Komitet Do Spraw
Pożytku Publicznego

W Ministerstwie Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej odbyło się dziś (17 grudnia 2003r.) trzecie posiedzenie Rady Działalności Pożytku Publicznego. Uczestniczył w nim wicepremier, minister gospodarki, pracy i polityki społecznej Jerzy Hausner.

W pierwszej części posiedzenia wszystkie strony przedstawiły swoje uwagi do projektu ustawy o pomocy spolecznej.

Współprzewodnicząca ze strony organizacji pozarządowych Teresa Hernik (zastępca naczelnika ZHP) postulowała rozpoczęcie prac nad nową ustawą o pomocy społecznej, a nie kolejną nowelizacją. Ponadto zaznaczyła, że ustawa o pomocy społecznej powinna być zbieżna z ustawą o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie. Tomasz Sadowski (Fundacja Pomocy Wzajemnej BARKA) mówił, że ustawa o pomocy społecznej nie była dostatecznie konsultowana ze środowiskiem organizacji pozarządowych. Zaznaczał również, że konieczna jest zmiana sposobu myślenia o pomocy społecznej. Tomasz Sadowski uważał także za niezbędne opracowanie Zielonej Księgi dotyczącej pomocy społecznej. Krzysztof Balon (Wspólnota Robocza Związków Organizacji Pozarządowych WRZOS) wskazywał, że projekt ustawy o pomocy społecznej określa partnerstwo administracji publicznej w równym stopniu z organizacjami pozarządowymi i podmiotami komercyjnym. Mówił także, że ustawa o pomocy społecznej nie powinna zmieniać ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, która jest niejako konstytucją dla III sektora. Krystyna Mrugalska (Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym) wskazywała na potrzebę zmiany podejścia w stosunku do niepełnosprawności w projekcie ustawy o pomocy społecznej. Prezes Mrugalska chciałaby również wprowadzić nowe usługi dla osób niepełnosprawnych (np. usługę asystenta osobistego) oraz instytucję mieszkań chronionych. Ksiądz Stanisław Słowik (Caritas Polska) zwrócił uwagę na zlecanie usług. Jakub Wygnański (Stowarzyszenie na rzecz Forum Inicjatyw Pozarządowych) proponował, żeby nie odstępować od trybu zlecania zadań administracji publicznej, określonych już w ustawie o działalności pożytku publicznego. Zauważył także, że w projekcie ustawy o pomocy społecznej ograniczona jest też rola ministerstwa gospodarki, pracy i polityki społecznej.

Sławomir Piechota (Unia Metropolii Polskich), reprezentujący stronę samorządową, popierał postulaty strony pozarządowej w kwestii większej artykulacji zasady subsydiarności, stawiającej rodzinę na pierwszym miejscu w systemie pomocy społecznej.

Krystyna Wyrwicka, dyrektor Departamentu Pomocy Społecznej mówiła, że obie ustawy powinny być czytane łącznie. Dyr. K. Wyrwicka zauważyła, że art. 2 projektu ustawy o pomocy społecznej określa podmioty, z którymi należy współpracować, jednak organizacje pozarządowe mają tu pierwszeństwo. Odrębny sposób zlecania zadań wynika z tego, że na razie nie wiadomo, jak będzie wyglądało zlecanie zadań w sposób określony przez ustawę o działalności pożytku publicznego. Zaznaczyła również, że w trakcie dzisiejszych prac Sejmowej Komisji Polityki Społecznej i Rodziny uwzględniono większą rolę rodzin zastępczych. Na samorządy gminne przeniesiono również obowiązek finansowania pobytu osób starszych w ośrodkach opiekuńczych. Art. 7 wymienia katalog osób, do których adresowana jest pomoc społeczna i z założenia musi być szeroko zdefiniowany. Katalog świadczeń również został poszerzony. Dyrektor Wyrwicka odpierała zarzuty, że projekt ustawy nie był konsultowany z organizacjami pozarządowymi, bowiem wiele ich postulatów uwzględniono w projekcie.

Dr Piotr Broda, reprezentujący wiceminister gospodarki, pracy i polityki społecznej Jolantę Banach, zwracał uwagę, że propozycje organizacji pozarządowych zakładają zmianę pryncypiów.
Wiceminister gospodarki, pracy i polityki społecznej, współprzewodniczący Rady Dagmir Długosz zgadzał się z dyr. Wyrwicka, że na razie nie wiadomo, jak będzie wyglądał proces zlecania usług w trybie określonym przez ustawę o pożytku i sprawdzianem będzie rok 2004. Podmioty w obu systemach się różnią – w ustawie o pomocy społecznej przewidziano również realizację usług przez osoby fizyczne i prawne. Uznał za niezbędne ujednolicenie obydwu ustaw przy niezbędnym zróżnicowaniu – system pomocy społecznej powinien zawierać uzasadnione odrębności.

