Rada Legislacyjna

Rada Legislacyjna                                                                                                   2022-01-21

przy

Prezesie Rady Ministrów

         

 RL.461.5/2022

(Główny Inspektor Ochrony Środowiska)

 

Opinia

o projekcie ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania przestępczości środowiskowej (UD 258) z dnia 15 października 2021 r.

 

 

I. Ocena ogólna założeń Projektu

 

Przedmiotem opinii jest projekt ustawy o zmianie niektórych ustaw w celu przeciwdziałania przestępczości środowiskowej (UD 258) z dnia 15 października 2021 r.^[1] (dalej: Projekt), przedłożony pierwotnie (w wersji z dnia 10 sierpnia 2021 r.) do zaopiniowania Radzie Legislacyjnej pismem Wiceprezes Rządowego Centrum Legislacji z dnia 17 sierpnia 2021 r.

Projekt zawiera propozycje wprowadzenia zmian, których cel i zakres przedmiotowy dobrze oddaje fragment tytułu – „przeciwdziałanie przestępczości środowiskowej”. Realizacji tego zamierzenia ma służyć wprowadzenie zmian, przede wszystkim w Kodeksie karnym z dnia 6 czerwca 1997 r.^[2], a także w kilku innych ustawach: Kodeksie wykroczeń z dnia 20 maja 1971 r.[3], ustawie z dnia 20 lipca 1991 r. o Inspekcji Ochrony Środowiska[4], ustawie z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody[5] oraz ustawie z dnia 21 października 2016 r. o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi[6].

Liczne propozycje zawarte w Projekcie sprowadzają się do zmiany – w kierunku obostrzenia – granic ustawowego zagrożenia (sankcji) za istniejące już w porządku prawnym typy przestępstw i wykroczeń przeciwko środowisku. Uzasadniając je Projektodawca odwołuje się do praktyki stosowania dotychczasowych rozwiązań, która ma świadczyć o tym, iż „obecne sankcje karne są niewystarczające” (Uzasadnienie[7], s. 1). Według Projektodawcy „Przedstawione zmiany mają na celu prewencję ogólną i indywidualną oraz realizację konstytucyjnego obowiązku ochrony środowiska przez władze publiczne. Nowe sankcje karne będą w lepszym stopniu odpowiadać stopniowi społecznej szkodliwości czynu i zawinienia. Nowelizacja wyeliminuje niedoskonałości aktualnych regulacji prawnych. Zakłada się, że zmiana przepisów spowoduje spadek liczby popełnianych przestępstw i wykroczeń przeciwko środowisku” (Uzasadnienie, s. 10).

Projektodawca przywołuje zróżnicowaną, wielopłaszczyznową i, co do zasady, przekonującą argumentację przemawiającą za trafnością proponowanych rozwiązań.

Po pierwsze, wskazuje na wysoki (abstrakcyjny) stopień społecznej szkodliwości czynów skierowanych przeciwko środowisku naturalnemu. Wynika on z tego, że „szkodliwe skutki przestępstw przeciwko środowisku są trudne do usunięcia. Konsekwencją tych przestępstw jest istnienie zagrożenia dla zdrowia i życia ludzi oraz innych organizmów żywych nie tylko w najbliższych latach, ale również przez kolejne dekady, gdy doszło do trwałego zniszczenia zasobów przyrodniczych (np. wyciek substancji)” (Uzasadnienie, s. 9). Ten kierunek argumentacji jest zbieżny w poglądami prezentowanymi w literaturze prawa karnego, której przedstawiciele powszechnie wiążą ochronę środowiska z zapewnieniem ochrony zdrowia i życia człowieka[8] Myśl tę wyraża również art. 3 pkt 11 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. – Prawo ochrony środowiska[9], w którym pod pojęciem oddziaływania na środowisko rozumie się również oddziaływanie na zdrowie ludzi.

Po drugie, kryminalizacja czynów godzących w środowisko znajduje podstawy w zobowiązaniach podjętych przez Polskę na forum międzynarodowym i unijnym. Pierwszorzędne znaczenie w tym zakresie ma Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 2008/99/WE z 19 listopada 2008 r. w sprawie ochrony środowiska poprzez prawo karne[10], która zobowiązuje państwa członkowskie do przyjęcia niezbędnych środków w celu zapewnienia, aby przestępstwa w niej określone podlegały skutecznym, proporcjonalnym i odstraszającym sankcjom karnym (art. 5). Wymienić również można m.in. Konwencję o kontroli transgranicznego przemieszczania i usuwania odpadów niebezpiecznych, sporządzoną w Bazylei dnia 22 marca 1989 r.[11] oraz Rozporządzenie (WE) nr 1013/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 czerwca 2006 r. w sprawie przemieszczania odpadów[12].

