Narodowy Fundusz
Ochrony Środowiska
i Gospodarki Wodnej

W seminarium z okazji jubileuszu NFOŚiGW, które odbyło się 9 października br. na terenie Międzynarodowych Targów Poznańskich, uczestniczyli: Minister Środowiska Henryk Kowalczyk, Przewodniczący Rady Nadzorczej NFOŚiGW prof. Roman Niżnikowski, Zastępca Przewodniczącego Rady Nadzorczej prof. Janusz Wojdalski, Dyrektor Departamentu Programów Infrastrukturalnych w Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju Jarosław Orliński, a także Zarząd NFOŚiGW w pełnym składzie: Prezes Piotr Woźny i Zastępcy Prezesa: Anna Mańk, Dominik Bąk, Artur Michalski, Marek Ryszka. Moderatorem dyskusji był prof. Andrzej Mizgajski.

Spotkanie otworzył Minister Środowiska Henryk Kowalczyk, który przypomniał trudne początki działalności Narodowego Funduszu w 1989 r., kiedy – przykładowo – polskie miasta spuszczały ścieki wprost do rzek. Obecnie, po zainwestowaniu przez NFOŚiGW w ciągu trzech dekad niemal 100 mld zł w różnorodne eko-przedsięwzięcia, Polska wygląda znacznie lepiej w wielu obszarach, w tym we wspomnianej sferze gospodarki wodno-ściekowej. Szef resortu zaznaczył, że stanowi to najlepszy dowód na to, że unikatowy model finansowania ochrony środowiska w Polsce, tworzony przez NFOŚiGW oraz fundusze wojewódzkie, okazuje się skuteczny i efektywny.

Przewodniczący Rady Nadzorczej NFOŚiGW prof. Roman Niżnikowski podkreślił wyjątkowy charakter instytucji, jaką jest Narodowy Fundusz, który konsekwentnie od 30 lat wspiera wielomilionowe inwestycje proekologiczne w całej Polsce we współpracy z wojewódzkimi funduszami ochrony środowiska oraz Bankiem Ochrony Środowiska.

Prezes Zarządu NFOŚiGW Piotr Woźny zaznaczył, iż targi POL-ECO SYSTEM, największe doroczne wydarzenie branży ekologicznej w Polsce, stanowią doskonałą okazję do podsumowania jubileuszu NFOŚiGW pod kątem przeprowadzonych dotychczas inwestycji oraz rozwoju rynku technologii środowiskowych. – Wspieramy finansowo tak wiele przedsięwzięć proekologicznych, że gdyby nie było Narodowego Funduszu i funduszy wojewódzkich, trzeba by było je wymyślić – powiedział Prezes Piotr Woźny.

Pośród najważniejszych zadań stojących obecnie przed NFOŚiGW Prezes Zarządu wymienił realizację programu „Czyste Powietrze” i rozwój gospodarki niskoemisyjnej. – Działalność Narodowego Funduszu jest w centrum tego, co interesuje ludzi. Największym wyzwaniem jest 3,5 mln budynków, który nie zostały poddane termomodernizacji i są ogrzewane „kopciuchami”. Musimy pomóc ludziom w zmianie tej sytuacji – zaznaczył Prezes Piotr Woźny.

Z kolei Zastępca Prezesa Zarządu Marek Ryszka, podkreślił znaczenie projektów podnoszących świadomość społeczną w obszarze edukacji ekologicznej. – Słowa uczą, czyny przekonują, dlatego w ciągu 30 lat wsparliśmy ponad 3,5 tys. przedsięwzięć edukacyjnych w całej Polsce. Inwestujemy m.in. w ogólnopolskie kampanie i programy, filmy i spoty telewizyjne, również czasopisma, wystawy, imprezy, festiwale tematyczne, olimpiady i konkursy, studia podyplomowe oraz szkolenia. Dajemy instrumenty do dbania o środowisko –  podsumował Wiceprezes Marek Ryszka.

Zastępca Prezesa Zarządu Anna Mańk wymieniła główne zagadnienia dotyczące działalności inwestycyjnej oraz kapitałowej Narodowego Funduszu na przestrzeni trzech ostatnich dekad. Portfel podstawowy w zakresie wytwarzania energii cieplnej stanowią: PEC Geotermia Podhalańska S.A. w Bańskiej Niżnej, Geotermia Pyrzyce Sp. z o.o., Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej S.A. w Tarnowie oraz Miejska Energetyka Cieplna Sp. z o.o. w Ostrowcu Świętokrzyskim. Natomiast w obszarze usług finansowych jest to BOŚ SA, a w zakresie usług doradczych KAPE SA.

Wiceprezes Artur Michalski, mówiąc o najważniejszych osiągnięciach NFOŚiGW na wielu płaszczyznach tematycznych, przedstawił dorobek instytucji w liczbach i kwotach. – Trzy dekady naszej działalności to 96 mld zł zainwestowanych w proekologiczne przedsięwzięcia o wartości 237 mld zł. Dzięki środkom krajowym i zagranicznym (zwłaszcza unijnym) wybudowano lub zmodernizowano ponad 1,6 tys. oczyszczalni ścieków i 83 tyś. km kanalizacji, powstało także 7 spalarni odpadów o wydajności 1,1 mln ton/rok i zwiększono masę odpadów poddanych odzyskowi (w tym recyklingowi) – o 6,8 mln ton/rok. Ponadto zaangażowanie NFOŚiGW w ponad 4 tys. projektów związanych z ochroną powietrza wpływa na zmniejszenie emisji zanieczyszczeń i zwiększenie efektywności energetycznej.

Zastępca Prezesa Zarządu NFOŚiGW Dominik Bąk, skupiając się na gospodarce odpadowej, podkreślił, że wymaga ona nowych źródeł finansowania. Dotychczasowy dorobek Narodowego Funduszu w tym obszarze to zainwestowane 5 mld zł. Szansą rozwoju powinna być rozszerzona odpowiedzialność producenta oraz energetyczne wykorzystanie odpadów – wskazał Wiceprezes NFOŚiGW Dominik Bąk.

W dalszej części dyskusji Dyrektor Departamentu Programów Infrastrukturalnych w Ministerstwie Inwestycji i Rozwoju Jarosław Orliński omówił postęp we wdrażaniu założeń Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 oraz proces przeznaczania funduszy europejskich na przedsięwzięcia związanie z ochroną środowiska. Dodał, iż w ślad za wskaźnikami finansowymi osiągane są także widoczne efekty rzeczowe i środowiskowe, które obrazują postęp w realizacji konkretnych projektów i tworzonej w ich ramach nowej infrastruktury, ze szczególnym uwzględnieniem potrzeb społeczeństwa oraz poprawy stanu środowiska.

Następnie Zastępca Przewodniczącego Rady Nadzorczej NFOŚiGW prof. Janusz Wojdalski podkreślił, jak ważna w działaniach Narodowego Funduszu była, jest i pozostaje rola gospodarki o obiegu zamkniętym oraz efektywności energetycznej, szczególnie w kontekście działań związanych z wdrażaniem programu „Czyste Powietrze”.

W podsumowaniu Prezes Zarządu NFOŚiGW Piotr Woźny powiedział, że w działaniach na rzecz ochrony środowiska konieczne jest podążanie za potrzebami społeczeństwa. Obecnie kwestią zasadniczą jest poprawa jakości powietrza, a najbardziej dynamiczną inicjatywę w tym zakresie stanowi program „Czyste Powietrze”. – Konieczne jest jednak usprawnienie kanałów dystrybucji oraz poprawa modelu współpracy na szczeblu samorządowym – zaznaczył Prezes Woźny.