Zielone i czyste miasta. NFOŚiGW finansuje poprawę jakości życia w ośrodkach miejskich
Konferencja prasowa Zarządu Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej rozpoczęła 10 maja 2018 r. dwudniowy wyjazd studyjny pn. „Zielone i czyste miasta. NFOŚiGW finansuje poprawę jakości życia w ośrodkach miejskich”. Spotkanie z dziennikarzami w Poznaniu było okazją do omówienia roli Narodowego Funduszu w finansowaniu przedsięwzięć proekologicznych w całej Polsce, nie tylko w obszarze zieleni miejskiej i gospodarki odpadami.
Założenia Krajowego Pakietu Czyste Powietrze omówił Prezes Zarządu NFOŚiGW dr inż. Kazimierz Kujda, zaznaczając, że finalizowane są ustalenia dotyczące preferencyjności dofinansowania termorenowacji budynków jednorodzinnych. Wieloletnim programem (to perspektywa 10-12 lat) prawdopodobnie objętych zostanie około 3 miliony domów, a najubożsi będą mogli liczyć na wsparcie od 90 do 40% kosztów projektu w zależności od wysokości dochodów. Dla najbardziej zamożnych przewiduje się – jak już donosiły liczne media – ulgę podatkową.
Ponad 1,2 miliarda złotych z Funduszu Spójności przeznaczył już w obecnej unijnej perspektywie (2014-2020) Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej na 144 przedsięwzięcia poprawiające jakość środowiska miejskiego oraz 19 inwestycji wdrażających nowoczesną gospodarkę odpadami. Na te projekty polskie miasta wydadzą w sumie przeszło 1,8 miliarda złotych. Efektem ich starań będą zielone i czyste ośrodki miejskie, a to jeszcze nie koniec pomysłów na poprawę jakości życia ludzi, bo NFOŚiGW ogłosił kolejne unijne konkursy w tym zakresie. Efekty i plany w obszarze działania 2.5 Poprawa jakości środowiska miejskiego i działania 2.2 Gospodarka odpadami komunalnymi przedstawił na konferencji prasowej Wiceprezes Zarządu NFOŚiGW Dominik Bąk.
W wydarzeniu uczestniczyły także Prezes i Wiceprezes Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Poznaniu – Jolanta Ratajczak i Aleksandra Durkowska. Wojewódzkie fundusze, w tym ten wielkopolski, są ważnym partnerem NFOŚiGW w finansowaniu ochrony środowiska. Dotychczas, czyli przez 25 lat WFOŚiGW w Poznaniu wydał około 4 miliardów złotych na działania w swoim regionie, w tym aż 2 miliardy złotych na przedsięwzięcia dotyczące ochrony powietrza.
Konferencja prasowa towarzyszyła wyjazdowi studyjnemu, zorganizowanym przez NFOŚiGW dla dziennikarzy. Przez dwa dni (10-11 maja 2018 r.) przedstawiciele ogólnopolskich i regionalnych mediów wizytują wielkopolskie miasta (Poznań, Kościan, Jarocin i Kalisz), gdzie zapoznają się z „zielonymi” i „odpadowymi” inwestycjami, które otrzymały wsparcie NFOŚiGW – zarówno z unijnego Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020, jak i ze środków krajowych.