Po trzecie, Projektodawca wskazuje na „widoczny w ostatnich latach wzrost liczby przestępstw przeciwko środowisku” (Uzasadnienie, s. 1). Odnosząc się już do danych przywołanych w Uzasadnieniu (s. 1-2) oraz w Ocenie Skutków Regulacji[13] (s. 1-2), trzeba stwierdzić, że jest to teza jedynie częściowo trafna. Jest ona z pewnością prawdziwa w stosunku do przestępstw takich jak: zanieczyszczanie wody, powietrza lub powierzchni ziemi (art. 182 KK), polegających na naruszeniu reguł postępowania z odpadami (art. 183 KK), niedopełnienia obowiązków utrzymania urządzeń zabezpieczających (art. 186 KK) czy wywoływania pożarów miejsc składowania odpadów. W przypadku pozostałych typów czynów zabronionych objętych nowelizacją nie można stwierdzić istnienia takiej jednoznacznej tendencji (art. 181 KK) lub też całkowita liczba popełnianych czynów nie przekracza kilku w skali roku albo w ogóle nie są one odnotowywane (art. 184 i 185 KK). W konsekwencji, motywacja Projektodawcy odwołująca się do danych statystycznych może wydawać się najmniej przekonująca, jednakże nie podważa zasadności wymienionych wcześniej motywów dla wprowadzenia projektowanych zmian, płynących z obiektywnie wysokiego stopnia społecznej szkodliwości czynów zabronionych objętych nowelizacją.

 Przywołana w Uzasadnieniu Projektu argumentacja, co do zasady, dobrze wyjaśnia konieczność wprowadzenia proponowanych zmian i pozwala na ich weryfikację w świetle testu proporcjonalności, wyrażonego w art. 31 ust. 3 Konstytucji RP. Wprowadzane sankcje karne mają bowiem zapobiegać poważnym zagrożeniom dla zdrowia i życia ludzkiego oraz środowiska zwierzęcego i roślinnego. Realizują tym samym obowiązek ochrony środowiska przez władze publiczne (art. 74 ust. 1 Konstytucji RP) oraz zobowiązanie władz publicznych do prowadzenia polityki zapewniającej bezpieczeństwo ekologiczne współczesnemu i przyszłym pokoleniom (art. 74 ust. 1 Konstytucji RP). Nie bez znaczenia dla takiej oceny wydaje się również obecny kierunek ewolucji prawa karnego, charakteryzujący się dostrzeganiem coraz wyższego stopnia społecznej szkodliwości takich zjawisk, który wynika zarówno z obiektywnej oceny efektów niszczenia środowiska w wyniku działań człowieka, jak również rosnącej świadomości ich szkodliwości dla przyszłych pokoleń. W świetle kryterium ultima ratio prawa karnego i jego subsydiarnej roli, Projektodawca trafnie wykazał niewystarczającą skuteczność mniej dolegliwych, niż penalne, środków mających zapobiegać takim zjawiskom i wyprowadził stąd wniosek, iż skutecznej walki z przestępczością środowiskową nie zapewnią środki cywilne czy administracyjnoprawne.

Można zasadnie przyjąć, że w odniesieniu do zdecydowanej większości projektowanych przepisów w wystarczającym stopniu wykazano, że zakres wprowadzanych ograniczeń praw i wolności nie przekracza poziomu wynikającego z zasady proporcjonalności (art. 31 ust. 3 Konstytucji RP).

Ta generalnie pozytywna ocena musi być jednak uzupełniona kilkoma uwagami wskazującymi na wątpliwości co zasadności (konieczności) wprowadzenia niektórych rozwiązań lub sposobu realizacji zamierzeń Projektodawcy w konkretnej normatywnej postaci.

