Stanisław Gieysztor

Kpt. Stanisław Gieysztor urodził się 15 września 1891 r. w Warszawie. Jako uczeń gimnazjum im. Zamojskiego działał w tajnych organizacjach szkolnych, a później w Związku Młodzieży Polskiej „Zet”. W latach 1908–1911 studiował w Szkole Mechaniczno-Technicznej im. Wawelberga i Rotwanda, a następnie w Instytucie Elektrotechniczno-Mechanicznym w Nancy we Francji. Gdy wybuchła I wojna światowa wraz z Pierwszą Kompanią Kadrową im. J. Piłsudskiego wyruszył 6 sierpnia 1914 r. z Krakowa. Został ranny pod Uściskami (dawne woj. kieleckie). W latach następnych brał czynny udział w pracach Polskiej Organizacji Wojskowej (POW). Równocześnie przez cały rok 1918 był naczelnikiem Ochotniczej Straży Pożarnej w Janowie Lubelskim. Uczestniczył też w wojnie bolszewickiej w latach 1918–20.

Po odzyskaniu niepodległości wstąpił do Wojska Polskiego, gdzie pozostawał do 1935 r., jako zawodowy oficer artylerii. W okresie od września 1922 r. do kwietnia 1925 r. pełnił obowiązki komendanta Wojskowej Straży Pożarnej w Kielcach, kończąc równocześnie kurs dla instruktorów pożarniczych w wojsku. Będąc na rocznym urlopie (1934–35) odbył praktykę pożarniczą w Warszawskiej Straży Ogniowej na stanowisku dowódcy oddziału. W tym czasie dowodził akcją gaśniczą na lotnisku wojskowym, gdzie dał się poznać jako wybitny dowódca.

W 1935 r. ukończył dalsze kursy uzupełniające, w tym kurs inspektorski w Łodzi, odbywając jednocześnie praktykę pożarniczą w Łódzkiej Straży Pożarnej, po czym objął kierownictwo referatu wyszkoleniowego w Związku Straży Pożarnych RP. W okresie tym odbył praktykę pożarniczą w Berlinie i Dreźnie. 1 stycznia 1939 r. będąc w stopniu kapitana WP, został mianowany komendantem Warszawskiej Straży Ogniowej będąc jej ostatnim komendantem w niepodległej Polsce.

W związku ze zbliżającą się wojną w 1939 r. kierował pracami przygotowawczymi do obrony miasta, a następnie jako komendant Warszawskiego Ośrodka Pożarniczego kierował obroną przeciwpożarową w tragicznych dniach wrześniowych, ściśle współpracując z dowództwem obrony przeciwlotniczej i Komendą Obrony Miasta. Za obronę Warszawy został odznaczony orderem Virtuti Militari. W grudniu 1939 r. współorganizował Strażacki Ruch Oporu „Skała”.

Aresztowany w 1940 r. przez gestapo zginął w listopadzie tego roku, zamordowany w obozie koncentracyjnym w Oświęcimiu.