Miasta w całej Polsce inwestują w zieleń i recykling
Łochów (mazowieckie) rozwija swoje tereny zielone, Stalowa Wola (podkarpackie) zagospodarowuje okoliczną zieleń, Kraśnik (lubelskie) odtwarza zielone serce miasta, Dorzecze Parsęty (zachodniopomorskie) przygotowuje dwa nowe parki, Świecie (kujawsko-pomorskie) urządza miejsce rekreacyjno-wypoczynkowe na miejskim osiedlu, Warszawa odnawia i rozbudowuje parki o symbolice historycznej, Złotów (wielkopolskie) pokrywa zielenią aż osiem miejsc na prawie 24 hektarach, Gliwice (śląskie) modernizują Park Chrobrego, Pelplin (pomorskie) przekształca zdegradowany teren po cukrowni w miejsce rekreacji, a Końskie (świętokrzyskie) rekultywuje zbiorniki retencyjne. Tymczasem Gdańsk (pomorskie) tworzy kompleksowy zakład gospodarowania odpadami, Szczecin (zachodniopomorskie) rozbudowuje i wyposaża sieć ekoportów, z kolei na obszarze Gmin Związku Międzygminnego „Pilski Region Gospodarki Odpadami Komunalnymi” (wielkopolskie) powstaje 13 nowych Punktów Selektywnej Zbiórki Odpadów Komunalnych, w Karkonoszach inwestują w linie technologiczne i system segregacji odpadów, a na Podkarpaciu opracowywany jest zintegrowany system gospodarki odpadowo-energetycznej.
Małe i duże miejscowości rozsiane po całej Polsce zmieniają się z dnia na dzień. Ich włodarze i lokalne spółki inwestują duże pieniądze w przyszłość zielonych i czystych ośrodków miejskich. Rośnie też świadomość ekologiczna społeczeństwa. Prośrodowiskowe inicjatywy są stymulowane m.in. przez unijne środki, będące w dyspozycji Narodowego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej (NFOŚiGW), który wraz z Ministerstwem Środowiska (MŚ) wdraża II oś priorytetową Ochrona środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu, współfinansowaną z Funduszu Spójności w ramach Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 (POIiŚ 2014-2020).
Wsparcie czynnej ochrony środowiska
Jednym z podstawowych celów Unii Europejskiej (UE) jest czynna ochrona środowiska, która przejawia się na przykład szeroko zakrojonymi działaniami wspólnotowymi na rzecz dofinansowywania projektów z tego zakresu. Głównym celem Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020, który został w 2014 r. zatwierdzony przez Komisję Europejską, jest wsparcie gospodarki efektywnie korzystającej z zasobów i przyjaznej środowisku oraz sprzyjającej spójności terytorialnej i społecznej.
W ramach tego właśnie programu, uwzględniona została tzw. II oś priorytetowa Ochrona środowiska, w tym adaptacja do zmian klimatu, dla której nadrzędną przesłanką do realizacji projektów w zakresie ochrony środowiska miejskiego (temu dedykowane jest działalnie 2.5) jest poprawa jakości życia ludzi. Innym równie ważnym zadaniem tej osi priorytetowej jest pobudzanie wdrażania nowoczesnej gospodarki odpadami (służy temu działalnie 2.2), zgodnie z unijną hierarchią sposobów postępowania z odpadami, co docelowo ma przynieść pozytywny efekt gospodarczy (ponowne wykorzystanie surowców i odzysk energii z odpadów) oraz lepszą jakość życia (likwidacja uciążliwości związanych ze składowaniem odpadów).
Zanim jednak unijne pieniądze trafią do miejskich kas, NFOŚiGW – jako instytucja wdrażająca – musi zorganizować, ogłosić i przeprowadzić nabory wniosków (w trybie konkursowym) o dofinansowanie w ramach wymienionych działań (2.2 i 2.5). Pozytywne oceny, wystawione projektom przez ekspertów Narodowego Funduszu – przed przyznaniem dofinansowania – zatwierdza ostatecznie instytucja pośrednicząca, czyli Ministerstwo Środowiska. Formą dofinansowania w obydwóch przypadkach są dotacje do 85% kosztów kwalifikowanych.
Dotychczas odbyło się dziewięć naborów, w tym cztery dotyczące działania 2.5 oraz pięć w zakresie działania 2.2, przy czym ostatni z tych pięciu jest na etapie oceny merytorycznej. Kolejne dwa NFOŚiGW ogłosił w ostatnim czasie: do 29 maja br. trwa nabór wniosków w obszarze poprawy jakości środowiska miejskiego, a do 27 lipca br. można starać się o wsparcie na inwestycje w sektorze odpadów komunalnych.