 

II. Uwagi szczegółowe

 

1.  Propozycje zmian w zakresie Kodeksu karnego

 

W części ogólnej Kodeksu karnego proponuje się wprowadzenie w art. 47 § 2 (obok dotychczas istniejącej fakultatywnej postaci) również obligatoryjnie orzekanej przez sąd nawiązki, w razie skazania sprawcy za umyślne przestępstwo przeciwko środowisku. Byłaby ona wymierzana w wysokości od 10 000 do 10 000 000 złotych na rzecz Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej. Argumentacja powołana na poparcie takiego rozwiązania jest przekonująca. Projektodawca podnosi, że „Dotkliwym problemem dla budżetu państwa oraz samorządów jest ponoszenie kosztów utylizacji porzuconych odpadów. Niejednokrotnie obciążenia te wynoszą kilkadziesiąt milionów złotych (np. usunięcie odpadów nagromadzonych nielegalnie na terenie Gorlic to 48 870 000,00 zł). (…) Środki posłużą nie tylko do usuwania skutków działalności przestępczej, ale także zasilą różne programy ekologiczne, mające na celu m.in. poprawę jakości powietrza lub wody w Polsce (Uzasadnienie, s. 2-3).

Nie kwestionując generalnej zasadności powyższej regulacji i szczegółowej argumentacji powołanej wyżej dla jej uzasadnienia, należy zauważyć, że będzie ona miała bardzo szeroki przedmiotowy zakres zastosowania. Poza typami przestępstw o obiektywnie wysokim stopniu społecznej szkodliwości i powodujących wielomilionowe straty finansowe (których sugestywne przykłady przywołuje Projektodawca), w zakresie obligatoryjnej postaci powyższej normy znajdzie się również każde inne umyślne przestępstwo przeciwko środowisku, również takie, które wywoła tylko samo narażenie dobra prawnego na niebezpieczeństwo, lecz bez dalszych konsekwencji, czego przykładem jest np. nieutrzymywanie w należytym stanie urządzeń zabezpieczających (art. 186 § 1 KK) lub powiększenie obiektu budowlanego na terenie objętym ochroną (art. 188 KK). Co więcej, nawiązka będzie obligatoryjnie orzekana także w razie niewystąpienia żadnych negatywnych skutków w razie nieukończenia (niedokonania), a jedynie usiłowania czynu zabronionego, co dotyczy również tak odległego „przedpola czynu zabronionego”, jak usiłowanie narażenia na niebezpieczeństwo dobra prawnego. Wobec przynajmniej części takich przypadków, które in concreto nie będą charakteryzowały się na tyle wysokim stopniem szkodliwości, jak przykłady wskazane w Uzasadnieniu, obligatoryjne orzekanie nawiązki w wysokości co najmniej 10 000 zł może budzić wątpliwości w świetle wskazań wyprowadzanych z zasady proporcjonalności (art. 31 ust. 3 Konstytucji RP). Powyższa uwaga nie odnosi się do fakultatywnej podstawy dla orzekania nawiązki, która znajduje pełne uzasadnienie.

Propozycje zmian w części szczególnej Kodeksu karnego, polegające w zdecydowanej większości na podwyższeniu ustawowego zagrożenia za typy przestępstw przeciwko środowisku w rozdziale XXII, mieszczą się w zakresie przysługującej ustawodawcy swobodzie i spełniają przesłanki penalizacji. Tym niemniej cześć z tych sankcji jest niespójna systemowo i aksjologicznie z regulacjami przyjętymi w innych rozdziałach części szczególnej Kodeksu karnego. Dotyczy to zrównania kary (pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5) grożącej za nieumyślne czyny skierowane przeciwko środowisku, jak np. zanieczyszczenie wody w związku z eksploatacją zakładu w taki sposób, że może (jedynie) zagrozić życiu lub tylko zdrowiu człowieka (art. 182 § 4 KK w zw. z art.182 § 1 i 3 KK) z przestępstwem nieumyślnego spowodowania śmierci człowieka (art. 155 KK). Stopień społecznej szkodliwości obu typów przestępstw jest wyraźnie zróżnicowany, o czym świadczy konieczność wystąpienia skutku w postaci śmierci człowieka przy czynie z art. 155 KK i jedynie wytworzenia zagrożenia, lecz bez efektywnego uszczerbku dla życia czy dla zdrowia człowieka przy czynie z art. 182 § 4 KK. To porównanie zawartości „bezprawia” w obu czynach zabronionych powinno skłaniać Projektodawcę do zróżnicowania grożących za nie sankcji.

