Komitet Do Spraw
Pożytku Publicznego

W Ministerstwie Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej w dniu 7 kwietnia odbyło się piąte posiedzenie Rady Działalności Pożytku Publicznego.

W pierwszej części obrad omówiono sposób realizacji art. 26 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, mówiący o umożliwieniu organizacjom pożytku publicznego, przez jednostki publicznej radiofonii i telewizji, publicznego, nieodpłatnego informowania o ich działalności. Stanowisko Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji przedstawiła Jadwiga Żułnowska, która zapowiedziała, że KRRiTV dokona oceny możliwości realizacji tego artykułu i podejmie decyzję co do jego ewentualnej realizacji w drodze rozporządzenia dopiero po roku funkcjonowania ustawy. Na razie organizacje pozarządowe, jeżeli spełniają wymogi ustawowe, mogą zamieszczać nieodpłatne ogłoszenia. Ogłoszeniem takim może być np. plakat informacyjny o możliwości przekazywania 1% podatku dochodowego na rzecz konkretnej organizacji pożytku publicznego. Nie wskazała jednak żadnej zasady generalnej, zastrzegając, że najpierw należy dokonać oceny danego przekazu, czy spełnia on wszystkie wymogi, np. nie zawiera treści obraźliwych.

Ewa Kulik-Bielińska (Fundacja im. Stefana Batorego) zwróciła uwagę na fakt, że bezpłatne ogłoszenia objęte są również podatkiem VAT, stąd też telewizja nie chcąc ponosić kosztów jego opłacenia, odmawia zamieszczenia ogłoszeń. Jadwiga Żułnowska poprosiła o przekazywanie KRRiTV informacji o odmowie zamieszczania ogłoszeń, ponieważ do tej pory do Krajowej Rady nie dotarły żadne takie sygnały.

Jakub Wygnański (Stowarzyszenie na rzecz Forum Inicjatyw Pozarządowych) zwrócił się o przekazanie organizacjom na piśmie gwarancji, że mogą nieodpłatnie zamieszczać ogłoszenia. Jadwiga Żułnowska zauważyła, że żadne dodatkowe regulacje są niepotrzebne, bo tę kwestię reguluje właśnie art. 26.

Krzysztof Balon (WRZOS) zasugerował wypracowanie przez Radę wspólnego stanowiska na temat popularyzacji ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, a także zasad informowania o działalności konkretnej organizacji.

Dagmir Długosz (podsekretarz stanu w MGPiPS, współprzewodniczący RDPP) podkreślił konieczność rozpoczęcia prac nad rozporządzeniem, bo sam przepis mówiący o umożliwieniu organizacjom pożytku publicznego, przez jednostki publicznej radiofonii i telewizji, publicznego, nieodpłatnego informowania o ich działalności wydaje się niewystarczający. W formie uchwały Rada zwróciła się do KRRiTV z prośbą o pilne uchwalenie dyskutowanego rozporządzenia, składając deklaracje współpracy.

W kolejnym punkcie posiedzenia Elżbieta Mucha, podsekretarz stanu w Ministerstwie Finansów zaprezentowała aktualne stanowisko Ministra Finansów odnośnie spraw podatkowych związanych z działalnością pożytku publicznego

Wiceminister Mucha podkreśliła, że Ministerstwo Finansów życzliwie podchodzi do postulatów zgłoszonych przez zespół doraĽny ds. podatkowych związanych z działalnością pożytku publicznego. Zadeklarowała też pełną współpracę dla wypracowywania wspólnych rozwiązań. Jej zdaniem jednak, w związku z obecną sytuacją polityczną, nie można przesądzać o rozwiązaniach, których wdrożenie należałoby do nowego rządu. Wiceminister Mucha podkreśliła również, że resort rozumie rolę organizacji pozarządowych i nie zamierza wprowadzić żadnych rozwiązań, które mogą doprowadzić do pogorszenia ich sytuacji. Obecnie poddano w resorcie szczegółowej analizie kwestie przedmiotu opodatkowania dochodów organizacji pozarządowych i sprawozdawczości ze sposobu ich wydatkowania. Resort finansów musi rozstrzygnąć, czy polityka podatkowa ma wpływać na to, by organizacje uzyskiwały status organizacji pożytku publicznego, czy powinna być neutralna. Minister Mucha uznała, że obecne przepisy nie budzą wątpliwości interpretacyjnych, ale rok 2004 będzie rokiem doświadczalnym. Pokaże sprawność mechanizmu przekazywania 1%, a wtedy MF rozważy ewentualne modyfikacje. Wiceminister Mucha wstępnie zapowiedziała przedłużenie uprawnienia do przekazywania przez podatników 1% na cały rok podatkowy. Zwróciła uwagę na konieczność skorelowania przepisów o podatkach dochodowych w kwestii zwolnień z art. 4 ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie.