Więcej zieleni w miastach (działanie 2.5)
Celem unijnego działania 2.5 Poprawa jakości środowiska miejskiego jest zahamowanie spadku powierzchni terenów zieleni w miastach poprzez zwiększenie obszarów zieleni (w tym parków, zieleńców i terenów zieleni osiedlowej), powstałych głównie dzięki rekultywacji bądź remediacji terenów zdegradowanych i zanieczyszczonych działalnością człowieka.
Koncentracja ludności na obszarach miejskich sprawia, że kwestie ochrony środowiska są w ich przypadku szczególnie ważne, tym bardziej, że mają kluczowe znaczenie także dla zdrowia ludzkiego. Do zagrożeń z jakimi borykają się mieszkańcy obszarów zurbanizowanych, zalicza się występowanie obszarów zdegradowanych oraz niewystarczający udział terenów zieleni w ogólnej powierzchni miast.
W ramach działania wsparcie kierowane jest na: 1) rekultywację na cele środowiskowe obszarów zdegradowanych oraz remediację terenów zanieczyszczonych skutkującą usunięciem zagrożenia z ich strony dla zdrowia ludzi i środowiska (chodzi także o rekultywację lub remediację terenów poprzemysłowych, powojskowych czy pogórniczych); 2) działania prowadzące do poprawy bądź przywrócenia biologicznej aktywności zdegradowanych i zanieczyszczonych akwenów w miastach; 3) projekty bezpośrednio związane z rozwojem terenów zieleni w miastach i ich obszarach funkcjonalnych, w tym również tzw. zielonej infrastruktury, co przyczyniać się będzie do promowania miejskich systemów regeneracji i wymiany powietrza (co ma również istotne znaczenie w walce ze smogiem), powstrzymania fragmentacji przestrzeni miast i będzie pozytywnie wpływać na jakość życia mieszkańców (tereny zieleni pełnią istotne dla mieszkańców funkcje zdrowotne i rekreacyjne).
Działanie 2.5 obejmuje trzy typy projektów: 1) Wsparcie dla zanieczyszczonych lub zdegradowanych terenów; 2) Rozwój terenów zieleni w miastach i ich obszarach funkcjonalnych; 3) Inwentaryzacja terenów zdegradowanych i terenów zanieczyszczonych. Szanse na dofinansowanie mają przedsięwzięcia m.in. w zakresie tworzenia i odnowienia: parków i skwerów; pokrytych niską zielenią stref przewietrzania miasta, umiejscowionych w uprzywilejowanych strefach wiatru, jeśli takie występują na obszarze miasta; tzw. zielonych ścian, w szczególności izolujących od hałasu oraz zazieleniania ścian istniejących budowli; a także inwestycje dotyczące zapobiegania fragmentacji miejskich terenów zieleni, czy też tworzenia i odnowienia połączeń między istniejącymi terenami zieleni.
W działaniu tym brane są pod uwagę wskaźniki rezultatu (dodatkowa powierzchnia biologicznie czynna uzyskana w wyniku realizacji projektów) i produktu (łączna powierzchnia zrekultywowanych gruntów, liczba obiektów, na których przeprowadzono rekultywację oraz ośrodków miejskich, w których realizowane są projekty dotyczące zieleni miejskiej).
Realizacja zadań w ramach działania 2.5 Poprawa jakości środowiska miejskiego wpisuje się w rządowy Program dla Śląska oraz Pakiet dla średnich miast. Program dla Śląska jest jednym z kluczowych projektów Strategii na rzecz Odpowiedzialnego Rozwoju (SOR), przyjętej przez Radę Ministrów 14 lutego 2017 r. Jednym z projektów strategicznych realizujących SOR jest Pakiet dla średnich miast – ukierunkowany na wyrównanie szans rozwojowych wszystkich obszarów, w szczególności tych z największymi problemami społeczno-gospodarczymi.
