Malaria

MALARIA (zimnica), jest chorobą wywołaną przez pierwotniaka z rodziny Plasomodium. Znanych jest kilka gatunków zarodźca wywołującego malarię u ludzi:

Plasmodium falciparum – powoduje tzw. malarię tropikalną
Plasmodium vivax
Plasmodium malariae
Plasmodium ovale

Do inwazji dochodzi w wyniku ukłucia przez zarażonego komara z rodzaju Anopheles.
Do zarażenia może dojść także w wyniku przetaczania zakażonej krwi.

Cykl rozwojowy zarodźca u człowieka :

W cyklu rozwojowym zarodźców występuje 2 żywicieli:

żywiciel ostateczny – komar z rodzaju Anopheles,
żywiciel pośredni – człowiek.

Ogólny schemat cyklu rozwojowego ( Ryc.1.) przedstawicieli rodzaju Plasmodium powodujących malarię u człowieka jest identyczny, różnice pomiędzy poszczególnymi gatunkami są niewielkie.

Ryc.1. Schemat szerzenia się zimnicy z komara na człowieka. RBC- krwinki czerwone.

Źródło: Harrison. Choroby zakaźne tom. II

Zimnica jest najgroźniejszą chorobą pasożytniczą człowieka występującą w 107 krajach zamieszkałych przez 3 mld ludzi, z których rocznie z powodu powikłań umiera 1-3 mln osób! Dlatego też wybierając się w podróż do różnych krajów świata należy się skonsultować z lekarzem w celu ustalenia profilaktyki przeciwmalarycznej.

Zapobieganie:

Indywidualna profilaktyka przeciwzimniczna polega na ograniczeniu lub eliminacji możliwości kontaktu między komarem a człowiekiem oraz na stosowaniu leków uniemożliwiających rozwój choroby (chemioprofilaktyka). Zażywanie leków należy rozpocząć jeszcze przed wyjazdem, kontynuować przez cały okres podróży oraz przez 1-4 tygodni po powrocie.

Należy również:

- nosić odpowiednią odzież (długie spodnie, koszule z długimi rękawami, nakrycia głowy, skarpety, pełne buty, itp.)

- na odsłoniętą skórę stosować repelenty np. w kremie

- stosować urządzenia emitujące ultradźwięki

- zakładać moskitiery impregnowane insektycydami

- stosować świece zapachowe

- stosować aerozolowe środki owadobójcze

- zamykać szczelnie pomieszczenia

Objawy kliniczne:

Zimnica jest jedną z najczęstszych przyczyn gorączki przebiegającej z dreszczami, czasem występującej z pewną regularnością (co 48 lub 72 godziny). Pierwsze objawy zimnicy, takie jak złe samopoczucie, bóle głowy, męczliwość, dyskomfort w jamie brzusznej, bóle mięśni z następowym wzrostem temperatury ciała, nudności, wymioty są niecharakterystyczne i typowe również dla innych schorzeń o etiologii wirusowej, dlatego należy niezwłocznie udać się do lekarza. Nieleczona lub ciężko przebiegająca malaria doprowadzić może do niewydolności nerek, wątroby, śpiączki i w ostateczności do zgonu!

Gorączka w trakcie podroży w tropiki lub po zakończeniu takiej wycieczki wymaga pilnej konsultacji medycznej! W razie gorączki lub innych niepokojących dolegliwości w czasie pobytu w rejonie zagrożonym malarią lub po powrocie, zwłaszcza w ciągu trzech miesięcy po podróży, należy niezwłocznie skontaktować się z lekarzem.

Źródło:

1) Harrison Choroby Zakaźne, Tom II, pod red. prof. dr hab. n. med Robert Filisiak, Wyd. Czelej Sp.zo.o., Lublin, 2012, s. 1445-1471.

2) Choroby zakaźne i pasożytnicze, wydanie IV, pod red. prof. dr hab. n. med Zdzisław Dziubek, Wyd. PZWL, Warszawa 2010, s. 502-513.