Ze względów językowych i systemowych należy zaproponować uzupełnienie w art. 183 § 5a KK znamienia „porzuca” (odpady niebezpieczne) przez dodanie alternatywnej czynności sprawczej „pozostawia” (bez właściwego zabezpieczenia). Językowo słowo „porzucić” może być bowiem interpretowane jako zachowanie wyłącznie umyślne, z zamiarem wyzbycia się własności, co spowoduje wątpliwości czy w ogóle jest możliwe dopuszczenie się takiego czynu w postaci nieumyślnej, a taką postać Projektodawca wyraźnie przewidział w art. 183 § 6 KK. Względy systemowe mogą natomiast prowadzić do wniosku, że po wejściu w życie nowelizacji Kodeks karny nie będzie kryminalizował czynności określonej jako „pozostawianie” odpadów niebezpiecznych, skoro w następnym art. 184 KK ustawodawca wyraźnie rozgraniczył oba zachowania i objął kryminalizacją zarówno „porzucenie”, jak i „pozostawienie”. Z tego ostatniego przepisu można będzie wyprowadzić wniosek, poparty wykładnią systemową, że ustawodawca wyraźnie wyłączył poza zakres znamienia „porzuca” zachowania odpowiadające „pozostawieniu”.

Określając w art. 183 § 6 KK sankcję za nieumyślne typy czynów z art. 183 § 1-5a KK z niezrozumiałych względów Projektodawca posługuje się nieznanym Kodeksowi karnemu przedziałem „kary pozbawienia wolności do lat 5”. Dotychczas w kodeksowej systematyce sankcji taka maksymalna kara pozbawienia wolności zawsze jest dookreślana przez wskazanie jej dolnej granicy na poziomie 3 miesięcy, czyli powinna to być „kara pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5”.

Wątpliwości może budzić przekwalifikowanie – z występków na zbrodnie – czynów z art. 185 § 1-3 KK, ze względu na wystąpienie określonych w tych przepisach następstw (zniszczenie w świecie roślinnym lub zwierzęcym w znacznych rozmiarach lub istotne obniżenie jakości wody, powietrza lub powierzchni ziemi; ciężki uszczerbek na zdrowiu; śmierć człowieka). Zgodnie z art. 9 § 3 KK, sprawca ponosi surowszą odpowiedzialność, którą ustawa uzależnia od określonego następstwa czynu zabronionego, jeżeli następstwo to (co najmniej) przewidywał lub mógł przewidzieć. Podkreślić należy, że w tej formule mieści się również odpowiedzialność za następstwa wywołane nieumyślnie. Nadawanie przez Projektodawcę takim czynom – kwalifikowanym przez nieumyślne następstwa – charakteru zbrodni jest sprzeczne z ogólną regułą Kodeksu karnego, że zbrodnię można popełnić tylko umyślnie (art. 8 zd. 1).

Trafnym i dobrze uzasadnionym rozwiązaniem jest wprowadzenie w art. 188a § 1 KK podstawy (fakultatywnej) dla sądu do zastosowania nadzwyczajnego złagodzenia kary, a nawet do odstąpienia od jej wymierzenia – wobec sprawcy przestępstwa określonego w art. 182 § 1 lub 3 KK, art. 183 § 1, 3, 5a lub 6 KK lub w art. 184 § 1 lub 2 KK, który dobrowolnie naprawił szkodę w całości. Uzupełnia ją klauzula, pozwalająca na zastosowanie nadzwyczajnego złagodzenia kary wobec sprawcy przestępstwa, który dobrowolnie naprawił szkodę w znacznej części (art. 188a § 1 KK). Powyższe propozycje dobrze wpisują się w realizację funkcji kompensacyjnej prawa karnego, w ramach której za jeden z głównych celów tej dziedziny prawa uważa się doprowadzenie do naprawienia szkody wyrządzonej przestępstwem.

W szerszym kontekście aktualnie prowadzonych prac nad reformą Kodeksu karnego trzeba zwrócić uwagę, że zawarta w opiniowanym Projekcie propozycja podwyższenia sankcji za przestępstwo z art. 185 § 3 KK w postaci „kary pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 5” znacząco różni się od innej propozycji nowelizacji tego samego przepisu w postaci „kary pozbawienia wolności od lat 2 do 15”, zawartej w Projekcie ustawy o zmianie ustawy – Kodeks karny oraz niektórych innych ustaw z dnia 16 września 2021 r.^[14]. Postulować należy, aby na dalszych etapach procesu legislacyjnego doszło do ujednolicenia obu proponowanych zmian.