Budżet działania 2.5 na lata 2014-2020, to 1,1 mld zł. Dotychczas NFOŚiGW przeprowadził cztery nabory, na które w sumie wpłynęło 250 wniosków o kosztach całkowitych na poziomie 1,5 mld zł, w tym dofinansowanie szacowane na 1,1 mld zł. Ocenionych pozytywnie zostało 167 przedsięwzięć. Do tej pory zawarto 144 umowy (kolejnych 17 jest w ocenie lub czeka na finalizację negocjacji), których koszty całkowite wynoszą blisko 999 mln zł, z czego dotacje opiewają na łączną kwotę ponad 728 mln zł. Efektami wspartych inwestycji będą: przeszło 116 hektarów powierzchni zrekultywowanych gruntów, 7 zrekultywowanych obiektów, 128 ośrodków miejskich realizujących projekty dotyczące zieleni miejskiej oraz ok. 650 hektarów dodatkowego obszaru czynnego biologicznie.
Obecnie trwa piąty konkurs z działania 2.5 i dotyczy on dwóch typów projektów. Nabór wniosków rozpoczął się 30 marca br., a jego łączny budżet to 120 mln zł. Aż 100 mln zł zarezerwowano na wsparcie dla zanieczyszczonych lub zdegradowanych terenów, przy czym 80 mln zł z tej puli przeznaczone będzie na projekty realizowane na obszarze województwa śląskiego (zgodnie z założeniami rządowego Programu dla Śląska). Z kolei 20 mln zł podzielone będzie pomiędzy przedsięwzięcia z zakresu rozwoju terenów zieleni w miastach.
Dofinansowanie – dotyczące wsparcia dla zanieczyszczonych lub zdegradowanych terenów – mogą uzyskać projekty, których głównym celem jest rekultywacja i remediacja na terenie miast i w ich obszarach funkcjonalnych, w tym terenów poprzemysłowych, powojskowych, czy pogórniczych. Pomoc objąć może również działania prowadzące do poprawy bądź przywrócenia biologicznej aktywności zdegradowanych i zanieczyszczonych akwenów w miastach, a także zmierzające do docelowego zagospodarowanie terenu, w szczególności nasadzenia i utworzenie całorocznych akwenów. Preferowane będą projekty, których realizacja będzie wynikać z gminnych programów ochrony środowiska lub programów rewitalizacji.
Z kolei w obszarze drugiego typu projektów wspierane będą działania, które wpływają na zahamowanie spadku powierzchni terenów zieleni w miastach i ich obszarach funkcjonalnych. Działania te będą przyczyniać się do promowania miejskich systemów regeneracji i wymiany powietrza, powstrzymania fragmentacji przestrzeni miast i będą pozytywnie wpływać na jakość życia mieszkańców (tereny zieleni pełnią istotne dla mieszkańców funkcje zdrowotne i rekreacyjne). Realizowane będą projekty m.in. w zakresie: tworzenia i odnowienia parków i skwerów, tworzenia i odnowienia klinów zieleni – ciągnących się z obrzeży do centrum miast, tworzenia i odnowienia pokrytych niską zielenią stref przewietrzania miasta, umiejscowionych w uprzywilejowanych strefach wiatru. Priorytetowo traktowane będą przedsięwzięcia realizowane w obszarach o przekroczonych normach jakości powietrza (dla których istnieje obowiązujący Program Ochrony Powietrza).
O pieniądze z Funduszu Spójności mogą wnioskować: jednostki samorządu terytorialnego (JST) i ich związki oraz podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji obowiązków własnych JST. Ponadto, katalog potencjalnych beneficjentów w przypadku pierwszego typu projektów (odtworzenie przyrody na zniszczonych terenach) jest szerszy o regionalne dyrekcje ochrony środowiska i Państwowe Gospodarstwo Wodne „Wody Polskie”.
