.

Tak. Obowiązujące przepisy¹ umożliwiają wliczenie okresu pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym w charakterze domownika² do stażu pracy, który uprawnia do dodatku za wieloletnią pracę w służbie cywilnej i nagrody jubileuszowej. Dotyczy to jednak tylko okresu pracy, który przypada po 31 grudnia 1982 r.

Udokumentowanie okresu pracy w charakterze domownika jest obowiązkiem pracownika. Zaświadczenie, które potwierdza wykonywanie tego typu pracy wydaje właściwy urząd gminy.

1. Art. 1 ust. 1 pkt 3 ustawy o wliczaniu okresów pracy w indywidualnym gospodarstwie rolnym do pracowniczego stażu pracy, w związku z art. 90 ust. 2 ustawy o służbie cywilnej.

2. Art. 6 pkt. 2 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników.

Tak. Funkcjonariuszowi, który po zwolnieniu ze służby w Straży Granicznej podjął pracę, okres tej służby wlicza się do okresu zatrudnienia w zakresie wszelkich uprawnień wynikających z prawa pracy. Nie będzie mogło to nastąpić jedynie w przypadku, gdy funkcjonariusz został zwolniony ze służby ponieważ:

otrzymał karę dyscyplinarną wydalenia ze służby,
został skazany prawomocnym wyrokiem sądu za przestępstwo umyślne, ścigane z oskarżenia publicznego lub za przestępstwo skarbowe umyślne¹.

1. Art. 84 ustawy o Straży Granicznej, w związku z art. 302 Kodeksu pracy.

Do okresów pracy, które uprawniają członka korpusu służby cywilnej do dodatku stażowego oraz nagrody jubileuszowej pracodawca wlicza wszystkie poprzednie zakończone okresy zatrudnienia. Wyjątkiem jest sytuacja, w której pracownik wykonuje pracę w urzędzie w czasie urlopu bezpłatnego udzielonego w celu wykonywania tej pracy. W takim przypadku okres zatrudnienia, który poprzedza dzień urlopu bezpłatnego, wlicza się do okresu pracy uprawniającego do dodatku za wieloletnią pracę w służbie cywilnej oraz nagrody jubileuszowej¹.

Pracodawca bierze także pod uwagę inne udowodnione okresy, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów są one wliczane do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze². Nie uwzględnia natomiast okresów zatrudnienia w partii komunistycznej (Polskiej Partii Robotniczej i Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej), oraz w organach bezpieczeństwa państwa³, bez względu na zajmowane stanowisko.

1. § 5 ust. 2 rozporządzenia Prezesa Rady Ministrów w sprawie określenia stanowisk urzędniczych, wymaganych kwalifikacji zawodowych, stopni służbowych urzędników służby cywilnej, mnożników do ustalania wynagrodzenia oraz szczegółowych zasad ustalania i wypłacania innych świadczeń przysługujących członkom korpusu służby cywilnej.

2. Art. 90 ust. 2 i 91 ust. 2 ustawy o służbie cywilnej.

3. W rozumieniu art. 2 ustawy o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów.

Do okresów pracy, które uprawniają członka korpusu służby cywilnej do odprawy emerytalnej i rentowej pracodawca wlicza wszystkie poprzednie zakończone okresy zatrudnienia¹. Bierze także pod uwagę inne udowodnione okresy, jeżeli na podstawie odrębnych przepisów podlegają one wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze. Nie uwzględnia natomiast okresów zatrudnienia w partii komunistycznej (Polskiej Partii Robotniczej i Polskiej Zjednoczonej Partii Robotniczej), oraz w organach bezpieczeństwa państwa², bez względu na zajmowane stanowisko.

1. Art. 94 ust. 2 i 3 ustawy o służbie cywilnej.

2. W rozumieniu art. 2 ustawy o ujawnianiu informacji o dokumentach organów bezpieczeństwa państwa z lat 1944-1990 oraz treści tych dokumentów.

Do okresu zatrudnienia, który uprawnia urzędnika służby cywilnej do dodatkowego urlopu wypoczynkowego wlicza się okres zatrudnienia w administracji publicznej¹.

Pojęcie „administracja publiczna” nie ma jednolitej definicji prawnej w obowiązujących przepisach prawa. Możliwe jest przyjęcie interpretacji, zgodnie z którą administrację tę stanowią organy administracji państwowej, organy administracji rządowej oraz organy samorządu terytorialnego. O zatrudnieniu w administracji publicznej, można byłoby zatem mówić wówczas, gdy dotyczy ono jednostek organizacyjnych, które w sensie strukturalnym i organizacyjnym są (były) urzędami administracji publicznej obsługującymi takie organy.

1. Art. 105 ust. 2 ustawy o służbie cywilnej.

Tak. W okresie zawieszenia w czynnościach służbowych pracownik pozostaje w stosunku pracy, choć jest zwolniony z obowiązku świadczenia pracy (ma zakaz świadczenia pracy). Z tego względu okres zawieszenia, który przypada w czasie zatrudnienia, podlega wliczeniu do okresu pracy, od którego zależą uprawnienia pracownicze.

Tak. W okresie zawieszenia w pełnieniu obowiązków, w związku z prowadzonym postępowaniem dyscyplinarnym lub karnym, pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia oraz innych uprawnień przysługujących w służbie cywilnej¹. Jeżeli pracownik pozostaje w zatrudnieniu, to jest on objęty ubezpieczeniami społecznymi i posiada prawo do świadczeń z tytułu choroby. Z tego względu, w trakcie przebywania na zwolnieniu lekarskim, przysługuje mu wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy wskutek choroby. Natomiast po przekroczeniu określonych przepisami okresów nieobecności z powodu choroby, pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy².

1. Art. 69 ust. 3 ustawy o służbie cywilnej.

2. Art. 92 Kodeksu pracy.

Nie. Wynagrodzenie przysługuje za pracę wykonaną. Jeżeli pracownik nie wykonuje pracy, to zachowuje prawo do wynagrodzenia tylko wówczas, gdy przepisy prawa pracy tak stanowią¹. W okresie zawieszenia w czynnościach służbowych na mocy postanowienia prokuratora przepisy nie przewidują zachowania prawa do wynagrodzenia. Zatem brak jest podstaw do wypłacenia pracownikowi wynagrodzenia za ten czas.

1. Art. 80 Kodeksu pracy, w związku z art. 9 ust. 1 ustawy o służbie cywilnej.

Tak. W okresie zawieszenia w czynnościach służbowych pracownik pozostaje w stosunku pracy, a zatem jest także objęty ubezpieczeniami społecznymi i posiada prawo do świadczeń z tytułu choroby. Z tego względu przysługuje mu wynagrodzenie za czas niezdolności do pracy wskutek choroby. Natomiast po przekroczeniu określonych przepisami okresów nieobecności z powodu choroby, pracownikowi przysługuje zasiłek chorobowy¹.

1. Art. 92 Kodeksu pracy.