Komitet Do Spraw
Pożytku Publicznego

Spotkaniu przewodniczył Pan Wojciech Kaczmarczyk Dyrektor Departamentu Społeczeństwa Obywatelskiego KPRM, a uczestniczyli w nim przedstawiciele Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego, Uniwersytetu Szczecińskiego oraz eksperci reprezentujący środowisko Uniwersytetów Ludowych zrzeszonych w Ogólnopolskiej Sieci Uniwersytetów Ludowych. Spotkanie rozpoczął Dyrektor Kaczmarczyk witając wszystkich i prosząc Marka Byczkowskiego z Kaszubskiego Uniwersytetu Ludowego o zaprezentowanie materiału roboczego będącego kolejnym krokiem na drodze poszukiwania sposobu wykorzystania i wsparcia idei Uniwersytetów Ludowych dla realizacji kształcenia obywatelskiego i aktywizacji dorosłych w ramach Narodowego Programu Wspierania Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego. Materiałem tym był Raport Identyfikacja kluczowych obszarów problemowych, celów i działań na przykładzie KUL w Wieżycy przygotowany przez Pracownię SWOT prowadzoną przez Piotra Pawliszcze Mariusza Mówkę.

W czasie prezentacji materiału roboczego powstałego w wyniku analizy SWOT referowane były następujące kwestie:

• Celem strategicznym rewitalizacji UL jest wykorzystanie potencjału UL do osiągnięcia zamierzonej zmiany społecznej.
• Przeprowadzona w czterech placówkach ankieta przyniosła jednoznaczne i analogiczne wyniki wskazując, że grupami docelowymi i adresatami dla działań UL powinny być dwie grupy wiekowe: 20 – 30 latkowie (ze szczególnym nastawieniem na tzw. młodych bezrobotnych) oraz seniorzy.
• Konfrontacja posiadanego potencjału z istniejącym szansami i zagrożeniami stojącymi przed UL wykazała, że internat, który jest kluczowym narzędziem metody wychowawczej UL może być równocześnie dużym zagrożeniem, jeśli generuje koszty nie będąc wykorzystanym w sposób wystarczający. Usunięcie tego zagrożenia domaga się planowania odpowiedniej ilości kursów stacjonarnych wykorzystujących internat i stołówkę.
• Potencjałem do wykorzystania, czyli zdiagnozowanymi silnymi stronami UL są: kompetentna i doświadczona kadra, koncepcja oświaty dorosłych wg. zasad Grundtviga, długoletnie doświadczenie w edukacji „młodych dorosłych”, umiejętność wykorzystania lokalnej kultury i tożsamości
• Analiza SWOT wskazała 7 obszarów problemowych, których odwrócenie wyznacza 7 celów szczegółowych składających się na realizację nadrzędnego i głównego celu jakim jest rewitalizacja UL.
• Pośród zdefiniowanych celów za najważniejsze zostały uznane: poprawienie rozpoznawalności marki UL wśród młodzieży, stworzenie systemu doskonalenia zawodowego dla nauczycieli UL, wprowadzenie certyfikacji nauczania metodą Grundtviga.

Podczas dyskusji Alina Respondek z Fundacji Rozwoju Systemu Edukacji zwróciła uwagę, że w promowaniu i rewitalizowaniu idei UL trzeba przedstawić ją jako wypełnienie istniejącej luki w systemie oświaty i wychowania. Przed podjęciem konkretnych działań w tym kierunku potrzebna jest diagnoza potrzeb społecznych, które powinny być zaadresowane w pilotażu. Za konieczne uznała wyjście z ideą UL poza środowisko wiejskie by nadać jej powszechność i dopasować do wymogów współczesności. Ewa Markowska-Bzducha z Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi zaznaczyła, ze o markę UL trzeba się troszczyć i nie wszystkie tworzone placówki muszą od razu nazywać się UL. Ważne by nie stworzyć z UL kolejnej placówki kształcenia ustawicznego, ale zachować charakter szkoły życia. W perspektywie planowanego rozwoju sieci UL zasugerowała duże rezerwy infrastrukturalne związane z zamykaniem szkół na wskutek sytuacji demograficznej i zachodzących zmian społecznych. Wskazała na duże możliwości samorządów, które często stają wobec dylematów jak wykorzystać opuszczone obiekty szkolne. Także MRiRW przy zmniejszającym się naborze do szkół rolniczych dysponuje dużymi rezerwami w wykorzystaniu bazy lokalowej swych placówek.

W podsumowaniu spotkania Dyrektor Wojciech Kaczmarczyk wyraził uznanie dla przygotowanego materiału, który wyznacza kierunki wsparcia UL w narodowym programie dotyczącym sektora obywatelskiego. Dalsze prace powinny zmierzać w kierunku instytucjonalizowania przedstawionych na spotkaniu inicjatyw i pomysłów, by nowozdefiniowane UL mogły wrastać w tkankę społeczną i skutecznie ją ożywiać. Wśród możliwości i ścieżek wspierania UL Dyrektor wymienił:

• Projekty (np. finansowanie i realizacja projektów dotyczących kształcenia nauczycieli UL)
• Wsparcie instytucjonalne (wykorzystanie istniejącej infrastruktury – np. wykorzystanie zasobów szkół i stworzenie mechanizmów dostępu do tych zasobów, gdyż dotychczasowy system zarządzania zasobami uniemożliwia współdzielenie obiektów i ich zasobów, chociaż stanowią one faktycznie zasoby całej społeczności)
• Sieciowanie z organizacjami i instytucjami lokalnymi i zagranicznymi dla uzyskania synergii, lepszego wykorzystania istniejących zasobów i wzmocnienia potencjału oddziaływania społecznego.

W odniesieniu do wskazanych dróg i możliwości wsparcia potrzebne jest teraz zoperacjonalizowanie pomysłu rewitalizacji UL, by jako wspólna propozycja środowiska UL wszedł on do Narodowego Programu Wspierania Rozwoju Społeczeństwa Obywatelskiego.