Na złożenie wniosku wszyscy mają czas do 29 maja 2018 r. Wcześniej mogą skorzystać z bezpłatnych szkoleń, o których NFOŚiGW informuje na bieżąco na swojej stronie internetowej (www.nfosigw.gov.pl). Rozstrzygnięcie konkursu, czyli zatwierdzenie przez Ministerstwo Środowiska listy projektów wybranych do dofinansowania, przewidziano na listopad 2018 r.
Szczegóły V naboru z unijnego działania 2.5 dostępne są na stronie.
Rozwój gospodarki odpadami (działanie 2.2)
Pomimo postępu, jaki można obserwować w ostatnich latach w obszarze gospodarki odpadami, konieczny jest wzmożony rozwój infrastruktury umożliwiającej prowadzenie gospodarki odpadami w zgodzie z hierarchią sposobów postępowania z odpadami, która nadaje priorytet zapobieganiu powstawania odpadów, przygotowaniu do ponownego użycia i recyklingowi. Na państwa członkowskie UE nałożony został również obowiązek redukcji masy odpadów komunalnych kierowanych do składowania.
W związku z powyższym unijne działanie 2.2 Gospodarka odpadami komunalnymi wspiera przede wszystkim rozwój systemu gospodarki odpadami komunalnymi mający na celu zastąpienie przeważającego obecnie sposobu zagospodarowania tych odpadów (tj. poprzez składowanie) metodami sprzyjającymi praktycznemu zastosowaniu hierarchii sposobów postępowania z odpadami, m.in. przez dofinansowywanie infrastruktury do selektywnego zbierania odpadów komunalnych, instalacji do odzysku (np. termicznego przekształcania odpadów z odzyskiem energii), recyklingu odpadów (np. kompostowania odpadów zielonych), oraz instalacji do mechaniczno-biologicznego przetwarzania odpadów.
Przykłady przedsięwzięć, które mogą być tworzone w ramach tego działania, to: 1) projekty obejmujące swoim zakresem elementy gospodarki odpadami zgodnej z hierarchią sposobów postępowania z odpadami, w tym instalacje do termicznego przekształcania odpadów; 2) projekty obejmujące swoim zakresem elementy gospodarki odpadami zgodnej z hierarchią sposobów postępowania z odpadami z wyłączeniem instalacji do termicznego przekształcania odpadów (zarówno inwestycje dotyczące wyłącznie Punktów Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych, jako i te w zakresie innych elementów niż wyłącznie PSZOK-i); 3) projekty dotyczące wyłącznie instalacji do termicznego przekształcania odpadów.
W tym przypadku mamy trzy wskaźniki rezultatu (dodatkowe możliwości przerobowe w zakresie recyklingu odpadów, liczba osób objętych systemem zagospodarowania odpadów, moc przerobowa zakładu zagospodarowania odpadów) oraz jeden wskaźnik produktu (liczba wybudowanych lub zmodernizowanych kompleksowych zakładów zagospodarowywania odpadów, w tym liczba wybudowanych kompleksowych zakładów zagospodarowywania odpadów, zmodernizowanych kompleksowych zakładów zagospodarowywania odpadów, wspartych Punktów Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych, kampanii informacyjno-edukacyjnych związanych z gospodarką odpadami).
Budżet działania 2.2 na lata 2014-2020 to 2,2 mld zł. NFOŚiGW przeprowadził w sumie już pięć naborów, w których zebrano 107 wniosków o łącznej wartości 4,1 mld zł, przy czym dofinansowanie to kwota 2,5 mld zł. Na razie podpisano 19 umów (następnych 9 czeka na zawarcie, a 24 jest jeszcze w ocenie) o kosztach całkowitych ok. 859 mln zł, z czego dotacje wynoszą razem ponad 479 mln zł. W rezultacie realizacji tych przedsięwzięć zostaną wybudowane lub kompleksowo zmodernizowane 4 zakłady zagospodarowywania odpadów, co wiąże się też z następującymi efektami: 44 wsparte PSZOK-i, 16 kampanii informacyjno-edukacyjnych dotyczących gospodarki odpadami, ponad 1,6 mln osób objętych systemem zagospodarowania odpadów oraz 122 tys. ton rocznie mocy przerobowej zakładów zagospodarowania odpadów.
