Komitet Do Spraw
Pożytku Publicznego

Zakres tego nadzoru jest ograniczony do działalności pożytku publicznego tych organizacji i dotyczy wyłącznie uprawnień, obowiązków i wymogów określonych w ustawie z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie (art. 28 ust. 1 ustawy). Przewodniczący Komitetu do spraw Pożytku Publicznego jest organem właściwym w zakresie kontroli organizacji pożytku publicznego, które są prowadzone na podstawie okresowego planu kontroli. Poza planem mogą być przeprowadzane kontrole doraźne (w trybie uproszczonym) w szczególności w celu sprawdzenia informacji zawartych w skargach i wnioskach, a także zbadania sposobu realizacji zaleceń pokontrolnych. Szczegółowe warunki, sposób i tryb przeprowadzania kontroli organizacji pożytku publicznego określa rozporządzenie Przewodniczącego Komitetu do spraw Pożytku Publicznego z dnia 24 października 2018 r. w sprawie przeprowadzania kontroli organizacji pożytku publicznego.

Przewodniczący może również zlecić przeprowadzenie kontroli :

• wojewodzie, lub
• Dyrektorowi Narodowego Instytutu Wolności – Centrum Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego.
   

Kontrolę przeprowadzają osoby posiadające imienne upoważnienie Przewodniczącego Komitetu, a w przypadku powierzenia przeprowadzenia kontroli osoby posiadające imienne upoważnienie organu, któremu powierzono kontrolę. Dokonane w postępowaniu kontrolnym ustalenia są opisywane w protokole kontroli. Z kolei wystąpienie pokontrolne zawiera ocenę stanu faktycznego wynikającą z ustaleń zawartych w protokole kontroli, w tym opis ustalonych uchybień lub nieprawidłowości. Powinno określać także przyczyny powstania nieprawidłowości lub uchybień, zakres i ich skutki, a także termin usunięcia uchybień lub nieprawidłowości. Organy, którym powierzono przeprowadzenie kontroli organizacji pożytku publicznego są obowiązane, po zakończeniu postępowania kontrolnego, przekazać Przewodniczącemu Komitetu:

• wystąpienie pokontrolne w terminie 14 dni od dnia przekazania wystąpienia pokontrolnego organizacji pożytku publicznego;
• informację organizacji pożytku publicznego o sposobie usunięcia uchybień oraz wykonania zaleceń pokontrolnych, a także o podjętych działaniach lub przyczynach ich niepodjęcia, w terminie do 30 dni od dnia jej otrzymania.

Kontrola jest jednym z najistotniejszych narzędzi nadzoru, pozwala bowiem na ocenę działalności kontrolowanej organizacji pożytku publicznego. Wynikiem kontroli, w przypadku stwierdzenia nieprawidłowości jest sformułowanie zaleceń i wniosków dotyczących usunięcia nieprawidłowości lub usprawnienia funkcjonowania jednostki w określonym terminie. Na jednostce kontrolowanej spoczywa zaś obowiązek przedstawienia informacji o wykonaniu zaleceń, wykorzystaniu wniosków, podjętych działaniach lub przyczynach ich niepodjęcia.

Stosownie do przepisów ustawy z dnia 24 kwietnia 2003 r. o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie pewne kompetencje w zakresie nadzoru nad organizacjami pożytku publicznego przyznano również Dyrektorowi Narodowego Instytutu Wolności szczegółowo określone m.in. w art. 33 ust. 2 i 3 oraz art. 33a tej ustawy. Obsługę Przewodniczącego Komitetu w zakresie nadzoru i kontroli nad organizacjami pożytku publicznego zapewnia Kancelaria Prezesa Rady Ministrów Departament Społeczeństwa Obywatelskiego.