Komitet Do Spraw
Pożytku Publicznego

W dniu 17 lipca br. odbyło się trzecie posiedzenie Rady Działalności Pożytku Publicznego III kadencji. W spotkaniu uczestniczyli członkowie RDPP (trzech przedstawicieli strony rządowej oraz dwóch zastępców, dwóch przedstawicieli strony samorządowej oraz dziesięciu przedstawicieli strony pozarządowej), przedstawiciele Departamentu Pożytku Publicznego oraz zaproszeni goście, reprezentujący Program Kompas – Instytutu Spraw Publicznych, portal www.ngo.pl oraz Parlamentarny Zespół ds. Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi.  Spotkanie prowadzili współprzewodniczący Minister Jarosław Duda oraz Jan Jakub Wygnański.

W pierwszym punkcie posiedzenia dyskutowano na temat nowelizacji regulaminu RDPP. Członkowie Rady odnieśli się do propozycji przygotowanej przez Departament Pożytku Publicznego na podstawie sugestii członków Rady z poprzedniego posiedzenia. Wątpliwości wzbudziła przede wszystkim kwestia dookreślenia sposobu głosowania (tajne versus jawne) oraz wyrażania procedury formułowania opinii Rady w sposób obiegowy – pomiędzy jej posiedzeniami. Po niewielkich korektach przyjęta została nowa wersja regulaminu. Część postulatów Rady (np. kwestia absencji członków Rady) możliwa będzie do realizacji dopiero przy okazji nowelizacji ustawy.

Następnie podjęto uchwałę o powołaniu stałych zespołów problemowych w składzie:

• Zespół ds. prawnych i monitoringu

1. Marek Borowski
2. Elżbieta Chojna-Duch
3. Robert Choma
4. Marcin Dadel
5. Michał Guć
6. Maciej Lis
7. Anna Sienicka
8. Ks. Stanisław Słowik

 

• Zespół ds. programów i funduszy

1. Krzysztof Balon
2. Marcin Dadel
3. Adam Giersz
4. Wojciech Ratyński
5. Tomasz Siemoniak
6. Ks. Stanisław Słowik

 

•   Zespół ds. dialogu i współpracy

1. Krzysztof Balon
2. Agnieszka Buła-Kopańska
3. Tomasz Bystroński
4. Teresa Hernik
5.  Małgorzata Sinica
6. Aldona Wiktorska-Święcka

 

Ustalono, że szczegółowy zakres problematyki, jaką mają podejmować zespoły oraz wybór przewodniczących zespołów zostanie ustalony na pierwszych spotkaniach zespołów.

Następnie podjęto temat rekomendacji członków Komitetu Monitorującego PO FIO 2009-2013. Aleksandra Rybińska (DPP) poinformowała zebranych na temat procedury naboru kandydatów. Ogłoszenie o otwartym naborze ukazało się w dniu 10 czerwca 2009 r. w dwóch dziennikach ogólnopolskich oraz na stronach Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej oraz portalu ngo.pl. Nadesłano 38 zgłoszeń, z których wszystkie przeszły pozytywnie ocenę formalną. Zadecydowano, że ze zgłoszeniami zapoznają się dogłębnie członkowie zespołu ds. programów i funduszy i następnie przedstawią Radzie swoje rekomendacje. Odbyła się krótka dyskusja na temat kryteriów, które powinny być brane pod uwagę przy wyborze. W dyskusji wymieniano m. in.: doświadczenie w aplikowaniu o środki z FIO, znajomość zagadnień ewaluacji, reprezentatywność kandydatów  itp.

W kolejnym punkcie posiedzenia Maciej Kaczorowski (DPP) przedstawił członkom RDPP dane na temat kryteriów strategicznych obowiązujących w procedurze przyznawania dotacji w ramach PO FIO w roku 2009.  Poinformował, że znaczącym problemem była częsta niespójność ocen ekspertów, także w wypadku kryteriów twardych.  Ks. Stanisław Słowik opowiedział się za utrzymaniem kryteriów strategicznych jako takich, jednak postulował, aby były one stopniowalne a nie jak ma to miejsce dotychczas „zero-jedynkowe”..

Krzysztof Balon wyraził opinię, że kryterium preferujące młode organizacje w Priorytecie III jest nieuzasadnione, ponieważ w zakresie integracji, aktywizacji społecznej doświadczenie jest elementem trudnym do przecenienia.

Marcin Dadel stwierdził, że kryteria miały motywować do działania młode i niewielkie organizacje, jednakże w ograniczonym zakresie – do realizacji projektów poniżej progu 100 tys. zł.

Jan Jakub Wygnański podkreślił, że 5-letnia praktyka wdrażania FIO skłania do pogłębionej refleksji i weryfikacji dotychczasowych doświadczeń. Przedstawił także zebranym wyniki badań / ewaluacji wdrażania funduszy wspierających aktywność organizacji pozarządowych, w tym FIO. Ustalono, że RDPP zleci pogłębioną ewaluację FIO wraz z zestawem rekomendacji dotyczących funkcjonowania FIO w przyszłości (m.in. kryteria geograficzne i tematyczne, system oceny wniosków, dobór operatora etc.)

Następnie Jan Jakub Wygnański poinformował zebranych o konkluzji ze spotkania Zespołu Konsultacyjnego do Spraw Unii Europejskiej, działającego przy Prezydium Komisji Trójstronnej do Spraw Społeczno-Gospodarczych, które odbyło się w dniu 15 lipca. Kwestia procedury wyboru członków Europejskiego Komitetu Ekonomiczno-Społecznego zgodnie z sugestią RDPP nie zostanie ostatecznie wpisana do ustawy o Trójstronnej Komisji ds. Społeczno-Gospodarczych i wojewódzkich komisjach dialogu społecznego. Rekomendacja kandydatów do Grupy Trzeciej EKES pozostanie w gestii RDPP. Współprzewodniczący podkreślił także, że Rada wypowiada się przeciwko tzw. „dziedziczeniu miejsc” przez poszczególne organizacje w przypadku pojawienia się vacatu w Grupie Trzeciej EKES. W przypadku takim procedura naboru powinna zostać powtórzona. Jan Jakub Wygnański poinformował także, że powtórzył na posiedzeniu ww. Zespołu propozycję wymiany „ambasadorów” pomiędzy Radą a Komisją Trójstronną oraz zasygnalizował konieczność poszukiwań  wspólnego forum łączącego autonomiczne dialogi toczące się w Komisji Trójstronnej, Radzie Pożytku Publicznego oraz Komisji Wspólnej Rządu i Samorządu Terytorialnego. Wstępnie rozważano możliwość zlecenia ekspertyzy na temat tego rodzaju rozwiązań funkcjonujących w innych krajach.

Na wniosek Współprzewodniczących RDPP podjęła decyzję o mianowaniu Krzysztofa Więckiewicza, Dyrektora DPP, na Sekretarza RDPP.

Współprzewodniczący Rady wyrazili podziękowanie i uznanie dla osób, zaangażowanych w prace nad zapisami nowelizacji ustawy o działalności pożytku publicznego i o wolontariacie, toczące się na posiedzeniach podkomisji stałej ds. współpracy z organizacjami pozarządowymi. Anna Sienicka kierująca procesem uzgodnień rządowo – pozarządowych w ramach prac nad nowelizacją ustawy o działalności pożytku publicznego zrekonstruowała najistotniejsze kierunki zaproponowanych zmian, w tym odnośnie definicji organizacji pozarządowych, centrów wspierania organizacji pozarządowych, działalności odpłatnej, tzw. regrantingu, inicjatywy lokalnej, cech konstytutywnych organizacji pożytku publicznego oraz mechanizmów odpisu 1%. Uzgodnienia wypracowywane są w trybie roboczych seminariów i referowane na posiedzeniach podkomisji sejmowej. Dotychczas odbyło się kilkanaście spotkań.  Do końca sierpnia w tym trybie ma zostać przepracowana cała ustawa (obecnie prace zakończono na art. 16 Ustawy) . Część propozycji wymagać będzie szczegółowych uzgodnień z Ministerstwem Finansów. Spotkanie w tej sprawie ma się odbyć w najbliższych dniach.

Kolejną kwestią poruszoną na posiedzeniu był odpis 1% podatku. Elżbieta Chojna-Duch, Podsekretarz Stanu w Ministerstwie Finansów, przedstawiła historię regulacji. Tematem, który wciąż budzi kontrowersje – dodała – jest możliwość wskazania celu szczegółowego (np. konkretnej osoby), na który mają zostać przeznaczone środki pochodzące z 1%.   Elżbieta Chojna-Duch poinformowała także, że ze względu na znaczący koszt rozważana jest zmiana zapisu zobowiązującego Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej do stworzenia elektronicznej bazy organizacji pożytku publicznego, zawierającej informacje niezbędne do przekazania odpisu 1%. Krzysztof Balon wyraził opinię, że wskazywanie konkretnego celu w zeznaniu podatkowym jest, w jego opinii, asystemowe i niezgodne z duchem wspierania pożytku publicznego. To samo dotyczy przypadków zbierania 1% w imieniu konkretnie wskazanych w zeznaniu instytucji, które same nie posiadają statusu OPP.

Ks. Stanisław Słowik poruszył kwestię odpisu 1% podatku w przypadku rozliczania przez pracodawcę.

Elżbieta Chojna-Duch podkreśliła przy okazji dyskusji, że urzędy skarbowe, wbrew doniesieniom medialnym, nie przekroczyły ustawowego terminu przelewania środków pochodzących z 1% na konta organizacji pożytku publicznego. Ze względu na fakt, że ostateczny termin alokacji 1% został przedłużony (można to uczynić także w korekcie zeznania) procedurę przelewania środków można było rozpocząć dopiero w dniu 1 lipca. Ostatecznym terminem przekazywania środków z 1% jest 31 sierpnia. W związku z gigantyczną liczbą dokumentów wymagających weryfikacji w połączeniu z sezonem urlopowym urzędy skarbowe stoją przed olbrzymim wyzwaniem i pracują bardzo ciężko, aby wywiązać się z nałożonych na nie zobowiązań. Posądzanie Ministerstwa Finansów i Urzędów Skarbowych o złą wolę jest nieuzasadnione i niesprawiedliwe.  Pani Minister Chojna–Duch za pośrednictwem RDPP apelowała do organizacji pozarządowych i mediów o zaniechanie kampanii medialnej prowadzonej przeciwko Ministerstwu Finansów. Członkowie RDPP zadawali szereg pytań dotyczących kwestii 1% i wspólnie wyrazili pogląd, że w oparciu o uzyskane informacje istotnie nie sposób dopatrzeć się złej woli ani nadużyć w działaniach Ministerstwa Finansów.  RDPP planuje wydać oświadczenie w tej sprawie.

Na członka Zespołu Koordynacyjnego Narodowego Programu Zdrowia wybrany został Ks. Stanisław Słowik.

Ustalono, że nabór na członków Rad Oddziałów Wojewódzkich NFZ w woj. podlaskim i podkarpackim zostanie ponownie ogłoszony na stronach internetowych MPiPS oraz w portalu ngo.pl.

Kolejne spotkanie Rady ma się odbyć w pierwszych dniach września we Wrocławiu