Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Olsztynie, przed przyszłorocznym przylotem bocianów białych, przygotowała siedemnaście bezpiecznych stanowisk lęgowych. Ptaki będą mogły rozpocząć sezon lęgowy w nowych gniazdach na specjalnie przygotowanych platformach gniazdowych, osadzonych na wolno stojących słupach.

Na drewnianych słupach o wysokości 8-9 m zostały zamontowane platformy o średnicy 130 cm, wykonane z okorowanych żerdzi sosnowych lub świerkowych, wypełnione materiałem gniazdowym. Materiał gniazdowy stanowiły gałęzie, siano lub słoma. Wierzch został przykryty darnią, ułożoną korzeniami do góry. Darń zapobiega wywiewaniu materiału z gniazda do czasu zajęcia go przez ptaki. Dzięki temu, że jest układana ściśle, bez prześwitów przypomina naturalne gniazdo bocianie, w którym po wyprowadzeniu lęgu powstaje klepisko.

Wybór miejsc, w których wybudowano nowe miejsca lęgowe dla bociana białego nie był przypadkowy. Warmińsko-mazurska populacja bociana białego związana jest w znacznym stopniu z budynkami gospodarczymi. W związku z remontami tych budynków oraz zmianą pokryć dachowych, ogranicza się miejsca lęgowe tego gatunku. Ponadto każdego roku napływają do nas zgłoszenia przypadków losowych takich jak: spadek gniazda w wyniku przeciążenia, czy też pękające mury budynków i uszkodzenia konstrukcji dachu spowodowane ciężarem bocianiego gniazda, co stwarza duże zagrożenie bezpieczeństwa. Dla zobrazowania tej sytuacji, warto przypomnieć, że według szacunków naukowców gniazda bocianów białych ważą średnio około 300 kg, bywają jednak takie, które ważą nawet 700 kg.

Prace były prowadzone na terenie całego województwa warmińsko-mazurskiego i miały charakter interwencyjny – w pierwszej kolejności działania były realizowane w miejscach, w których istnieje pilna potrzeba przeniesienia dotychczasowego miejsca lęgowego lub utworzenie nowego.

Podobne działania będą kontynuowane w 2025 r. w ramach projektu „Poprawa warunków gniazdowania bociana białego w województwie warmińsko-mazurskim”, finansowanego ze środków Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej.

---

W Polsce bociany podlegają ochronie ścisłej i należą do gatunków wymagających ochrony czynnej. Pierwsze powracające z zimowisk osobniki mogą pojawiać się już pod koniec lutego, ale ich wczesnowiosenny przylot przypada najczęściej na drugą połowę marca i pierwszą połowę kwietnia. Samiec oznajmia zajęcie gniazda typowym dla bocianów klekotaniem. Dźwięk ten ma na celu zwabienie samicy, a klekot wydawany w duecie przez ptaki obu płci jest częścią rytuału godowego i ma odstraszać inne bociany, pojawiające się z zamiarem przejęcia gniazda.