Europejski Tydzień Profilaktyki Raka Szyjki Macicy
23.01.2023
16-22 stycznia 2023
W Polsce każdego roku odnotowuje się około 3 tys. zachorowań na raka szyjki macicy. Liczba zgonów z powodu choroby wolno, ale systematycznie zmniejsza się. Nowotwór ten można łatwo wykryć nawet w początkowym stadium rozwoju. Wcześnie zdiagnozowany jest w pełni wyleczalny. Dlatego tak ważne jest profilaktyka.
Rak szyjki macicy jest jednym z częściej występujących nowotworów u kobiet. W zależności od tempa rozwoju zmian nowotworowych wyróżnia się: zmiany dysplastyczne szyjki macicy, raka przedinwazyjnego oraz raka inwazyjnego. Wcześnie wykryta dysplazja pozwala na całkowite wyleczenie, zaś nieleczona może doprowadzić do rozwoju nowotworu złośliwego szyjki macicy. W momencie, gdy komórki dysplastyczne przekształcą się w komórki rakowe powstaje rak przedinwazyjny. Zmiany ograniczone są wyłącznie do nabłonka szyjki macicy. Jeżeli komórki nowotworowe zaczną wnikać głębiej i przekroczą granicę nabłonka wówczas możemy mówić o raku inwazyjnym.
Objawy
Nowotwór przez wiele lat może nie dawać objawów. W późniejszej fazie mogą pojawić się: krwawienie między cyklami, po stosunku, obfite upławy o przykrym zapachu i brudnoszarym kolorze, ból w okolicy podbrzusza i miednicy, obrzęki kończyn dolnych, bolesne parcia na mocz i stolec, krew w moczu i stolcu, nadciśnienie.
Przyczyny
Do czynników etiologicznych i czynników ryzyka raka szyjki macicy zalicza się przede wszystkim zakażenie onkogennymi typami HPV drogą kontaktów seksualnych. Wirus brodawczaka ludzkiego HPV 16 odpowiada za ponad połowę przypadków raka szyjki macicy i neoplazji szyjki macicy. Inne przyczyny mające wpływ na zwiększone ryzyko rozwoju raka szyjki macicy to: wczesne rozpoczęcie życia seksualnego, duża liczba partnerów seksualnych, zakażenie ludzkim wirusem niedoboru odporności HIV, immunosupresja w związku z przeszczepem narządów, wieloletnie stosowanie hormonalnych środków antykoncepcyjnych, przewlekłe stany zapalane pochwy, palenie tytoniu.
Profilaktyka
Najważniejsze jest regularne wykonywanie cytologii. Badanie polega na pobraniu wymazu z szyjki macicy za pomocą małej szczoteczki. Następnie bada się mikroskopowo pobrane komórki nabłonka. Dzięki temu można zdiagnozować nawet niewielkie nieprawidłowości. Wczesne zmiany, wykryte w komórkach szyjki macicy, można całkowicie wyleczyć.
Każda kobieta od 21. roku życia i maksymalnie w ciągu 3 lat od rozpoczęcia współżycia powinna zgłaszać się na regularne badania cytologiczne wykonywane nie rzadziej niż co 3 lata, a w grupach ryzyka nawet co rok.
Coraz powszechniejszą metodą profilaktyki raka szyjki macicy są też szczepienia przeciw wirusowi HPV u osób, które nie rozpoczęły współżycia płciowego.
Źródło
