W celu świadczenia usług na najwyższym poziomie stosujemy pliki cookies. Korzystanie z naszej witryny oznacza, że będą one zamieszczane w Państwa urządzeniu. W każdym momencie można dokonać zmiany ustawień Państwa przeglądarki. Zobacz politykę cookies.

Wirusowe Zapalenie Wątroby typu C

Wirusowe Zapalenie Wątroby typu C (WZW C) jest chorobą krwiopochodną wywoływaną przez wirus z rodziny Flaviviridae, który został odkryty w 1989 r.  Ludzie są jedynym rezerwuarem tego wirusa. Wirusowe zapalenie wątroby typu C jest drugą po nadużywaniu alkoholu przyczyną marskości wątroby i schyłkowej niewydolności wątroby na świecie i jedną z głównych przyczyn transplantacji wątroby, a także przyczyną 50-80% zachorowań na pierwotnego raka wątrobowokomórkowego.

Do zakażenia dochodzi najczęściej poprzez naruszenie ciągłości tkanek i kontakt uszkodzonej skóry, śluzówek ze skażoną krwią lub wydzielinami (surowica, sperma, ślina). Niewielka ilość krwi zakażonej może być przyczyną zakażenia. Naruszenie ciągłości tkanek może być związane z zabiegiem medycznym, niemedycznym lub przypadkowe. Ryzyko przeniesienia wirusa z matki na dziecko podczas ciąży wynosi 3-5%, ale przy jednoczesnym zakażeniu matki wirusem HIV może wynosić nawet 15%. Często do zakażeń dochodzi m.in. u osób stosujących dożylne środki psychoaktywne, korzystających z tych samych igieł. Istnieje także możliwość przeniesienia wirusa drogą kontaktów seksualnych. Ocenia się, iż wirus zapalenia wątroby zakaża łatwiej niż inne (WZW B, HIV).

 

Wirus HCV znajduje się we krwi i innych tkankach osoby zakażonej. Do zakażenia dochodzi, gdy wirus HCV przedostanie się z krwi osoby zakażonej do krwi osoby zdrowej, w trakcie naruszenia ciągłości skóry lub błon śluzowych (wstrzyknięcie, nakłucie, nacięcie):

      • podczas zabiegów medycznych związanych z naruszeniem ciągłości tkanek – jeśli nie są przestrzegane procedury zapobiegające zakażeniom (zabiegi medyczne związane z naruszeniem ciągłości tkanek to np. zastrzyki, pobranie krwi, zabiegi stomatologiczne, zabiegi chirurgiczne),
      • podczas wstrzykiwania substancji odurzających (narkotyków) lub innych substancji w celach niemedycznych, przy użyciu igieł i strzykawek niesterylnych lub używanych wspólnie z innymi osobami,
      • w trakcie zabiegów kosmetycznych, wykonywanych z użyciem niesterylnych ostrych narzędzi np. manicure, pedicure,
      • w trakcie zabiegów medycyny estetycznej, np. likwidacji zmarszczek (botulina, kwas hialuronowy), mezoterapii,
      • podczas zabiegów piercingu i tatuażu,
      • przy kontakcie z krwią – zawodowo bądź przypadkowo, np. podczas wypadku, bójki, w sportach kontaktowych (np. boks, judo),
      • podczas wspólnego używania przyborów kosmetyczno-higienicznych (np. szczoteczki do zębów, maszynki do golenia i innych ostrych narzędzi kosmetycznych),
      • możliwe jest zakażenie dziecka od matki w czasie ciąży.

Przebieg WZW C jest bardziej skryty niż w przypadku pozostałych WZW. Okres inkubacji trwa od 1-5 miesięcy (średnio 7-8 tygodni). Ostra postać występuje u 5-10% osób zakażonych. U około 80% osób zakażonych zakażenie przebiega bezobjawowo pomimo, iż w tym czasie wirus niszczy komórki gospodarza. U 50-75% osób zakażonych pojawiają się przewlekłe następstwa choroby, w tym m.in. przewlekłe zapalenie wątroby, marskość, pierwotny rak wątroby.