Niedawno NFOŚiGW ogłosił szósty z kolei konkurs z działania 2.2. O dofinansowanie mogą ubiegać się projekty obejmujące swoim zakresem elementy gospodarki odpadami zgodnej z hierarchią sposobów postępowania z odpadami z wyłączeniem instalacji do termicznego przekształcania odpadów. W ramach naboru wyszczególniono dwa rodzaje projektów: 1) inwestycje dotyczące wyłącznie Punktów Selektywnego Zbierania Odpadów Komunalnych, które będą obsługiwać powyżej 20 tys. mieszkańców lub wartość ich kosztów kwalifikowanych będzie większa niż 2 mln zł (wymagane jest spełnienie przez projekt co najmniej jednego ze wskazanych warunków); 2) inwestycje dotyczące innych elementów niż wyłącznie PSZOK-i, dla których wartość kosztów kwalifikowanych będzie większa niż 8 mln zł.
Wnioski będą przyjmowane w terminie od 31 maja do 27 lipca 2018 r. Potencjalnymi beneficjentami mogą zostać: JST i ich związki, działające w ich imieniu jednostki organizacyjne oraz podmioty świadczące usługi publiczne w ramach realizacji obowiązków własnych JST.
Kwota środków przeznaczona na dofinansowanie projektów w ramach konkursu wynosi 200 mln zł, w tym połowa dla inwestycji dotyczących wyłącznie PSZOK oraz tyle samo dla inwestycji dotyczących innych elementów niż wyłącznie PSZOK. Poziom współfinansowania projektów w ramach działania 2.2 ze środków Funduszu Spójności wynosi maksymalnie 85% wartości wydatków kwalifikowanych projektu. Poziom dofinansowania właściwy dla danego projektu zostanie określony w oparciu o stawkę zryczałtowaną dla projektów generujących dochód w wysokości 20%.
NFOŚiGW planuje cykl szkoleń, połączonych z konsultacjami indywidualnymi, w zakresie poprawnego przygotowania projektu i wniosku o dofinansowanie. Najbliższe tego typu spotkania odbędą się 18 maja i 15 czerwca 2018 r., na które należy się zgłaszać za pomocą strony internetowej Narodowego Funduszu (www.nfosigw.gov.pl).
Szczegóły VI naboru z działania 2.2 Gospodarka odpadami komunalnymi.
Dodatkowe 1,9 mld zł wykłada NFOŚiGW
Do puli unijnych środków, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej dokłada jeszcze krajowe wsparcie zdefiniowane w trzech programach priorytetowych, przewidzianych na lata 2015-2020. Są to: Racjonalna gospodarka odpadami z budżetem przeszło 1,7 mld zł (dotacje – 387 mln zł, pożyczki – blisko 1,4 mld zł), Ochrona powierzchni ziemi z kapitałem w wysokości prawie 151 mln zł oraz Gospodarka o obiegu zamkniętym w gminie – program pilotażowy, na który zarezerwowano 45 mln zł.
NFOŚiGW a racjonalna gospodarka odpadami
NFOŚiGW 2 stycznia 2018 r. rozpoczął nowy nabór wniosków o dofinansowanie w ramach sześciu części programu priorytetowego Racjonalna gospodarka odpadami, z którego do wykorzystania jest jeszcze ok. 1,2 mld zł (16 mln zł dotacji oraz 1,1 mld zł pożyczek).
Część 1) Selektywne zbieranie i zapobieganie powstawaniu odpadów (nabór do 21 grudnia br.) skierowana jest do JST i ich związków, przedsiębiorców. Podmioty te mają szanse na wsparcie w formie pożyczek takich przedsięwzięć, jak m.in. budowa stacjonarnych punktów selektywnego zbierania odpadów komunalnych, budowa systemów selektywnego zbierania odpadów, doposażenie systemów selektywnego zbierania odpadów, budowa pilotażowych systemów selektywnego zbierania odpadów komunalnych dla zabudowy wielomieszkaniowej.