 

2. Zmiany w Kodeksie wykroczeń

 

Propozycje zmian w Kodeksie wykroczeń w większości, podobnie jak w Kodeksie karnym, zmierzają do podwyższenia grożących za wykroczenia kar (art. 82 § 3, 145 § 1, 154 § 2, 162 § 1-2). Nie przekraczają one granic swobody przysługującej ustawodawcy i są poparte przekonującym uzasadnieniem.

Projekt wprowadza też nowe podstawy do odpowiedzialności za usiłowanie oraz podżeganie i pomocnictwo (art. 145 § 2, 154 § 2a, 162 § 3 KW), które, poza jednym przypadkiem, nie budzą zastrzeżeń. Warto jednak na marginesie zauważyć, że na gruncie Kodeksu karnego skarbowego usiłowanie wykroczeń skarbowych pozostaje bezkarne. Dlatego też na dalszym etapie prac warto porównać zawartość „bezprawia" proponowanych zmian z bezkarnością wykroczeń skarbowych. Wątpliwym bowiem wydaje się, że przysłowiowe usiłowanie zaśmiecania trawnika jest bardziej karygodne niż usiłowanie dokonania wykroczenia skarbowego.

Błędem wydaje się być wprowadzenie klauzuli karalności usiłowania, podżegania i pomocnictwa do wykroczenia z art. 162 § 1 i 2 KW w kolejnej jednostce redakcyjnej (art. 162 § 3 KW), bowiem równocześnie prowadzi to do nieznajdującego merytorycznego uzasadnienia wyeliminowania podstawy do orzeczenia nawiązki, która dotychczas znajduje się w tym przepisie.

Na pozytywną ocenę zasługuje dostrzeżenie przez Projektodawcę nowych postaci karygodnych zachowań i wprowadzenie ich do istniejących już typów wykroczeń, takich jak np. różne formy pozbywania się odpadów lub złomu (art. 154 § 2, 162 § 1-2 KW) albo zanieczyszczanie obszarów kolejowych (art. 145 § 1 KW).

Pozytywnie należy ocenić wprowadzenie podstawy do orzeczenia przez sąd „obowiązku przywrócenia do stanu poprzedniego” (art. 145 § 3 KW, art. 154 § 4 KW, art. 162 § 4 KW). Z pewnością Projektodawca zmierza do wprowadzenia tego samego co do istoty środka penalnego również w art. 130a u.o.p., jednakże określa go nieco inaczej, jako „obowiązek przywrócenia stanu poprzedniego” (bez przyimka „do”). Postulować należy w tym zakresie ujednolicenie terminologii.

Odrębną kwestią jest wątpliwa użyteczność środka w postaci obowiązku przywrócenia do stanu poprzedniego wobec sprawcy wykroczenia z art. 82 § 3 KW, polegającego na „rozniecaniu ognia” lub „paleniu tytoniu” w zakazanych miejscach, na podstawie art. 82 § 3a KW. Istotą tego wykroczenia jest bowiem sama czynność „rozniecenia ognia” lub „palenia tytoniu”, a nie skutki z tego wynikające. Te bowiem będą już kwalifikowane jako poważniejsze wykroczenia, czy nawet jako przestępstwa (np. sprowadzenie pożaru – art. 163 pkt 1 KK). Wątpliwości budzi więc, po pierwsze, to czy na tle art. 82 § 3 KW dochodzi do takiej zmiany stanu, który powinien być przywrócony do stanu poprzedniego. Po drugie, w razie wystąpienia dalszego skutku (w postaci pożaru), czyn taki byłby kwalifikowany tylko na podstawie art. 163 pkt 1 KK, z pominięciem art. 82 § 3 KW. Ten ostatni przepis zostanie pominięty – na zasadzie lex consumens derogat legi consumptae – a w związku z tym odpadnie również podstawa od orzeczenia obowiązku przywrócenia do stanu poprzedniego z art. 82 § 3a KW.

