Rzecznik
Praw Pacjenta

Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził stanowisko Rzecznika Praw Pacjenta uznające określone postępowanie podmiotu leczniczego w zakresie leczenia lekami biologicznymi w ramach programu lekowego za naruszające zbiorowe prawa pacjentów.

 

W dniu 28 maja br. Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził słuszność decyzji Rzecznika Praw Pacjenta z dnia 11 czerwca 2018 r., oddalając skargę kasacyjną podmiotu leczniczego od wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 27 listopada 2018 r. (sygn. akt VII SA/Wa 1940/18).

 

Rzecznik Praw Pacjenta zakwestionował postępowanie szpitala polegające na tym, że lecząc pacjentów w programie lekowym nie przewidział i nie zabezpieczył możliwości zmiany leku z aktualnie podawanego pacjentowi na inny, także mogący mieć zastosowanie w określonym programie lekowym w sytuacji wystąpienia u tego pacjenta zdarzeń niepożądanych lub skutków ubocznych. Szpital uzależniał zmianę leku, w tym powrót do wcześniej stosowanego, wyłącznie od wyniku odpowiedniego przetargu. Dokonywanie zakupu leków w drodze przetargu jest powszechne i w pełni zgodne z prawem. Zdaniem Rzecznika podmiot leczniczy musi jednak uwzględnić w swojej procedurze także sytuacje wymagające niezwłocznej reakcji i zakupu konkretnego leku dla indywidualnie wskazanego pacjenta. Uzależnienie podania pacjentowi odpowiedniego dla niego leku od wyniku postępowania przetargowego, którego wynik jest niepewny, a zakończenie wymaga upływu stosownego czasu, nie jest postępowaniem właściwym. Nie odwołuje się ono do kryteriów aktualnej wiedzy medycznej i tym samym narusza art. 6 ust. 1 ustawy o prawach pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta. Szpital powinien wdrożyć procedurę pozaprzetargową, aby móc zapewnić konkretnemu pacjentowi, bądź konkretnej grupie pacjentów, odpowiedni lek.

 

Naczelny Sąd Administracyjny potwierdził powyższe stanowisko Rzecznika Praw Pacjenta. W motywach ustnych Naczelny Sąd Administracyjny wskazał także, że Rzecznik prawidłowo ocenił postępowanie podmiotu leczniczego jako praktykę naruszającą zbiorowe prawa pacjentów w zakresie art. 6 ust. 1 ustawy, tj. prawa pacjenta do świadczeń zdrowotnych zgodnych z aktualną wiedzą medyczną.

 

Istota sprawy dotyczy procedury i trybu zaopatrywania w leki, nie zaś skuteczności konkretnego leku biologicznego.

 

Wolę udziału w postępowaniu przed sądem administracyjnym zgłosiło Ministerstwo Zdrowia oraz Narodowy Fundusz Zdrowia, niemniej Sąd odmówił dopuszczenia ww. organów.

 

O dopuszczenie do udziału w postępowaniu wniósł także Polski Związek Pracodawców Przemysłu Farmaceutycznego z siedzibą w Warszawie. W tym przypadku Sąd także wyraził negatywną decyzję.

 

Do postępowania zostały dopuszczone przez Sąd organizacje pacjentów, tj. Ogólnopolskie Stowarzyszenie Młodych z Zapalnymi Chorobami Tkanki Łącznej „3majmy się razem” w Warszawie oraz Polska Unia Organizacji Pacjentów „Obywatele dla Zdrowia” wraz z Federacją Pacjentów Polskich. Za ich udział w sprawie Rzecznik Praw Pacjenta chciałby serdecznie podziękować. Ich wkład w wyjaśnienie sprawy i przybliżenie sądowi powyższej tematyki był nieodzowny.  

 

Poniżej treść zanonimizowanej decyzji Rzecznika Praw Pacjenta oraz wyroku Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego z dnia 27 listopada 2018 r. (sygn. akt VII SA/Wa 1940/18).