Część 2) Instalacje gospodarowania odpadami (nabór do 21 grudnia br.) umożliwia wnioskowanie tym samym potencjalnym beneficjentom o dofinansowanie w formie pożyczki np. budowy nowych oraz modernizacji lub rozbudowy istniejących regionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych (RIPOK) oraz ponadregionalnych instalacji do przetwarzania odpadów komunalnych (PIPOK).
Część 3) Modernizacja stacji demontażu pojazdów (nabór do 21 grudnia br.) adresowana jest tylko do przedsiębiorców prowadzących stacje demontażu pojazdów, którzy zamierzają rozbudować lub modernizować stacje demontażu pojazdów. Chodzi tutaj o zakup maszyn i urządzeń związanych funkcjonalnie z procesem demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji oraz zakup środków do transportu pojazdów wycofanych z eksploatacji lub odpadów wytworzonych w procesie demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji.
Część 4) Dofinansowanie zbierania i demontażu pojazdów wycofanych z eksploatacji dedykowana jest powiatom i gminom. Za każdy spośród pierwszych 10 „wraków” – 1000 zł, a za kolejne po 500 zł otrzymają ci, którzy postarają się o to do końca lipca br.
Część 5) Międzynarodowe przemieszczanie odpadów dotyczy państwowych jednostek budżetowych, które mogły zwrócić się do NFOŚiGW o pomoc na takie zdania, jak m.in.: gospodarowanie odpadami pochodzącymi z nielegalnego obrotu czy szkolenie organów administracji publicznej wykonujących obowiązki Rzeczypospolitej Polskiej związane z kontrolą i nadzorem nad międzynarodowym przemieszczaniem odpadów. Nabór zakończył się 31 stycznia br.
Część 6) Współfinansowanie projektów Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (nabór do 21 grudnia br.) to możliwość uzyskania wsparcia dla beneficjentów POIiŚ 2014-2020, w ramach realizacji przedsięwzięć z unijnego działania 2.2 Gospodarka odpadami komunalnymi.
Szczegóły dotyczące aktualnych naborów w ramach programu Racjonalna gospodarka odpadami.
NFOŚiGW a ochrona powierzchni ziemi
Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej zarezerwował także 82,5 mln zł dotacji i blisko 68,5 mln zł pożyczek na inwestycje ograniczające negatywne oddziaływanie na środowisko oraz przywracające do ponownego użytkowania tereny zdegradowane przez rekultywację, w tym remediację, wraz z usuwaniem odpadów. Nabór wniosków w ramach programu priorytetowego Ochrona powierzchni ziemi rozpoczął się 1 marca i potrwa do 21 grudnia 2018 r.
O dofinansowanie – w zależności od przedmiotu projektu – mogą starać się JST i ich związki, podmioty publiczne działające w imieniu Skarbu Państwa, a także osoby fizyczne prowadzące działalność gospodarczą, przedsiębiorstwa państwowe i spółki prawa handlowego. Program przewiduje także wsparcie dla beneficjentów (oraz podmiotów przez nich upoważnionych do ponoszenia wydatków kwalifikowanych) Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko 2014-2020 pod warunkiem realizacji przedsięwzięć z działania 2.5 Poprawa jakości środowiska miejskiego.
