Regionalna Dyrekcja
Ochrony Środowiska w Gorzowie Wielkopolskim

Mopek zachodni jest przedmiotem szczególnej ochrony, zgodnie z danymi Komisji Europejskiej, w 1800 obszarach Natura 2000. Jedną trzecią z tych stanowisk odnajdziemy w Niemczech i to przede wszystkim w części wschodniej. Francja jest drugim krajem, który znajduje się w czołówce liczby „mopkowych” obszarów (376), a Włochy - trzecim (128). Polska zajmuje, w tym nieformalnym rankingu, miejsce 8, z liczbą 93 obszarów.

Wśród tej niemal setki obszarów Natura 2000, uwagę zwraca duże zróżnicowanie rozpoznanej obecności tych nietoperzy: od populacji tzw. osiadłych, poprzez odnalezione stanowiska rozrodcze, aż po małe i duże zimowiska. Jeszcze bardziej absorbuje uwagę duże zróżnicowanie liczebności, od zaledwie kilku osobników, wtedy gdy w ogóle podana jest jakaś liczba, do ponad 1000 nietoperzy, co oczywiście wiąże się np. ze wspomnianym rodzajem obecności i możliwością ich policzenia, co wcale nie jest takie oczywiste i łatwe.

Na tle wszystkich, „naturowych” zimowisk mopka zachodniego w Polsce wyróżniają się dwa stanowiska w województwie lubuskim. Liczebność zimującego zgrupowania mopków w obszarze Natura 2000 Nietoperek PLH080003 ustalono, w standardowym formularzu danych, w przedziale między 700 a 1500 osobników. Nawet ta minimalna liczebność jest imponująca, ponieważ prawie żadna maksymalna, z pozostałych obszarów, jej nie przekracza. Dla przykładu w obszarze Natura 2000 Forty Modlińskie PLH140020 liczebność maksymalna nietoperzy w zimowisku sięga, według standardowego formularza danych, około 630 osobników. Jest jednak jeszcze drugie wielkie zimowisko mopków zachodnich w Lubuskiem. Szacuje się, że maksymalna liczebność nietoperzy w obszarze Natura 2000 Mopkowy tunel koło Krzystkowic PLH080024 może przekraczać ponad 1800 osobników.

Zimowiskiem nietoperzy jest tutaj nie tyle tunel, co fragment kanału kanalizacji ściekowej dawnej, niemieckiej fabryki zbrojeniowej Alfred Nobel Dynamit Aktien-Gesellschaft z II wojny światowej. Mopki gromadzą się w tej podziemnej budowli na ścianach i suficie, ale przede wszystkim w szczytach wysokich studni rewizyjnych prawie niedostępnych dla ludzi, w tym także dla tych, którzy chcą je policzyć. Tutaj nietoperze zimują w rozległych, „grubych i gęstych” klastrach, ułożone jeden na drugim, trzecim, czwartym … Zawodzą próby ich policzenia nawet z użyciem sprzętu cyfrowego, kamer i aparatów fotograficznych, stąd liczebność ogólna jest sumą tego co udało się policzyć na ścianach i suficie oraz tego co można było policzyć i trzeba było oszacować w studniach.

Pierwsze wrażenie, z tegorocznego, styczniowego liczenia mopków w Mopkowym tunelu koło Krzystkowic sugeruje, że jest ich nie mniej niż dotąd widywano, choć mopki zajęły kolejną studnię. Oprócz nich, w systemie obecne były także: nocki duże, nocki Natterera, gacki brunatne. Na wyniki liczenia i szacowania, które prowadzi Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Gorzowie Wielkopolskim, trzeba będzie niestety poczekać.

Punkty obszarów Natura 2000 w Polsce, w których mopek zachodni jest przedmiotem ochrony. Czarne punkty oznaczają zimowisko, a liczba opisuje maksymalną liczebność w zimowisku według standardowego formularza danych.