Podsumowanie projektu o IGO
09.06.2023
Inwazyjne gatunki obce (IGO) obok niszczenia siedlisk uważane są za główną przyczynę utraty różnorodności biologicznej. Poznaliśmy rezultaty wieloletniego projektu Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska dotyczącego zasad kontroli i zwalczania IGO.
W Warszawie, 31 maja 2023 r., odbyła się konferencja zamykająca projekt Generalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska (GDOŚ) pn. „Opracowanie zasad kontroli i zwalczania inwazyjnych gatunków obcych wraz z przeprowadzeniem pilotażowych działań i edukacją społeczną”.
Realizowany przez GDOŚ projekt to inicjatywa strategiczna i jednocześnie jedno z najważniejszych przedsięwzięć podjętych w zakresie inwazyjnych gatunków obcych w resorcie środowiska.
To pierwszy w Polsce projekt dotyczący IGO, który realizowano kompleksowo i w tak szerokim zakresie. Jego rezultaty już dziś mają i będą mieć w przyszłości znaczenie dla dalszego rozwoju wiedzy i działań ukierunkowanych na ograniczenie zagrożeń będących konsekwencją inwazji biologicznych.
Zmiany powodowane przez IGO mogą przebiegać bardzo dynamicznie, są niezwykle trudne do przewidzenia, a sam proces inwazji - nadal słabo rozpoznany, wymagającym uzupełniania i upowszechniania wiedzy. Straty spowodowane przez inwazyjne gatunki obce w samej Unii Europejskiej szacowane są na ponad 12 miliardów Euro rocznie.
Konferencję otworzyła Małgorzata Golińska, sekretarz stanu w Ministerstwie Klimatu i Środowiska oraz Marek Kajs, Zastępca Generalnego Dyrektora Ochrony Środowiska.
W spotkaniu uczestniczyli również przedstawiciele instytucji, organizacji i służb zajmujących się ochroną przyrody, jak też naukowcy i eksperci, których zainteresowania koncentrują się wokół problematyki związanej z ograniczaniem konsekwencji obecności inwazyjnych gatunków obcych (IGO) w środowisku.
***
W ramach projektu podjęto działania w trzech głównych obszarach:
- Wypracowanie strategii i sposobów skutecznego zarzadzania IGO –stworzenie podstaw i zebranie rozproszonej wiedzy, która jest i nadal będzie wykorzystywana do prowadzenia systemowych działań związanych z inwazjami biologicznymi. Służyła temu między innymi analiza inwazyjności i rozprzestrzenienia przeprowadzona dla ponad 100 gatunków obcych, a także analiza dróg ich przenoszenia. Prowadzone w projekcie działania ułatwiły implementację na grunt krajowy przepisów Unijnych dotyczących IGO oraz pozwoliły na wywiązanie się z części zobowiązań nałożonych na nasz kraj tymi przepisami.
- Sposoby praktycznego ograniczenia oddziaływania IGO –opracowano, oceniono i zweryfikowano w pracach pilotażowych metody zwalczania najbardziej inwazyjnych gatunków roślin i zwierząt, przy czym w ocenie metod jako priorytet uwzględniono ograniczenie niekorzystnego wpływu zwalczania na gatunki niedocelowe i siedliska przyrodnicze. Metody rekomendowane do stosowania mogą być wykorzystywane zarówno przez osoby indywidualne, np. w przydomowych ogródkach, jak też przez firmy i podmioty podejmujące się lub zobowiązane do prowadzenia tego typu prac.
- Wzrost świadomości społecznej na temat zagrożeń powodowanych przez IGO –rozpowszechnienie wiedzy o IGO Ii określenie grup odbiorców, do których przede wszystkim powinny być kierowane informacje o skutkach obecności takich gatunków w środowisku. Jednocześnie w projekcie propagowano informacje o działaniach, które każdy możne podjąć w celu ograniczenia ryzyka rozprzestrzeniania IGO, a także o takich, których powinniśmy zaniechać, bo ich konsekwencje przyczyniają się do zwiększenia niepożądanego oddziaływania tych gatunków na środowisko, gospodarkę i zdrowie.
Projekt rozpoczął się w grudniu 2016 r. dzięki dofinansowaniu ze środków Unii Europejskiej w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020.