Wicepremier Jerzy Hausner podkreślał, że jego obecność świadczy o zainteresowaniu opiniami Rady. Za dobry pomysł uznał stworzenie Zielonej Księgi, która miałaby być dobrą diagnozą dotyczącą pomocy społecznej i byłaby dobrym punktem wyjścia do dalszej dyskusji na ten temat. Zaproponował także, by podzielić postulaty zgłoszone przez organizacje na te, które można włączyć do sejmowych prac nad projektem ustawy o pomocy społecznej i oddzielić to od pomysłów, które prowadziłyby do wypracowania całkowicie nowych rozwiązań. Prac nad ustawą nie da się jednak zatrzymać.

Następnie wiceminister gospodarki, pracy i polityki społecznej Marek Szczepański wyjaśnił zasady wyłaniania przedstawicieli branżowych organizacji pozarządowych, mających wchodzić w skład Komitetu Monitorującego NPR, SPO RZL oraz Inicjatywy Equal. Komitet Monitorujący NPR składać się ma z 10 osób (5 stałych i 5 zastępców), a w skład Komitetu Monitorującego SPO RZL oraz Inicjatywy Equal ma wejść po 6 osób (3 na stałe i 3 zastępców). Jakub Wygnański (Stowarzyszenie na rzecz Forum Inicjatyw Pozarządowych) postulował stworzenie jasnej procedury wyłaniania przedstawicieli Komitetów. Urszula Burkot (Polski Klub Ekologiczny) zauważyła, że w innych resortach funkcjonuje już tryb wyłaniania członków Komitetów. Ksiądz Słowik (Caritas Polska) postulował międzyresortową koordynację trybu wyłaniania przedstawicieli Komitetów. Wojciech Marchlewski (Związek Gmin Wiejskich RP) zauważał, że zajęcie się to sprawą należy wyłącznie do strony rządowej i pozarządowej i powinno się to odbywać poza plenarnymi posiedzeniami Rady.

Wiceminister Szczepański zaproponował przedstawienie przez organizacje trybu wyłaniania członków Komitetów do 10 stycznia 2004 r.

W drugiej części posiedzenia minister Dagmir Długosz zaprezentował przygotowaną przez MGPiPS propozycję rocznego programu współpracy jednostek samorządu terytorialnego z organizacjami pozarządowym. Według ministra Długosza nie da się w tej chwili opracować modelowego wzorca współpracy. Za niezbędne uznał zbieranie doświadczeń i konsultacje w tym zakresie.
Wojciech Marchlewski (Związek Gmin Wiejskich RP) mówił, że przygotowany materiał dla sektora samorządowego będzie stanowił pewną wytyczną i zobowiązał się do przygotowania własnej koncepcji współpracy, uwzględniającą różne typy samorządu w Polsce, na następne spotkanie.

Wiceminister Długosz podkreślał, że MGPiPS będzie współpracowało ze stroną samorządową w kwestii wypracowania ostatecznego materiału.

W dalszej kolejności wiceminister Dagmir Długosz przedstawił założenia do sprawozdania z działania ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie oraz tryb i harmonogram tego sprawozdania. Obowiązkiem ustawowym rządu jest bowiem przedstawienie tego dokumentu do 30 czerwca 2005 r. Minister Długosz zaproponował miesięczny termin (do 17 stycznia) zaopiniowania założeń.

Wiceminister finansów Elżbieta Mucha zadeklarowała udostępnienie wszelkich danych nie objętych tajemnicą skarbową, a przydatnych w pracach nad sprawozdaniem.

Następnie członkowie Rady zgłaszali uwagi do projektu regulaminu Rady. Minister Długosz zaproponował dalszą konsultację regulaminu z prawnikami Departamentu Pożytku Publicznego MGPiPS.

W drodze głosowania Rada przyjęła protokół z posiedzenia, które odbyło się w dniu 27 listopada 2003 r. Na najbliższy piątek, 19 grudnia, zaplanowano kolejne spotkanie grupy roboczej pracującej nad projektem ustawy o pomocy społecznej.

Na koniec dyrektor Departamentu Partnerstwa Społecznego MGPiPS zaprezentował zadania Polskiego Komitetu Społeczno-Ekonomicznego oraz proponowany tryb wyłaniania jego członków. Członkowie Komitetu mają reprezentować Polskę w Komitecie Społeczno-Ekonomicznym UE. Intencją rządu jest, by w skład Komitetu wchodzili przedstawiciele III sektora.