Informacja o bieżących działaniach Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska i regionalnych dyrektorów w związku z sytuacją na Odrze
16.08.2022
Monitoring Odry prowadzony przez regionalnych dyrektorów ochrony środowiska wskazuje, że sytuacja na dolnośląskim i lubuskim odcinku rzeki powoli normuje się. Znacznie gorzej sytuacja wygląda w województwie zachodniopomorskim, gdzie notuje się masowe śnięcia ryb.
W związku z masowym śnięciem ryb w Odrze i stwierdzeniem wśród śniętych ryb przedstawicieli gatunków chronionych, Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska we Wrocławiu prowadzi postępowanie w trybie ustawy o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (tzw. postępowanie szkodowe).
W tym przypadku podstawową rolą organu jest ustalenie czy doszło do szkody w środowisku, a następnie określenie zakresu działań naprawczych. Jeśli w toku postępowania zostanie stwierdzona szkoda w środowisku, a jej sprawca zostanie wykryty, będzie on zobowiązany do podjęcia działań naprawczych. Naprawa szkody w takiej sytuacji może polegać np. na zarybianiu rzeki.
Generalny Dyrektor Ochrony Środowiska, stosując się do tzw. dyrektywy szkodowej powiadomił Republikę Federalną Niemiec jako stronę narażenia o możliwości wystąpienia szkody w środowisku.
Regionalni dyrektorzy ochrony środowiska z Opola, Wrocławia, Gorzowa Wielkopolskiego i Szczecina rozpoznają skalę strat w gatunkach chronionych – przede wszystkim ryb, lecz zwracają uwagę także na ewentualne straty w gatunkach ssaków - jak bóbr czy wydra oraz gatunkach ptaków.
Ustalenia te będą stanowić materiał dowodowy oraz pozwolą ocenić, jakie działania naprawcze będą konieczne do podjęcia. Wyżej wymienione organy, w porozumieniu z Generalnym Dyrektorem Ochrony Środowiska, monitorują sytuację, są też w bieżącym kontakcie z innymi służbami. Ponadto, zbierane są dane monitoringowe z ostatnich lat dotyczące Odry.
Do tej pory w czasie wizji terenowych nie stwierdzono, by w związku z sytuacją na Odrze dochodziło do pomoru ptaków, czy ssaków. W rzece występują natomiast – obok śniętych ryb – w dużej ilości martwe mięczaki.
Pracownicy regionalnych dyrekcji ochrony środowiska na bieżąco lustrują brzegi Odry, a także starorzecza.
W województwie opolskim nie stwierdzono martwych ryb, ani innych niepokojących zjawisk w Odrze.
W województwie dolnośląskim ostatnie obserwacje rzeki wykazały, że sytuacja powoli normuje się. Występowanie śniętych ryb i innych organizmów stwierdzono jedynie w obrębie zbiorników mających połączenie z Odrą.
W województwie lubuskim sytuacja również normuje się, nie stwierdzono nowych przypadków śnięcia ryb.
Bieżące obserwacje wskazują, że sytuacja pogarsza się na odcinku zachodniopomorskim. Tam, poza śniętymi rybami, które spłynęły z nurtem rzeki, stwierdzono także w ciągu ostatniej doby masowy pomór miejscowych ryb i mięczaków.
Informacja o gatunkach chronionych związanych z Odrą
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 16 grudnia 2016 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt (Dz. U. z 2016 r., poz. 2183 ze zm.) wśród gatunków występujących w Odrze ochroną ścisłą lub częściową objęte są m.in.:
- bóbr europejski Castor fiber
- koza złotawa Sabanejewia aurata
- koza pospolita Cobitis taenia
- minóg rzeczny Lampetra fluviatilis
- minóg strumieniowy Lampetra planeri
- piskorz Misgurnus fossilis
- różanka Rhodeus amarus
Wzdłuż odcinka Odry, na którym stwierdzono pomór ryb są wyznaczone następujące obszary Natura 2000.
Wykaz obszarów wraz z wykazem przedmiotów ochrony:
Województwo dolnośląskie
Grądy w Dolinie Odry PLH020017, gdzie przedmiotami ochrony są:
- boleń pospolity Aspius aspius
- koza pospolita Cobitis taenia
- piskorz Misgurnus fossilis
- różanka Rhodeus amarus
- kiełb białopłetwy Romanogobio albipinnatus
- koza złotawa Sabanejewia aurata
Dolina Widawy PLH020036, gdzie przedmiotami ochrony są:
- boleń pospolity Aspius aspius
- koza pospolita Cobitis taenia
- piskorz Misgurnus fossilis
- różanka Rhodeus amarus
- kiełb białopłetwy Romanogobio albipinnatus
- koza złotawa Sabanejewia aurata
Łęgi Odrzańskie PLC020002, gdzie przedmiotami ochrony są:
- boleń pospolity Aspius aspius
- łosoś Salmo salar
- koza pospolita Cobitis taenia
- różanka Rhodeus amarus
- kiełb białopłetwy Romanogobio albipinnatus
Województwo lubuskie
Krośnieńska Dolina Odry PLH080028, gdzie przedmiotami ochrony są:
- boleń Aspius aspius
- bóbr europejski Castor fiber (ssak)
- koza pospolita Cobitis taenia
- wydra Lutra lutra (ssak)
- minóg rzeczny Lampetra fluviatilis
- minóg strumieniowy Lampetra planeri
- piskorz Misgurnus fossilis
- różanka Rhodeus amarus
- koza złotawa Sabanejewia aurata
Kargowskie Zakola Odry PLH080012, gdzie przedmiotami ochrony są:
- boleń Aspius aspius
- bóbr europejski Castor fiber (ssak)
- koza pospolita Cobitis taenia
- wydra Lutra lutra (ssak)
- piskorz Misgurnus fossilis
- różanka Rhodeus amarus
Nowosolska Dolina Odry PLH080014, gdzie przedmiotami ochrony są: - boleń Aspius aspius
- bóbr europejski Castor fiber (ssak)
- koza pospolita Cobitis taenia
- wydra Lutra lutra (ssak)
- piskorz Misgurnus fossilis
- różanka Rhodeus amarus
Województwo zachodniopomorskie
Dolna Odra PLH320037, gdzie przedmiotami ochrony są: - boleń Aspius aspius;
- kiełb białopłetwy Romanogobio albipinnatus
- koza pospolita Romanogobio albipinnatus
Źródło: Generalna Dyrekcja Ochrony Środowiska