Krajowy Plan Działania na rzecz wdrażania Wytycznych ONZ dotyczących biznesu i praw człowieka na lata 2017-2020
04.09.2018
W ciągu ostatniej dekady społeczność międzynarodowa, w tym organizacje międzynarodowe jak ONZ, OECD, Unia Europejska czy Rada Europy, zainicjowała liczne projekty i podjęła praktyczne działania, mające na celu precyzyjne określenie roli i odpowiedzialności rządów, biznesu i społeczeństwa w celu zapewnienia ochrony i poszanowania praw człowieka.
Szczególne miejsce zajmują w tym kontekście Wytyczne ONZ dotyczące biznesu i praw człowieka przyjęte przez Radę Praw Człowieka ONZ w 2011 r., oparte na trzech filarach:
- Zobowiązanie państwa do ochrony praw człowieka,
- Odpowiedzialność przedsiębiorstw za poszanowanie praw człowieka,
- Dostęp do środków zaradczych.
Wytyczne ONZ stały się globalnym punktem odniesienia dla wszystkich działań na rzecz poprawy poszanowania praw człowieka w kontekście biznesu. Efektem wysiłków mających na celu ich wdrożenie na poziomie krajowym, jest m.in. Krajowy Plan Działania na rzecz wdrażania Wytycznych ONZ dotyczących biznesu i praw człowieka na lata 2017-2020 (KPD) przyjęty przez Radę Ministrów w dniu 29 maja 2017 r.
KPD poprzez implementację Wytycznych ONZ ma przede wszystkim służyć zwiększeniu ochrony praw człowieka i poszerzeniu możliwości dochodzenia sprawiedliwości w sytuacji, gdy prawa te zostaną naruszone przez biznes. Umieszczenie w KPD informacji na temat działań rządu na rzecz społecznej odpowiedzialności przedsiębiorstw, a także odwołanie się do strategicznych dokumentów w tej dziedzinie, związane jest się ze świadomą polityką państwa wspierania przedsiębiorstw z jednoczesnym podkreślaniem konieczności przestrzegania przez nie praw człowieka. W KPD zawarto informację o działaniach, które są już uwzględnione w planach poszczególnych resortów lub instytucji (np. „Konstytucja dla biznesu” czy nowelizacja ustawy o związkach zawodowych), a także o przewidywanych analizach nt. możliwych zmian w prawie polskim i działaniach mających na celu poprawę ochrony praw człowieka (np. ustawa o ,,sygnalistach”, nowelizacja ustawy o usługach turystycznych, regulacje odnoszące się do odpowiedzialności pośredników internetowych za mowę nienawiści i naruszenia wolności słowa, weryfikacja czy zapisy kodeksu karnego odnoszące się do pracy przymusowej są wystarczające do penalizacji zjawiska handlu ludźmi do pracy przymusowej i in).
Zgodnie z zapisami KPD poszczególne resorty przygotowały harmonogramy wdrażania poszczególnych działań. Do końca 2018 r. zaś będzie przygotowany pierwszy raport z postępu prac w zakresie wdrażania Wytycznych ONZ oraz katalog dobrych praktyk.
W trakcie prac nad programem podkreślono potrzebę doboru najskuteczniejszych metod wdrażania KPD, potencjalnych działań partnerskich, jak też niezbędnych działań ustawodawczych zapewniających pełną realizację Wytycznych ONZ. Dlatego też w pracach nad dokumentem i jego konsultacjach znaczącym okazał się głos przedstawicieli organizacji obywatelskich w tym Polskiego Instytutu Praw Człowieka i Biznesu. oraz takich organizacji jak: La Strada Fundacja Przeciwko Handlowi Ludźmi i Niewolnictwu, Polski Instytut Praw Człowieka i Biznesu, Fundacja Dajemy Dzieciom Siłę, Fundacja im. Stefana Batorego, Fundacja „Koalicja Sprawiedliwego Handlu” – Fairtrade Polska, Polskie Towarzystwo Prawa Antydyskryminacyjnego, Fundacja Panoptykon.
Pełna treść Wytycznych ONZ dostępna w załączniku.
Materiały
Wytyczne ONZWytyczne_ONZ-UNGPs_BHR_PL_web_PIHRB.pdf 0.77MB