Ok. 151 mln zł zostanie rozdysponowanych w dwóch częściach programu Ochrona powierzchni ziemi. Przewidziano możliwość ubiegania się o pożyczkę na rekultywację terenów zdegradowanych lub dotację na usunięcie i unieszkodliwianie niewłaściwie składowanych odpadów (część 1). Tutaj zaplanowano współfinansowanie takich przedsięwzięć, jak: rekultywacja powierzchni ziemi zdegradowanej działalnością człowieka rozumiana jako przywrócenie wartości użytkowych lub przyrodniczych (w szczególności przez: usunięcie odpadów; remediację; działania naprawcze, w przypadku zaistnienia szkody w środowisku; ponowne kształtowanie funkcji lub przygotowanie do pełnienia nowych funkcji) oraz zamykanie i rekultywacja składowisk odpadów lub obiektów unieszkodliwiania odpadów wydobywczych, a także usunięcie i unieszkodliwianie niewłaściwie składowanych lub magazynowanych odpadów stanowiących zagrożenie dla życia lub zdrowia ludzi lub zaistnienia nieodwracalnych szkód w środowisku wraz z przeprowadzeniem działań naprawczych lub remediacji powierzchni ziemi w zakresie skutków spowodowanych oddziaływaniem usuwanych odpadów.
Z kolei współfinansowanie projektów Programu Operacyjnego Infrastruktura i Środowisko (część 2) dotyczy inwestycji wymienionych w szczegółowym opisie osi priorytetowych POIiŚ 2014-2020 dla działania 2.5. Dla przedsięwzięć inwestycyjnych w ramach tej części programu oprocentowanie pożyczki inwestycyjnej wynosi WIBOR 3M nie mniej niż 2% (w skali roku). W przypadku pożyczki na zachowanie płynności finansowej oprocentowanie wynosi WIBOR 3M + 50 punktów bazowych nie mniej niż 2% (w skali roku).
Więcej informacji o naborze w ramach programu priorytetowego Ochrona powierzchni ziemi:
NFOŚiGW a gospodarka o obiegu zamkniętym
Upowszechnienie doświadczeń we wdrażaniu gospodarki odpadami o obiegu zamkniętym w oparciu o pilotażowe, kompleksowe koncepcje realizowane w gminach: Krasnobród, Łukowica, Sokoły, Tuczno i Wieluń – to cel nowego programu NFOŚiGW, do którego nabór trwa od 1 lutego do 29 czerwca 2018 r. Do wykorzystania jest 45 mln zł, w tym na dotacje zarezerwowano 20 mln zł, a na pożyczki 25 mln zł.
Dotacje i pożyczki będą przyznawane na przedsięwzięcia inwestycyjne i edukacyjne. Te pierwsze dotyczyć mogą np. systemów selektywnego zbierania i zapobiegania powstawaniu odpadów komunalnych; rozwoju infrastruktury wspierającej zapobieganie powstawania odpadów; czy też energooszczędności z uwzględnieniem energii cieplnej lub elektrycznej. Natomiast projekty edukacyjne muszą przyczyniać się do realizacji zasad gospodarki o obiegu zamkniętym, w szczególności w zakresie: kształtowania postaw społeczeństwa; budowy kompetencji leaderów formalnych i nieformalnych; wymiany doświadczeń i dobrych praktyk oraz zapewnienia niezbędnej infrastruktury.
Program pilotażowy jest skierowany do pięciu gmin, rozlokowanych w całym kraju. Są to: Krasnobród (lubelskie), Tuczno (zachodniopomorskie), Wieluń (łódzkie), Łukowica (małopolskie), Sokoły (podlaskie). O dofinansowanie projektu – który musi być ujęty w koncepcji wdrażania gospodarki o obiegu zamkniętym w danej gminie, a następnie w porozumieniu zawartym przez gminy z NFOŚiGW – mogą starać się: JST; zarejestrowane na terenie Rzeczypospolitej Polskiej osoby prawne; jednostki organizacyjne nieposiadające osobowości prawnej, którym ustawa przyznaje zdolność prawną oraz osoby fizyczne.
Realizacja pilotażu przewidziana jest na lata 2017-2020, przy czym zobowiązania, rozumiane jako podpisywanie umów, podejmowane będą do 31 grudnia 2018 r., a środki wydatkowane będą do 2020 r.
Załączniki: