Rzecznik
Praw Pacjenta

Rzecznik Praw Pacjenta Bartłomiej Chmielowiec, w oparciu o analizy własne i sygnały od pacjentów, wystąpił do towarzystw ubezpieczeniowych o zwrócenie szczególnej uwagi na zapisy w ogólnych warunkach umów ubezpieczenia, dotyczących osób doświadczających kryzysu psychicznego.

 

Do Rzecznika każdego dnia wpływa szereg zgłoszeń w zakresie praw pacjenta. W tej grupie znajdują się sygnały dotyczące wizerunku osób doświadczających

kryzysu psychicznego. Również w przestrzeni publicznej osoby z zaburzeniami kreowane są jako niebezpieczne i nieprzewidywalne. Utrwalanie negatywnego postrzegania tych osób, przekłada się na znaczne utrudnianie funkcjonowania zarówno samych chorych jak i ich rodzin. Obszar ten, z uwagi na jego wrażliwą materię stale pozostaje w zainteresowaniu Rzecznika, zarówno w zakresie indywidualnych spraw pacjentów, jak również w podejmowanych działaniach informacyjno-edukacyjnych. Z tego powodu, Rzecznik Praw Pacjenta zwrócił się z prośbą do firm ubezpieczeniowych o zastosowanie stosownych korekt w brzmieniu ogólnych warunków ubezpieczenia lub rozważenie możliwości złagodzenia obostrzeń związanych z leczeniem przez ubezpieczonych zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania.

 

Umowa ubezpieczenia na życie wraz z umowami dodatkowymi (np. z tytułu pobytu ubezpieczonego w szpitala) należy do kategorii umów dobrowolnych, w odniesieniu do których zastosowanie znajduje zasada swobody umów. Ogólne warunki tych ubezpieczeń mogą i w praktyce niemal zawsze zawierają określony katalog wyłączeń ochrony ubezpieczeniowej, a więc takich zdarzeń, za które ubezpieczyciel na podstawie umowy ubezpieczenia nie odpowiada. Niezależnie od podstawowych czynników aktuarialnych, mających wpływ na ostateczną konstrukcję produktu ubezpieczeniowego, dostrzegamy również konieczność zachowania odpowiedniej empatii w stosunku do klientów oraz szeroko rozumianą społeczną odpowiedzialność biznesu.

 

Będąc przekonanym, że są to okoliczności ważne także dla zakładów ubezpieczeń, Rzecznik zwrócił uwagę na brzmienie ogólnych warunków ubezpieczenia regulujących m.in. zasady przyznawania świadczeń z tytułu pobytu ubezpieczonego w szpitalu.

W tym względzie wskazaliśmy jednemu z ubezpieczycieli na niejednoznaczność stosowanej przez niego definicji pojęcia „szpital”, w świetle której: „W rozumieniu OWU szpitalem nie jest ośrodek dla psychicznie chorych”. Z jednej bowiem strony udzielana ochrona obejmuje pobyt w szpitalu spowodowane zaburzeniami psychicznymi lub zachowania, z drugiej zaś ma ona nie dotyczyć pobytu w ośrodku dla chorych psychicznie. Taka rozbieżność pomiędzy postanowieniami wzorca umownego jest niezgodna z art. 15 ust. 3 ustawy z dnia 11 września 2015 r. o działalności ubezpieczeniowej i reasekuracyjnej, zgodnie z którym umowa ubezpieczenia oraz ogólne warunki ubezpieczenia są formułowane jednoznacznie i w sposób zrozumiały.

Wątpliwości odnosiły się również do przywołania w ramach jednego podpunktu, jako okoliczności wyłączających odpowiedzialność, zarówno leczenia chorób psychicznych lub zaburzeń zachowania, jak i skutków użycia alkoholu, narkotyków lub innych środków odurzających (w praktyce np. zatrucie tego typu środkami). W odczuciu klientów może to powodować dyskomfort wiążący się ze stawianiem w jednym rzędzie chorób psychicznych ze stosowaniem używek, takich jak alkohol i narkotyki. Rzecznik wystąpił w związku z tym z prośbą o przeanalizowanie zasygnalizowanych uwag oraz zastosowanie stosownych korekt w brzmieniu ogólnych warunków ubezpieczenia.

Rzecznik zaproponował ponadto rozważenie złagodzenia stosowanych w umowach obostrzeń związanych z leczeniem przez ubezpieczonych zaburzeń psychicznych i zaburzeń zachowania. Takim wyjściem naprzeciw potrzeb i słusznych interesów klientów są funkcjonujące na rynku ubezpieczeniowym rozwiązania, zgodnie z którymi pobyt w szpitalu spowodowany zaburzeniami psychicznymi jest włączony w zakres udzielanej ochrony, w ramach określonego limitu, ustalanego np. w odniesieniu do okresu jednego roku.

 

Odpowiedzi już otrzymane od zakładów ubezpieczeń, do których wystąpił Rzecznik, są pozytywne i wskazują na podjęcie czynności zmierzających do korekty dotychczasowego brzmienia ogólnych warunków ubezpieczenia.

 

Rzecznik Praw Pacjenta zwraca się w związku z tym do całego środowiska ubezpieczeniowego z apelem o zwrócenie szczególnej uwagi na konieczność zagwarantowania odpowiedniego poziomu praw i interesów osób doświadczających kryzysu psychicznego, w tym dostosowanie oferowanych produktów ubezpieczeniowych do potrzeb osób, które są zmuszone do skorzystania ze świadczeń zdrowotnych z zakresu opieki psychiatrycznej. Wystąpienie w tym przedmiocie zostało skierowane do Polskiej Izby Ubezpieczeń, która zrzesza zakłady ubezpieczeń prowadzące działalność ubezpieczeniową na terytorium Polski.

 

Mamy nadzieję, że apel spotka się ze zrozumieniem, co na pewno podniesie komfort życia osób, szukających wsparcia w tym trudnym dla nich okresie.