 

Objawy wirusowego zapalenia wątroby typu C nie są charakterystyczne i dlatego zakażenie przez wiele lat może być nierozpoznane. Najczęściej występujące objawy to:

    • osłabienie,
    • przewlekłe zmęczenie,
    • nadmierna senność,
    • depresja,
    • objawy grypopodobne: bóle mięśni, bóle stawów, stany podgorączkowe,
    • utrata apetytu,
    • nudności,
    • wymioty,
    • wzdęcia,
    • zmniejszenie masy ciała,
    • powiększenie wątroby i śledziony,
    • świąd skóry,
    • zażółcenie białkówek,
    • zażółcenie skóry.

Przypuszcza się, że na całym świecie kontakt z wirusem miało 170 milionów ludzi, a około 130 milionów jest przewlekle zakażonych. Sądzi się również, że WZW C jest główną przyczyną raka wątroby w Europie i USA. W tych regionach świata, WZW C jest najczęstszym powodem dokonywania przeszczepów wątroby.

Do tej pory nie ma szczepionki przeciwko WZW C. Najlepszą metodą zapobiegania chorobie jest przeprowadzanie badania krwi i organów dawców (w Polsce są to procedury standardowe). Niebagatelne znaczenie ma przestrzeganie zasad właściwego przeprowadzania iniekcji w przychodniach i szpitalach, a także poddawanie krwi i produktów krwiopochodnych procesom inaktywującym wirusa. Istotne jest podejmowanie działań uniemożliwiających szerzenie się zakażenia poprzez wdrażanie i utrzymywanie wysokich standardów higieniczno-sanitarnych, zwłaszcza w zakładach opieki zdrowotnej i innych miejscach świadczenia usług, w trakcie których dochodzi do naruszenia ciągłości tkanek.

 

Kiedy wykonać badanie krwi w kierunku wykrycia przeciwciał anty-HCV?

Badanie krwi w kierunku wykrycia przeciwciał anty-HCV powinny wykonać osoby, które:

  • mają podwyższoną aktywność enzymów: aminotransferazy alaninowej (ALT) i aminotransferazy asparaginianowej (AST) we krwi,
  • kiedykolwiek przyjmowały narkotyki drogą dożylną lub donosowo (nawet 1 raz),
  • są przewlekle dializowane,
  • są dziećmi matek, u których wykryto zakażenie wirusem HCV w czasie ciąży,
  • miały przetaczaną krew lub były biorcami narządów przed lipcem 1992 r.,
  • chorują na hemofilię i urodziły się przed 1991 r.,
  • wykonują prace związane z narażeniem na zakażenie po zawodowej ekspozycji (lekarze, pielęgniarki zabiegowe, ratownicy medyczni, pracownicy laboratoriów diagnostycznych),
  • pracownicy gabinetów kosmetycznych, salonów tatuażu i salonów fryzjerskich po ekspozycji (zakłucie, przecięcie skóry ostrym narzędziem zanieczyszczonym krwią klienta – nawet jeśli krew nie jest widoczna ,,gołym okiem”),
  • są zakażone wirusem HIV.

 

Sytuacja epidemiologiczna:

Liczba zachorowań i zapadalność na wirusowe zapalenie wątroby typu C w Wielkopolsce i Polsce w latach 2015-2023

ROK

WIELKOPOLSKA

POLSKA

l. zachorowań

zapadalność

l. zachorowań

zapadalność

2015

408

11,74

4285

11,14

2016

381

10,96

4277

11,13

2017

424

12,15

3932

10,23

2018

416

11,92

3441

8,96

2019

403

11,53

3279

8,72

2020

221

6,31

940

2,45

2021

278

7,96

1244

3,26

2022

361

10,33

2528

6,68

2023

416

11,92

3265

8,66

 

Zapadalność na wirusowe zapalenie wątroby typu C w Wielkopolsce i Polsce w latach 2015-2023

Źródła:

  1. Baumann-Popczyk A., Sadkowska-Todys M., Zieliński A. ,,Choroby zakaźne i pasożytnicze – epidemiologia i profilaktyka”. Wydanie VI. Bielsko-Biała 2014.
  2. Dziubek Z. „Choroby zakaźne i pasożytnicze” Wydanie IV. Warszawa 2010.
  3. Kasper L. Dennis, Fauci S. Anthony ,,Choroby zakaźne”. Tom II. Lublin 2012
  4. materiały edukacyjne zgromadzone na stronach internetowych:

http://www.jestemswiadom.org/

http://www.hcv.pzh.gov.pl/

 

{"register":{"columns":[]}}