Botulizm

Botulizm (zatrucie jadem kiełbasianym) jest chorobą zakaźną powodowaną przez silną neurotoksynę produkowaną przez bakterie Clostridium botulinum w warunkach beztlenowych. Zarodniki tej bakterii występują w glebie, przewodzie pokarmowym zwierząt (w tym ryb), osadach z dna morskiego. Choroba może wystąpić po spożyciu skażonej toksyną żywności, a także w wyniku rozwoju bakterii w skażonych ranach oraz u małych dzieci, w wyniku kolonizacji jelit, wzrostu bakterii i produkcji toksyn w świetle jelita.

Najczęściej występuje botulizm nabyty drogą pokarmową. Głównym źródłem zakażenia jest źle konserwowana żywność, zanieczyszczona laseczką jadu kiełbasianego. W Polsce są to głównie przetwory mięsne i warzywne. Do zatrucia może dojść także po spożyciu niewłaściwie zakonserwowanych (w warunkach domowych) ryb i owoców morza. Po okresie inkubacji trwającym 12-36 godzin (nawet do kilku dni) od momentu spożycia skażonej toksyną żywności, pojawiają się trudności w mówieniu, zaburzenia połykania (objawy porażenia opuszkowego), zaburzenia widzenia (podwójne widzenie, opadanie powiek), symetryczne porażenie wiotkie mięśni szkieletowych postępujące od górnych partii mięśni do dołu. Mogą pojawiać się: złe samopoczucie, zaburzenia ze strony przewodu pokarmowego (nudności, wymioty, bóle brzucha, biegunka), zawroty i bóle głowy. W ciężkich przypadkach może dochodzić do porażenia mięśni oddechowych, co doprowadza do śmierci.

Botulizmem nie można zarazić się od chorego człowieka.

Choroba może mieć bardzo ostry przebieg, chory wymaga intensywnej opieki medycznej i podania antytoksyny botulinowej. Nawet w przypadku zastosowania powyższych środków około 5-10% osób zakażonych umiera. W przypadku braku leczenia śmiertelność sięga 100%. Dlatego tak ważne jest zarówno przestrzeganie zasad higieny osobistej, jak i przy obróbce żywności - ścisłe przestrzeganie zasad konserwowania żywności (właściwe oczyszczenie, obróbka termiczna, przechowywanie).