Inspekcja Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych

Celem kontroli było sprawdzenie jakości handlowej ziół i przypraw, w zakresie zgodności z obowiązującymi przepisami i wymaganiami, których spełnienie zostało zadeklarowane w oznakowaniu produktu i/lub dokumentach towarzyszących.

Produktami priorytetowymi były przyprawy paczkowane: jednoskładnikowe (w szczególności oregano i majeranek) oraz przyprawy wieloskładnikowe (np. mieszanki przypraw typu: zioła prowansalskie, pieprz ziołowy, garam masala, curry).

Kontrola przeprowadzona została na etapie sprzedaży detalicznej w I kwartale 2024 r. na terenie całego kraju.

Przyprawy skontrolowano w 94 sklepach, stwierdzając nieprawidłowości w 22 placówkach (23,4 % skontrolowanych).

Cechy organoleptyczne

Kontrolą cech organoleptycznych objętych zostało 50 partii. Nie zakwestionowano żadnej partii przypraw i ziół w tym zakresie.

Cechy fizykochemiczne

Kontrolą objęto 135 partii towarów, z czego zakwestionowano 6 partii (4,4%). Nieprawidłowości stwierdzono głównie w przyprawach jednoskładnikowych i dotyczyły one przede wszystkim obecności martwych owadów oraz innych zanieczyszczeń w postaci np. fragmentów tworzywa sztucznego. W przypadku 1 partii majeranku stwierdzono zaniżoną masę netto. Parametry fizykochemiczne kwestionowano tylko w 1 partii przypraw wieloskładnikowych, stwierdzając w przyprawie typu kebab gyros zawyżoną zawartości soli.
Znakowanie
W zakresie znakowania sprawdzono 276 partii, z czego 41 zakwestionowano (14,9%), głównie z uwagi na brak informacji w nazwie produktu o jego postaci, tj.: suszony, otarty, mielony. Dotyczyło to zarówno przypraw jedno jak i wieloskładnikowych.
Ponadto w przyprawach jednoskładnikowych stwierdzono, m.in:

• Sugerowanie szczególnych właściwości produktów poprzez umieszczenie w oznakowaniu informacji typu: „PRZYPRAWY BEZ CHEMII”, „BEZ chemii 100 % z natury”, „Nasze produkty nie zawierają sztucznych dodatków typu konserwanty, barwniki, aromaty itp.”.
• Zamieszczenie obowiązkowych informacji na etykiecie przy użyciu czcionki o zbyt małym rozmiarze (poniżej 1,2 mm).
• Wprowadzanie w błąd konsumentów poprzez zastosowanie w opisie aukcji na stronie internetowej nazw produktów z użyciem określenia ECO, które odnosiło się do opakowania produktu. Taki sposób prezentacji nazw wyrobów mógł sugerować konsumentom, że są to produkty ekologiczne, chociaż przyprawy nie pochodziły z produkcji ekologicznej
• Zastosowanie w oznakowaniu produktu ekologicznego sprzecznych informacji w zakresie pochodzenia: „Rolnictwo UE/spoza UE” oraz „Kraj pochodzenia: Egipt”.

W przyprawach wieloskładnikowych zakwestionowano również, m. in.:

• Brak wskazania warunków przechowywania lub warunków użycia.
• Podanie w oznakowaniu określenia sugerującego szczególne właściwości produktu: „BEZ chemii 100 % z natury”.
• Brak wyróżnienia za pomocą czcionki składników alergennych znajdujących się w wykazie składników, np. gorczycy.

Jednocześnie w przypadku 6 partii przypraw jednoskładnikowych i 1 partii przypraw wieloskładnikowych stwierdzono przekroczenie daty minimalnej trwałości. 

W tym miejscu należy zaznaczyć, że oznakowanie skontrolowanych partii często zawierało jednocześnie kilka niezgodności.

Zastosowane sankcje

W wyniku stwierdzonych nieprawidłowości, na podstawie przepisów ustawy o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych, inspektorzy wydali 9 decyzji administracyjnych nakładających kary pieniężne, wydali 6 decyzji w związku z odstąpieniem od wymierzenia kary pieniężnej ze względu na niską szkodliwość czynu oraz 4 decyzje nakazujące zniszczenie towaru niespełniającego wymagań jakości handlowej.

Dodatkowo nałożyli 3 mandaty karne oraz wydali 13 zaleceń pokontrolnych.

Z uwagi na niezakończone postępowania administracyjne oraz trwające procedury odwoławcze, ostateczna liczba i wielkość zastosowanych sankcji może ulec zmianie.