Dokonując nowelizacji art. 82 KW warto rozważyć zmianę wyrażenia „pali tytoń" na „pali tytoń lub inne substancje ". Obecnie dość popularnym zachowaniem jest palenie ziół oraz liści konopnych, a tego typu zachowania także powinny być objęte zakazem, podobnie jak palenie tytoniu.

 

3. Pozostałe zmiany

 

Projekt w art. 5 pkt 1 przewiduje dokonanie zmiany w ustawie z dnia 21 października 2016 r. o umowie koncesji na roboty budowlane lub usługi[15], polegającej na uczynieniu okoliczności skazania prawomocnym wyrokiem za przestępstwo przeciwko środowisku (stypizowane w rozdziale XXII KK) normatywną przesłanką obligatoryjnego wykluczenia wykonawcy przez zamawiających, o których mowa w art. 4 Prawa zamówień publicznych[16] (tj. przez zamawiających publicznych) i fakultatywnego wykluczenia takich wykonawców przez pozostałych zamawiających (tj. zamawiających sektorowych i zamawiających subsydiowanych). De lege lata okoliczność skazania prawomocnym wyrokiem za przestępstwo przeciwko środowisku nie jest przesłanką obligatoryjnego wykluczenia wykonawcy przez zamawiających w postępowaniu koncesyjnym, lecz jest przesłanką jedynie fakultatywną, dla wszystkich kategorii zamawiających (zob. art. 32 ust. 2 pkt 2 u.u.k.). Tego rodzaju przewidziana w art. 5 pkt 1 Projektu zmiana legislacyjna jest zasadniczo słuszna, a przy tym nie narusza ona relewantnego w tym zakresie unijnego prawa wtórnego. Zgodnie z art. 38 ust. 7 lit. a) dyrektywy Parlamentu Europejskiego i Rady 2014/23/UE z dnia 26 lutego 2014 r. w sprawie udzielania koncesji[17], instytucje zamawiające lub podmioty zamawiające mogą wykluczyć lub mogą zostać zobowiązane przez państwo członkowskie do wykluczenia z udziału w postępowaniu o udzielenie koncesji każdego wykonawcę, jeżeli za pomocą dowolnych stosownych środków instytucje zamawiające lub podmioty zamawiające mogą wykazać naruszenie mających zastosowanie obowiązków, o których mowa w art. 30 ust. 3 powołanej dyrektywy, a więc m. in.  mających zastosowanie do obowiązków w dziedzinie prawa ochrony środowiska. Tym samym w świetle dyrektywy 2014//23/UE za naruszenia obowiązków w dziedzinie prawa ochrony środowiska państwa członkowskie mogą obligować instytucje zamawiające lub podmioty zamawiające do obowiązkowego wykluczania wykonawców z postępowania koncesyjnego (w ramach kwalifikacji i oceny podmiotowej kandydatów), a skoro państwa członkowskie „mogą” to czynić, to jest im również prawnie dozwolone nieczynienie tego, a także jest im prawnie dozwolone czynienie tego jedynie w odniesieniu do pewnych (niektórych) kategorii wykonawców, tak jak to przewiduje art. 5 pkt 1 Projektu.

            III. Konkluzje

 

Projekt zawiera szereg rozwiązań trafnych i zasługujących na pozytywną ocenę, a przy tym znajdujących uzasadnienie w nakazie płynącym z konstytucyjnego obowiązku ochrony środowiska przez władze publiczne (art. 74 ust. 1 Konstytucji RP) oraz zobowiązania władz publicznych do prowadzenia polityki zapewniającej bezpieczeństwo ekologiczne współczesnemu i przyszłym pokoleniom (art. 74 ust. 1 Konstytucji RP). Zgłoszone propozycje, które zmierzają w kierunku obostrzenia odpowiedzialności karnej za przestępstwa i wykroczenia „środowiskowe” i mają zapobiegać poważnym zagrożeniom dla zdrowia i życia ludzkiego oraz środowiska zwierzęcego, są proporcjonalne do opisanych przez Projektodawcę zagrożeń.

Rada Legislacyjna zwraca jednak uwagę na pewne niekonsekwencje i błędy, głównie o charakterze techniczno-legislacyjnym, które powinny zostać usunięte na dalszych etapach prac nad Projektem.

 

 

Na podstawie projektu opinii przygotowanej przez dra hab. Krzysztofa Wiaka, prof. KUL, Rada Legislacyjna przyjęła na posiedzeniu w dniu 21 stycznia 2022 r.