Przedstawiciele strony pozarządowej wyrazili rozczarowanie brakiem konkretnych propozycji rozwiązań podatkowych dla sektora pozarządowego, pomimo prac zespołu problemowego z udziałem przedstawiciela MF.

Wiceminister Mucha zapowiedziała, że po świętach wielkanocnych MF wystosuje do Rady pismo, w którym przedstawi stanowisko resortu. Ustalenia podjęte w trakcie prac zespołu ds. podatków zostały wstępnie zaakceptowane przez zastępcę Dyrektora Departamentu Podatków Bezpośrednich w MF Dariusza Niestrzębskiego, ale ostateczną decyzję podjąć musi minister Raczko.

Jakub Wygnański (Stowarzyszenie na rzecz Forum Inicjatyw Pozarządowych) poruszył kwestię szczególnej kontroli podatników przekazujących 1% podatku dochodowego, zapowiedzianej przez niektóre urzędy skarbowe. Wskazał, że przy nieznajomości obowiązku zaokrąglania do pełnych złotówek kwoty odpisu, nieliczni podatnicy decydujący się wspomóc organizacje pożytku, zostaną skutecznie zniechęceni do korzystania z mechanizmu 1% w przyszłości. Odpowiadając mu wiceminister Mucha zauważyła, że przy tak niewielkich kwotach postępowanie kontrolne nie jest wszczynane, a karne odsetki nie są nakładane.

W drugiej części obrad Marek Sadowski, podsekretarz stanu w Ministerstwie Sprawiedliwości przekazał Radzie informację nt. rejestracji organizacji pożytku publicznego w Krajowym Rejestrze Sądowym. W jego opinii podstawowe problemy związane z rejestracją zostały już przezwyciężone. Na stronie resortu sprawiedliwości znaleĽć można listę organizacji pożytku publicznego, co do których istnieje ustawowy obowiązek informowania. Znajduje się tam też druga lista, na której umieszczono oprócz opp także organizacje kościelne, obowiązku informowania o których ustawodawca nie przewidział. Listy te są aktualizowane co 7 dni, w każdy poniedziałek.

Jakub Wygnański (Stowarzyszenie na rzecz Forum Inicjatyw Pozarządowych) podniósł problem spółek prawa handlowego. W opinii ministra Sadowskiego spółki te należą do drugiego sektora, zauważył on jednak, że istnieją spółki mające na celu działalność non profit, a rozstrzygnięcie tego, czy mogą zostać zarejestrowane jako opp należy zostawić praktyce sądowej.

Minister Długosz zauważył, że Rada nie ma kompetencji, by rozstrzygać w tej sprawie, zobowiązał jednocześnie Departament Pożytku Publicznego do podjęcia prac mających na celu zbadanie statusu spółek prawa handlowego jako organizacji pozarządowych.

Jarosław Tuliszka, Dyrektor Departamentu Centrum Ogólnopolskich Rejestrów Sądowych i Informatyzacji Resortu wyjaśnił szczegółowe kwestie związanych z rejestracją organizacji pożytku publicznego. Zapowiedział, że resort sprawiedliwości będzie dążył do nakłonienia sądów rejestrowych do rezygnacji z pobierania opłat za wpis do rejestru.

Sędzia Bogdan Pękalski (Ministerswo Sprawiedliwości) przedstawił zasady uzyskiwania statusu opp przez terenowe jednostki organizacyjne posiadające osobowość prawną. Jednostki te, w myśl ustawy, objęte są również obowiązkiem rejestracji, nawet w przypadku gdy organizacja macierzysta już posiada status opp.

Teresa Hernik (ZHP, współprzewodnicząca Rady) zdając sprawozdanie z prac parlamentarnych nad: projektem ustawy o pomocy społecznej, stwierdziła, że propozycje strony pozarządowej w ogóle nie zostały uwzględnione w projekcie. Zasugerowała też jak najszybsze rozpoczęcie prac nad nową ustawą.
Na koniec Rada przyjęła protokół z poprzedniego posiedzenia.